Kayıp Mezarlar Mitoloji Efsaneler -Mitolojinin En Unutulmaz Efsaneler

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-25-2012

Kayıp Mezarlar Mitoloji Efsaneler -Mitolojinin En Unutulmaz Efsaneler

Kayıp mezarlar

Macaristan ovalarında ise Büyük Hun İmparatoru Attila´nın mezarları gizli; Kayıp Mezarlar;

İnsanlık tarihine damgasını vurmuş büyük liderlerin çoğunun mezarlarının yeri belli değildir

Perikles´in

Sokrat´ın

Sezar´ın

Cengiz Han´ın

bazı önemli Mısır firavunlarının

Hz

İsa´nın

Kleopatra´nın ve daha sayısız tarihi ismin nereye gömüldükleri belli değildir veya özellikle gizlenmiştir

Anadolu´da da böyle gizli mezarlar var; en önemlilerinden birisi ise Nemrut Dağı´nda saklı; Commegene Kralı I

Antioch´un mezarı bulunamıyor ve Avrupa fatihi Büyük Attila´nın mezarı da bulunamıyor

Başkent Ankara´nın 400 km

güneydoğusunda

Anti-Torosların ucunda

2

500 m

yüksekliğinde koni biçiminde

volkanik bir dağ vardır

Dağın adı Nemrud Dağı veya Nemrud´un Dağı´dır

Dağ göründüğü kadar konuksever değildir

kapalı bir bölgede

çelişkili bir iklimdedir

Gündüz sıcaklığının 40 dereceyi aştığı bir günün gecesinde

soğuktan donabilirsiniz

Nemrud´da gölge verecek bir ağaç ve bir su kaynağı yoktur

zirve bazen çok sert rüzgarlı

bazen sağnak yağmurlu

bazen kör edici bir toz fırtınası altında ya da karlı ve buzludur

Bunlara karşın

son yıllarda

ülke turizminin odak noktalarından birisi haline gelen Nemrud Dağı´nda belki dünyanın en güzel gündoğumu ve günbatımı izlenebilir

doğanın inanılmaz renklerle süslü mega-showlarından birisi oradadır

Commanege Kralı I

Antioch´un yükselişi

Büyük İskender´e benzetilebilir hatta ondan daha öteye geçerek

İskender´in yapamadığını yapmış ve üçer metre yüksekliğinde heykellerin çevrelediği dev bir mezar-anıtı yaptırmıştır

Antioch

kralın özel adlarından biridir

MÖ 1

Yüzyıl´da Antioch´un krallığı düzenli ama önemsizdi

Commanege Krallığı

Batıda Roma İmparatorluğu´nun

doğuda Part Krallığı´nın arasında tampon bir bölgeydi

Roma generali Pompei

uzun barış görüşmeleri sonucunda

ancak MÖ 64´de Antioch´la bir anlaşma yapabildi

Kısacası

Antioch ve Commanege Krallığı´nın tarihteki yeri ve ünü

Nemrud Dağı tapınağı kadar önemli olamamış ve tanınamamıştır

Antioch´un mimarları ve işçileri dev kaya kütlelerini yontarak kuzeye

doğuya ve batıya bakan üç büyük avlu veya teras inşa ettiler

Teraslara 7-8 m

boyunda dev heykeller konuldu

Antioch kendisi ve yakınları için bir tanrılar galerisi yani Panteon yaptırmıştı

Tanrı heykellerinin bulunduğu terasların çevrelediği zirve göksel tahtın simgesiydi yani büyük tanrı Zeus´un ve Kral Antioch

Nemrud´un tepesinde kendi krallığını

tanrıların ülkesi biçiminde ölümsüzleştirmeyi amaçlamış ve başarmıştı

Herşey yerinde ama Kral nerede?

Kaçınılmaz olarak

yüzyıllar geçerken heykeller yıkıldılar

bazıları yok oldu

bazıları ise tanınmaz hale geldiler

yerde duran heykel-tanrı başları bugün durmaktadır

Buna rağmen

arkeologları mutlu edecek kadar kalıntı durmaktadır ve bu şekilde tapınağın genel planı çizilebilmiştir

Doğu terasında

Pers stili görkemli bir ateş-sunağı vardır

ortada tanrıların babası Zeus´un yeri

onun sağında bereket tanrıçası

solunda kendisinin de tanrı olduğuna inanan sakallı Antioch vardır

yanlarında ise Apollo-Mitra ile Herkül-Artagne´nin heykelleri yer alır

Diğer teraslarda da

çeşitli Yunan ve Pers tanrıları görülür

Antioch´un rahipleri teraslarda her ay ayinler yaparlar

kurbanlar keserler

şarkılar söylenir

dans edilirdi

Batı terasındaki tanrı heykellerinin arasında yine Antioch vardır ama bu kez sakalsız olarak

Buraya kadar herşey normal ve tapınak orada duruyor ama Antioch nerede? Commenege Kralı I

Antioch´un anıt-mezarı nerede? Tüm Nemrut Dağı

onun için yapıldığı halde Kral´ın kutsal mezarı nereye saklı?

Yirmi yıl süren çaba

Bazı arkeologlar yaşamlarını mezarı bulmaya adadılar

New York´lu arkeolog Theresa Goell

Dr

Friedrich Doerner ile beraber 1953-1973 arasında 20 yıl süreyle Nemrut´da kazılar yaptı

Goell´in çizimleri hala bütünüyle yayınlanmış değildir ama hemen tüm tapınağın orjinal halini resimlemeyi başarmış

yazıtları deşifre etmiş

heykelleri tanımlamış ve bir Yunan horoskopunu (Astrolojik gök haritası) tanımlamıştı

Ve horoskopta 7 Temmuz MÖ 62 veya 63 yılı tarihlenmişti

Ama

Theresa Goell ve ekibi tüm çabalarına rağmen Antioch´un mezarının girişini bulmayı başaramadılar ve arkeolog 1985´de 84 yaşında öldüğünde hayal kırıklığı içindeydi

Dağı tümülüsünün sert kaya çekirdeği kazılırken Goell

kuşkuluydu ama girişin buradan olacağına inanıyordu ama höyüğün altına doğru yapılan tüm tünel kazma çabaları boşa gitti

Küçük taşlardan oluşan çığlar

uğursuzca peşpeşe geliyor ve tünel kazılamıyordu

Höyük yumurta büyüklüğünde milyonlarca taştan oluşmuştu ve içine girmeye çalışmak dev bir kum tepesini kürekle boşaltma çabasına benziyordu

Sonunda pes edildi ve Antioch´un gizemi çözülemedi

Mezar bir gün bulunacak!

Yeni bir maceraya henüz girilmedi

Theresa Goell gerekeni yapmış ve tüm enerjisini doğu terasına harcamıştı ama acaba tercihi doğru muydu? Geride daha iki teras vardı

mezar onların birisinde olamaz mıydı? Antik dünyada

güneşe ibadet ritüelinin kökeninde

doğunun aksine batı ölümle simgelenir

bütünleştirilirdi

Alışıldığı gibi

bir kentin batı kapısı gömü oluşumunun girişi olmalıydı

Öyleyse Antioch

batı yönüne mi gömüldü? Hangisi olursa olsun

ortada şeytani bir yanıltmanın izleri görülüyor

Fakat

henüz teknolojinin son ürünleri Nemrut´a ulaşmış değil ve uygun gün geldiğinde süper teknoloji Nemrud Dağı´nın ters yüz ederek sakladığı gizemi ortaya çıkaracak ama o güne kadar da mezarı ve Antioch´u göründüğü kadarıyla kimse rahatsız edemeyecek

Attila´nın mezarı da bilinmiyor;

İkinci kayıp mezar Büyük Hun İmparatoru Attila´ya ait

Evet

Attila´dan

5

Yüzyıl´ın başlarında tüm Avrupa´yı titreten Attila´dan söz ediyoruz

Attila

beraberindeki Asyalılar ve Slavlardan oluşan dev bir ordu ile

Roma İmparatorluğu parçalamayı başardı

dev imparatorluğu öylesine hırpalamıştı ki

ardından gelen Alaric zayıflayan Roma´yı fazla zorlanmadan yıktı

Yirmi yıl boyunca Attila

Orta Avrupa´da oturarak Hazar Denizi´nden başlayıp

Ren Nehri´nde biten dev bir imparatorluğu yönetti

MS 451´de Attila

Tuna´dan

Galya´ya uzanan bir harekata başladı

İçlerinde batılı Hıristiyanların

Balkan uluslarının ve hatta Batı Anadolu´dan gelenlerin bulunduğu birleşik ordular oluşturdu

Attila

eğitimli bir asker veya bir general değildi ama doğal kurnazlığın doruğunda usta bir taktisyendi

Nitekim

Galya´da ummadığı bir direnişle karşılaşınca kendisini ve ordularını hiç zorlamadı

bu işi sonraya bırakarak yavaş yavaş geri çekildi ve bir yıl bekledikten sonra İtalya´ya yöneldi

Kuzey İtalya´ya bir kasırga gibi girerek

Padua

Verona ve Milano başta olmak sayısız yerleşim merkezini neredeyse haritadan sildi

Venedik´e ulaştığında

halk kenti terketmişti ve Attila´dan çok önce kurulmuş olan antik Venedik tarihten silinmek üzereydi ve sıra Roma´ya gelecekti

Ama nedeni hala bilinmiyor Attila son anda durdu ve ordusunu Po Ovası´na yayarak Papa ile görüşmeyi kabul etti

Tarihin en önemli görüşmelerinden birisi

Po Irmağı kıyısında sıcak bir yaz günü yapıldı

iki adam buluştuklarında Papa´nın yanında sadece ilahi söyleyen birkaç rahipten başka kimse yoktu

Neler konuşuldu

birbirlerine neler söylediler? Bunu kimse bilmiyor ve bilemeyecek ama Attila´nın tavrını değiştirmesi etkilendiğinin kanıtı

Vatikan kaynaklarına göre

Papa Attila´ya

Roma´yı yok ettiği takdirde ruhunun ölümsüz olamayacağını söylemişti

Belki de

Papa bu dev birleşik ordunun daima ona bağlı kalmayacağını söyledi

Şu veya bu

sonuçta Attila ertesi gün karargahını topladı ve hızla geri çekilirken rivayete göre; "Tanrı´nın Annesi´ni barış içinde bırakıyorum

" dedi

Roma Elçisi

cenazenin tanığı oldu;

Attila poligamdı

sayısız karısı vardı ve sonraki kışın başında yeni bir evliliğe karar verdi

Gelin

başdöndürücü bir güzelliği olan İldico adlı bir Alman kızıydı

Düğün törenini

ordularını yöneten komutanları toplayıp baharda çıkacakları savaşın kampanyasına rastlattı

Düğün gecesi tam bir safahat yaşandı

Attila o kadar çok içmişti ki

birkaç kez burun kanaması geçirdi ve sabaha karşı gelinin çığlıklarına koşanlar Attila´yı ölü buldular; büyük bir olasılıkla kanamadan boğularak ölmüştü

Roma kroniklerinde yazdığına göre Meryem Ana

Roma´yı kurtararak Attila´yı cehenneme yollamıştı

Roma´da bayram ilan edildi

günlerce kutlamalar yapıldı

Attila´nın cesedi geleneksel yas dönemi sırasındı cenaze hazırlıkları yapılıyordu

Sonrasını Roma elçisi Priscus´un ağzından dinleyelim;

" Geleneklerine göre Attila´nın saçlarının bir kısmını kestiler korkunç savaş yaralarıyla dolu yüzünü örttüler Bütün büyük komutanlar ağlıyordu ama bu ağlayış kadınca bir sızlanma ve gözyaşı değildi acımasız ama mert olan bu korkunç savaşçılar kendi kanlarını akıtarak yas tutuyorlardı Ovanın ortasında dev bir ipek çadır yürüyordu çadır sayısız arabanın üzerine kuruluydu ve Attila´nın cesedi çadırın önüne yatıyordu cansız yatarken bile saygı duyuluyor korku veriyordu Seçkin Hun süvarileri çevresindeydiler sanki Roma hipodromunda yapılan muhteşem bir araba yarışındaydık ama burada hiç insan sesi yoktu Koca ovada kimse konuşmuyordu sadece tekerlek gıcırtıları nal sesleri at kişnemeleri silah şakırtıları ve perde perde yükselen yas ilahileri cenaze şarkıları duyuluyordu yüzbinlerce insanın liderlerine böylesine bir saygı gösterdiği hiç görülmemişti Yas töreninin ardından "Strava" adı verilen sızlanma ve inleme töreni yapıldı Irk inanç ve dil farklılıklarına sahip bu kadar çok insanın çeşitli duygular içinde olmalarına rağmen tek bir noktaya böylesine odaklanması inanılmazdı Hun geleneklerine göre sonra eğlence başladı; ölümü eğlenerek kutluyorlardı ve eğlence sırasında gömü yapılacaktı Aslında eğlence gömüyü saklamanın bir yoluydu geceyarısı Attila önce altın bir tabuta kondu altın tabut gümüş bir tabuta ikisi birden sonunda demir bir tabuta kondu Bu uygulama ancak çok büyük krallar için yapılırdı demir kralın fethettiği ülkeleri altın ve gümüş ise onun şerefini gücünü ve imparatorluklarını simgeliyordu Attila´nın düşmanlarından alınan silahlar sayısız mücevher ve takı tabutun yanına kondu bir kral için gereken herşey ona sunuldu Artık sıra onu insanların merakından uzak tutmaktaydı Tüm bu hazırlığı yapanlar ve tabutla eşyaları mezara taşıyanlar boğazlandılar çalışmalarının karşılığı mezarın gizli kalması için hayatları alınarak ödenmişti Sadece hemen ölmeleri için çabuk davranıldı"

Priscus bu kadar yazıyor; bilindiği kadarıyla tarihte çok az kral veya imparator bu kadar zenginlikle beraber gömüldü

Başka kaynaklara göre

tüm Avrupa´yı yağmalayan Hunlar´ın elindeki zenginliği ölçmek bugün dahi mümkün değil

Tabutu ve hazineleri mezara götürüp

gömenlerin öldürülmesi çok eski bir Asya geleneğiydi

Gerek Türk-Moğol İmparatoru Cengiz Han

gerekse de Çin İmparatoru Qin Shi Huang Di bilinen iki örnektir

her ikisi de böyle gömüldüler

Çin İmparatoru´nun mezarı bir raslantıyla bulundu

çevresi ölülerle doluydu

Cengiz Han´ın mezarı da Attila´nın ki gibi bulunmuş değil

Aradan 15 yüzyıl geçti ve Attila hala bir yerde yatıyor ve keşfedilmeyi bekliyor

Nerede olabilir?

Gizli mezar

Macaristan´da mı?

Şimdi soruları sıraya dizelim; öncelikle Attila´nın son karargahının nerede olduğunu bilmemiz gerekiyor

Düğün acaba orada mı yapıldı? Eğer öyleyse ölümden sonra nereye gidildi

ne kadar yol alındı

gömü eğlencesine kadar süren yas dönemi kaç gün sürdü? Ve nerede durulup

eğlenceye ve gömü törenine geçildi? Elçi Priscus

cenazeyi ziyaret ettiğini yazıyor

orada bulunan basit bir ahşap yapıdan da söz ediyor

ama nerede? Hiçbir iz kalmadı mı? Priscus´un yazılarında bir tek ipucu var; Romalı elçi

Tigas

Tiphesas ve Drekon nehirlerini geçtiklerinden söz ediyor ama nereden geçtiler? Birçok tarihçi

Priscus´un geçtiği ana ırmağın Macaristan´daki Tisza Irmağı veya Theiss olduğu düşüncesinde ve Attila´nın karargahının Körös´un kuzeyindeki stepte olabileceğini ve Tisza oradan geçiyor

Burası bugünkü Budapeşte´nin doğu bölgesinde yer alıyor

Priscus´dan yapılan sonraki alıntılarda isimlerin hatalı kopya edildiği de düşünülüyor

Ortak görüş Budapeşte bölgesinde ama bu yetersiz çünkü orası çok büyük bir yer

Bugüne kadar Attila´nın mezarını bulmak için hiç resmi bir araştırma bilindiği kadarıyla organize edilmedi

Ama bunu yapmak zaten imkansız gibi

ot tarlasında bir toplu iğneyi aramaya benziyor

Demirperde döneminde bu hiç düşünülemezdi

şimdi daha kolay ama nasıl ve kim tarafından aranacak? Nazi Almanyası egemenliğinde

gizemli konuları araştırmakla görevli bir SS grubunun

Attila´nın mezarı başta olmak üzere

bazı gizemleri araştırdığı söylentileri savaştan sonra duyulmuştu ama hiçbir kanıt ele geçirilemedi

Hepsi bu kadar; göründüğü kadarıyla kazara bulunmadığı takdirde Attila´nın ölümlü kalıntısı ve hazineleri yerinde kalacaklar

Bir minik olasılık daha var; gizli hazine avcılarının mezarı bulup

soymuş olmaları ve Attila´nın tabutunun ve de hazinelerinin şu anda bilinmeyen bir antika tutkunu milyarderin gizli yerinde saklı olmaları

Attila´nın mezarı için bunu düşünebiliriz ama Nemrut Dağı´ndaki Antioch´un mezarının en azından Cumhuriyet döneminde soyulmadığını biliyor gibiyiz

Ama

yine de aklımıza getirmeden edemiyoruz

Acaba? Diğer kayıp yerlerde yine buluşacağız

Kaynaklar:

* "Throne Above the Euphrates" Theresa Goell; National Geographic Magazine

119

cilt

No:3-Mart 1961

* "The Age of Attila" Ann Arbor; Michigan Üniversitesi Yayınları

1960 (Priscus çevirileri için)

* "History of Attila and the Huns" Oxford Yayınları

Clarendon Press

1948

11-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kayıp Mezarlar Mitoloji Efsaneler -Mitolojinin En Unutulmaz Efsaneler Kayıp Mezarlar Mitoloji Efsaneler -Mitolojinin En Unutulmaz Efsaneler Kayıp mezarlar Macaristan ovalarında ise Büyük Hun İmparatoru Attila´nın mezarları gizli; Kayıp Mezarlar; İnsanlık tarihine damgasını vurmuş büyük liderlerin çoğunun mezarlarının yeri belli değildir Perikles´in Sokrat´ın Sezar´ın Cengiz Han´ın bazı önemli Mısır firavunlarınınHz İsa´nın Kleopatra´nın ve daha sayısız tarihi ismin nereye gömüldükleri belli değildir veya özellikle gizlenmiştir Anadolu´da da böyle gizli mezarlar var; en önemlilerinden birisi ise Nemrut Dağı´nda saklı; Commegene Kralı I Antioch´un mezarı bulunamıyor ve Avrupa fatihi Büyük Attila´nın mezarı da bulunamıyor Başkent Ankara´nın 400 km güneydoğusunda Anti-Torosların ucunda 2500 m yüksekliğinde koni biçiminde volkanik bir dağ vardır Dağın adı Nemrud Dağı veya Nemrud´un Dağı´dır Dağ göründüğü kadar konuksever değildir kapalı bir bölgedeçelişkili bir iklimdedir Gündüz sıcaklığının 40 dereceyi aştığı bir günün gecesindesoğuktan donabilirsiniz Nemrud´da gölge verecek bir ağaç ve bir su kaynağı yokturzirve bazen çok sert rüzgarlı bazen sağnak yağmurlu bazen kör edici bir toz fırtınası altında ya da karlı ve buzludur Bunlara karşın son yıllarda ülke turizminin odak noktalarından birisi haline gelen Nemrud Dağı´nda belki dünyanın en güzel gündoğumu ve günbatımı izlenebilir doğanın inanılmaz renklerle süslü mega-showlarından birisi oradadır Commanege Kralı I Antioch´un yükselişi Büyük İskender´e benzetilebilir hatta ondan daha öteye geçerek İskender´in yapamadığını yapmış ve üçer metre yüksekliğinde heykellerin çevrelediği dev bir mezar-anıtı yaptırmıştır Antiochkralın özel adlarından biridir MÖ 1Yüzyıl´da Antioch´un krallığı düzenli ama önemsizdi Commanege Krallığı Batıda Roma İmparatorluğu´nun doğuda Part Krallığı´nın arasında tampon bir bölgeydi Roma generali Pompei uzun barış görüşmeleri sonucunda ancak MÖ 64´de Antioch´la bir anlaşma yapabildi Kısacası Antioch ve Commanege Krallığı´nın tarihteki yeri ve ünü Nemrud Dağı tapınağı kadar önemli olamamış ve tanınamamıştır Antioch´un mimarları ve işçileri dev kaya kütlelerini yontarak kuzeyedoğuya ve batıya bakan üç büyük avlu veya teras inşa ettiler Teraslara 7-8 m boyunda dev heykeller konuldu Antioch kendisi ve yakınları için bir tanrılar galerisi yani Panteon yaptırmıştı Tanrı heykellerinin bulunduğu terasların çevrelediği zirve göksel tahtın simgesiydi yani büyük tanrı Zeus´un ve Kral Antioch Nemrud´un tepesinde kendi krallığını tanrıların ülkesi biçiminde ölümsüzleştirmeyi amaçlamış ve başarmıştı Herşey yerinde ama Kral nerede? Kaçınılmaz olarak yüzyıllar geçerken heykeller yıkıldılar bazıları yok oldu bazıları ise tanınmaz hale geldiler yerde duran heykel-tanrı başları bugün durmaktadır Buna rağmen arkeologları mutlu edecek kadar kalıntı durmaktadır ve bu şekilde tapınağın genel planı çizilebilmiştir Doğu terasında Pers stili görkemli bir ateş-sunağı vardırortada tanrıların babası Zeus´un yeri onun sağında bereket tanrıçası solunda kendisinin de tanrı olduğuna inanan sakallı Antioch vardır yanlarında ise Apollo-Mitra ile Herkül-Artagne´nin heykelleri yer alır Diğer teraslarda da çeşitli Yunan ve Pers tanrıları görülür Antioch´un rahipleri teraslarda her ay ayinler yaparlar kurbanlar keserlerşarkılar söylenir dans edilirdi Batı terasındaki tanrı heykellerinin arasında yine Antioch vardır ama bu kez sakalsız olarak Buraya kadar herşey normal ve tapınak orada duruyor ama Antioch nerede? Commenege Kralı I Antioch´un anıt-mezarı nerede? Tüm Nemrut Dağı onun için yapıldığı halde Kral´ın kutsal mezarı nereye saklı? Yirmi yıl süren çaba Bazı arkeologlar yaşamlarını mezarı bulmaya adadılar New York´lu arkeolog Theresa Goell Dr Friedrich Doerner ile beraber 1953-1973 arasında 20 yıl süreyle Nemrut´da kazılar yaptı Goell´in çizimleri hala bütünüyle yayınlanmış değildir ama hemen tüm tapınağın orjinal halini resimlemeyi başarmış yazıtları deşifre etmiş heykelleri tanımlamış ve bir Yunan horoskopunu (Astrolojik gök haritası) tanımlamıştı Ve horoskopta 7 Temmuz MÖ 62 veya 63 yılı tarihlenmişti Ama Theresa Goell ve ekibi tüm çabalarına rağmen Antioch´un mezarının girişini bulmayı başaramadılar ve arkeolog 1985´de 84 yaşında öldüğünde hayal kırıklığı içindeydi Dağı tümülüsünün sert kaya çekirdeği kazılırken Goell kuşkuluydu ama girişin buradan olacağına inanıyordu ama höyüğün altına doğru yapılan tüm tünel kazma çabaları boşa gitti Küçük taşlardan oluşan çığlar uğursuzca peşpeşe geliyor ve tünel kazılamıyordu Höyük yumurta büyüklüğünde milyonlarca taştan oluşmuştu ve içine girmeye çalışmak dev bir kum tepesini kürekle boşaltma çabasına benziyordu Sonunda pes edildi ve Antioch´un gizemi çözülemedi Mezar bir gün bulunacak! Yeni bir maceraya henüz girilmedi Theresa Goell gerekeni yapmış ve tüm enerjisini doğu terasına harcamıştı ama acaba tercihi doğru muydu? Geride daha iki teras vardımezar onların birisinde olamaz mıydı? Antik dünyada güneşe ibadet ritüelinin kökeninde doğunun aksine batı ölümle simgelenir bütünleştirilirdi Alışıldığı gibi bir kentin batı kapısı gömü oluşumunun girişi olmalıydı Öyleyse Antioch batı yönüne mi gömüldü? Hangisi olursa olsun ortada şeytani bir yanıltmanın izleri görülüyor Fakat henüz teknolojinin son ürünleri Nemrut´a ulaşmış değil ve uygun gün geldiğinde süper teknoloji Nemrud Dağı´nın ters yüz ederek sakladığı gizemi ortaya çıkaracak ama o güne kadar da mezarı ve Antioch´u göründüğü kadarıyla kimse rahatsız edemeyecek Attila´nın mezarı da bilinmiyor; İkinci kayıp mezar Büyük Hun İmparatoru Attila´ya ait Evet Attila´dan 5 Yüzyıl´ın başlarında tüm Avrupa´yı titreten Attila´dan söz ediyoruz Attila beraberindeki Asyalılar ve Slavlardan oluşan dev bir ordu ile Roma İmparatorluğu parçalamayı başardı dev imparatorluğu öylesine hırpalamıştı ki ardından gelen Alaric zayıflayan Roma´yı fazla zorlanmadan yıktı Yirmi yıl boyunca Attila Orta Avrupa´da oturarak Hazar Denizi´nden başlayıp Ren Nehri´nde biten dev bir imparatorluğu yönetti MS 451´de Attila Tuna´dan Galya´ya uzanan bir harekata başladı İçlerinde batılı Hıristiyanların Balkan uluslarının ve hatta Batı Anadolu´dan gelenlerin bulunduğu birleşik ordular oluşturdu Attila eğitimli bir asker veya bir general değildi ama doğal kurnazlığın doruğunda usta bir taktisyendi Nitekim Galya´da ummadığı bir direnişle karşılaşınca kendisini ve ordularını hiç zorlamadı bu işi sonraya bırakarak yavaş yavaş geri çekildi ve bir yıl bekledikten sonra İtalya´ya yöneldi Kuzey İtalya´ya bir kasırga gibi girerek PaduaVerona ve Milano başta olmak sayısız yerleşim merkezini neredeyse haritadan sildi Venedik´e ulaştığında halk kenti terketmişti ve Attila´dan çok önce kurulmuş olan antik Venedik tarihten silinmek üzereydi ve sıra Roma´ya gelecekti Ama nedeni hala bilinmiyor Attila son anda durdu ve ordusunu Po Ovası´na yayarak Papa ile görüşmeyi kabul etti Tarihin en önemli görüşmelerinden birisi Po Irmağı kıyısında sıcak bir yaz günü yapıldı iki adam buluştuklarında Papa´nın yanında sadece ilahi söyleyen birkaç rahipten başka kimse yoktu Neler konuşuldu birbirlerine neler söylediler? Bunu kimse bilmiyor ve bilemeyecek ama Attila´nın tavrını değiştirmesi etkilendiğinin kanıtı Vatikan kaynaklarına göre Papa Attila´ya Roma´yı yok ettiği takdirde ruhunun ölümsüz olamayacağını söylemişti Belki de Papa bu dev birleşik ordunun daima ona bağlı kalmayacağını söyledi Şu veya bu sonuçta Attila ertesi gün karargahını topladı ve hızla geri çekilirken rivayete göre; "Tanrı´nın Annesi´ni barış içinde bırakıyorum" dedi Roma Elçisi cenazenin tanığı oldu; Attila poligamdı sayısız karısı vardı ve sonraki kışın başında yeni bir evliliğe karar verdi Gelin başdöndürücü bir güzelliği olan İldico adlı bir Alman kızıydı Düğün töreniniordularını yöneten komutanları toplayıp baharda çıkacakları savaşın kampanyasına rastlattı Düğün gecesi tam bir safahat yaşandı Attila o kadar çok içmişti ki birkaç kez burun kanaması geçirdi ve sabaha karşı gelinin çığlıklarına koşanlar Attila´yı ölü buldular; büyük bir olasılıkla kanamadan boğularak ölmüştü Roma kroniklerinde yazdığına göre Meryem Ana Roma´yı kurtararak Attila´yı cehenneme yollamıştı Roma´da bayram ilan edildi günlerce kutlamalar yapıldı Attila´nın cesedi geleneksel yas dönemi sırasındı cenaze hazırlıkları yapılıyordu Sonrasını Roma elçisi Priscus´un ağzından dinleyelim; " Geleneklerine göre Attila´nın saçlarının bir kısmını kestiler korkunç savaş yaralarıyla dolu yüzünü örttüler Bütün büyük komutanlar ağlıyordu ama bu ağlayış kadınca bir sızlanma ve gözyaşı değildi acımasız ama mert olan bu korkunç savaşçılar kendi kanlarını akıtarak yas tutuyorlardı Ovanın ortasında dev bir ipek çadır yürüyordu çadır sayısız arabanın üzerine kuruluydu ve Attila´nın cesedi çadırın önüne yatıyordu cansız yatarken bile saygı duyuluyor korku veriyordu Seçkin Hun süvarileri çevresindeydiler sanki Roma hipodromunda yapılan muhteşem bir araba yarışındaydık ama burada hiç insan sesi yoktu Koca ovada kimse konuşmuyordu sadece tekerlek gıcırtıları nal sesleri at kişnemeleri silah şakırtıları ve perde perde yükselen yas ilahileri cenaze şarkıları duyuluyordu yüzbinlerce insanın liderlerine böylesine bir saygı gösterdiği hiç görülmemişti Yas töreninin ardından "Strava" adı verilen sızlanma ve inleme töreni yapıldı Irk inanç ve dil farklılıklarına sahip bu kadar çok insanın çeşitli duygular içinde olmalarına rağmen tek bir noktaya böylesine odaklanması inanılmazdı Hun geleneklerine göre sonra eğlence başladı; ölümü eğlenerek kutluyorlardı ve eğlence sırasında gömü yapılacaktı Aslında eğlence gömüyü saklamanın bir yoluydu geceyarısı Attila önce altın bir tabuta kondu altın tabut gümüş bir tabuta ikisi birden sonunda demir bir tabuta kondu Bu uygulama ancak çok büyük krallar için yapılırdı demir kralın fethettiği ülkeleri altın ve gümüş ise onun şerefini gücünü ve imparatorluklarını simgeliyordu Attila´nın düşmanlarından alınan silahlar sayısız mücevher ve takı tabutun yanına kondu bir kral için gereken herşey ona sunuldu Artık sıra onu insanların merakından uzak tutmaktaydı Tüm bu hazırlığı yapanlar ve tabutla eşyaları mezara taşıyanlar boğazlandılar çalışmalarının karşılığı mezarın gizli kalması için hayatları alınarak ödenmişti Sadece hemen ölmeleri için çabuk davranıldı" Priscus bu kadar yazıyor; bilindiği kadarıyla tarihte çok az kral veya imparator bu kadar zenginlikle beraber gömüldü Başka kaynaklara göre tüm Avrupa´yı yağmalayan Hunlar´ın elindeki zenginliği ölçmek bugün dahi mümkün değil Tabutu ve hazineleri mezara götürüp gömenlerin öldürülmesi çok eski bir Asya geleneğiydi Gerek Türk-Moğol İmparatoru Cengiz Han gerekse de Çin İmparatoru Qin Shi Huang Di bilinen iki örnektirher ikisi de böyle gömüldüler Çin İmparatoru´nun mezarı bir raslantıyla bulundu çevresi ölülerle doluydu Cengiz Han´ın mezarı da Attila´nın ki gibi bulunmuş değil Aradan 15 yüzyıl geçti ve Attila hala bir yerde yatıyor ve keşfedilmeyi bekliyor Nerede olabilir? Gizli mezar Macaristan´da mı? Şimdi soruları sıraya dizelim; öncelikle Attila´nın son karargahının nerede olduğunu bilmemiz gerekiyor Düğün acaba orada mı yapıldı? Eğer öyleyse ölümden sonra nereye gidildi ne kadar yol alındı gömü eğlencesine kadar süren yas dönemi kaç gün sürdü? Ve nerede durulup eğlenceye ve gömü törenine geçildi? Elçi Priscus cenazeyi ziyaret ettiğini yazıyor orada bulunan basit bir ahşap yapıdan da söz ediyor ama nerede? Hiçbir iz kalmadı mı? Priscus´un yazılarında bir tek ipucu var; Romalı elçi TigasTiphesas ve Drekon nehirlerini geçtiklerinden söz ediyor ama nereden geçtiler? Birçok tarihçi Priscus´un geçtiği ana ırmağın Macaristan´daki Tisza Irmağı veya Theiss olduğu düşüncesinde ve Attila´nın karargahının Körös´un kuzeyindeki stepte olabileceğini ve Tisza oradan geçiyor Burası bugünkü Budapeşte´nin doğu bölgesinde yer alıyor Priscus´dan yapılan sonraki alıntılarda isimlerin hatalı kopya edildiği de düşünülüyor Ortak görüş Budapeşte bölgesinde ama bu yetersiz çünkü orası çok büyük bir yer Bugüne kadar Attila´nın mezarını bulmak için hiç resmi bir araştırma bilindiği kadarıyla organize edilmedi Ama bunu yapmak zaten imkansız gibi ot tarlasında bir toplu iğneyi aramaya benziyor Demirperde döneminde bu hiç düşünülemezdi şimdi daha kolay ama nasıl ve kim tarafından aranacak? Nazi Almanyası egemenliğinde gizemli konuları araştırmakla görevli bir SS grubunun Attila´nın mezarı başta olmak üzere bazı gizemleri araştırdığı söylentileri savaştan sonra duyulmuştu ama hiçbir kanıt ele geçirilemedi Hepsi bu kadar; göründüğü kadarıyla kazara bulunmadığı takdirde Attila´nın ölümlü kalıntısı ve hazineleri yerinde kalacaklar Bir minik olasılık daha var; gizli hazine avcılarının mezarı bulup soymuş olmaları ve Attila´nın tabutunun ve de hazinelerinin şu anda bilinmeyen bir antika tutkunu milyarderin gizli yerinde saklı olmaları Attila´nın mezarı için bunu düşünebiliriz ama Nemrut Dağı´ndaki Antioch´un mezarının en azından Cumhuriyet döneminde soyulmadığını biliyor gibiyiz Ama yine de aklımıza getirmeden edemiyoruz Acaba? Diğer kayıp yerlerde yine buluşacağız Kaynaklar: * "Throne Above the Euphrates" Theresa Goell; National Geographic Magazine 119 ciltNo:3-Mart 1961 * "The Age of Attila" Ann Arbor; Michigan Üniversitesi Yayınları 1960 (Priscus çevirileri için) * "History of Attila and the Huns" Oxford Yayınları Clarendon Press 1948