Türk'lerin Eski İnançları Ve Tanrı İsimleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-25-2012

ŞAMANİZİM :
Şaman kelime olarak Çince olup istekleri yenen, sağlam iradeli demektir

Şamanizim inancın içeriği ve sergilediği doktorine göre; bir din olarak kabul görmezsede din kadar tesirli olmuş ve uzun yıllar Türk’lerin yaşamlarında ve hayatında büyük rol oynamıştır

Özellikle Altaylı Türk’ler uzun yıllar etkisinde kalmıştır

Animizim’in ve natürizim’in kaynaklarından oluşan bir zemin üzerinde tutunarak hızla yayılan Şaman- izimde, bu inancı yayan ve uygulayan kişilere Şaman denilmektedir

Şamanlara göre; ilk insanlar kendileri için heybetli ve korkutucu olan ve yine insanlar için iyilik eden iyi ruhlar bulunur

İnsanlar ölüp dünyadan ayrıldıktan sonra, o ölen kişilerin ruhları insanlar arasında dolaşır

Onlara musallat olarak, zaman zaman zarar verirler

İşte zararlı olan bu ruhları kovmak maksadıyla Şamanlar törenler düzenleyip dualar okur

Toplum arasında büyük güç olan hatta yayıldığı yerlerde devletin mükaddaratını değiştirebilen Şamanizim inancında olan Türk’lerde diğer aynı inanç da olan millet ve toplumlar gibi Şamanların tanrılarla konuştugunu ve ruhlar ile konuşup onların yardımı ile yol gösterir onlara akıl öğretir, hekimlik yapar hastalara musallat olan kötü ruhları kovmak için telkin yolu ve yaptığı çeşitli bitkisel ilaçlar ile şifalar arar Dahada ilğinci başına at kuyrugu, yüzlerine maske geçirip, ziller ve çınğıraklar takılı özel giysileri ile bağırır, oynar ve davul çalarak dua edip çeşitli hareketler yapar Şamanizimde Şamanlara göre insanların biri kendilerinde diğeride ayrı ama bir birinin aynısı olan iki ruhu vardır Bu eş ruh bir hayvan halindede olabirki bunada “Yekil„ denilmektedir Şamanizimde birden fazla tanrı vardır ve bu tanrıların görev ve yetkileri birbirin- den ayrıdır Şamanizimde beş kutsal unsur vardır Bunlar; Demir, toprak, ateş, su ve ağaçtır Yine Şamanlara göre gökler onyedi kat olup bu mekan; aydınlıklar içerisinde cennetler alemi olup burada tanrılar ikamet ekmektedir Yeraltı ise dokuz tabakaya ayrılır ve orada karanlıklar diyarı ve cehennemler bölgesidir Ölen günahsız bir kişinin ruhunu göklerdeki cennetlere hakim olan iyilik tanrısı Ülgen’e götüren Yayuci ile günahkarları yer altında oturan kötülük tanrısı Erlik Han’a götüren “Körmös„ ler vardır İlk Uygur hanları Kül Bilge ve Moyun Çur birer Şamanistir 763 yılında Böğü Hanın şamanlığı bırakıp Mani dinine girmesi ile Uygur’lar da dinlerini değiştirdi

ANİNİZİM :
Aninizim kelime anlamı ile bütün varlıkların ruh sahibi olduklarına inanmaktır Animis inancında olan kişilere göre canlı veya cansız olan her şeyin bir ruhu vardır Bu ruhlar bulundukları canlı veya cansız maddeden ayrıldıktan sonra, göklere ve günahkar ise yeraltına giderler Hayvanları tanrılaştırmada aninizim inanışının temelini oluşturur

NATÜRİZİM :
Güneş, Ay ve Yıldız gibi Kozmik varlıkları, Rüzgar ve Fırtına gibi doğa olaylarını şahıslandırarak, onların zeka sahibi olduklarını ve onlarında duyguları olup; kudret sahibi olduklarına inanmak ve onları tanrı olarak tanımaktır Kuru- cusu olmayan bu dine ve inanaca göre; dünyada her şey dağlar, taşlar, ağaçlar ve sulardan gelir Onların yapamayacagı hiç bir şey ve önünde enğel olacak kuvvet yoktur

MANİHAİZİM :
Bu dinin kurucusu MS 216 yılında doğup ve 276 yılında İran hükümdarı Behram tarafından öldürülen “Mani „ adında bir İran’lıdır Mazdaizim ve Budizim gibi dinleri bütünleştirme amaçlı bir din olan Manihaizim’de adı kurdugu dine verilen Mani tanrı tarafından peygamber olarak gönderildiğini söylemiş ve bir mağaraya çekildikten sonra bir yıl içinde « Erteni Mani » adındaki kitabını yazmıştır Mani’ye göre; Nur tanrıyı ve iyiliği, karanlıkta şeytanı ve kötülüğü temsil eder Uygur Türk’lerine manihaizm 763 yılında Böğü Han tarafından sokulmuştur

11-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türk'lerin Eski İnançları Ve Tanrı İsimleri ŞAMANİZİM : Şaman kelime olarak Çince olup istekleri yenen, sağlam iradeli demektir Şamanizim inancın içeriği ve sergilediği doktorine göre; bir din olarak kabul görmezsede din kadar tesirli olmuş ve uzun yıllar Türk’lerin yaşamlarında ve hayatında büyük rol oynamıştır Özellikle Altaylı Türk’ler uzun yıllar etkisinde kalmıştır Animizim’in ve natürizim’in kaynaklarından oluşan bir zemin üzerinde tutunarak hızla yayılan Şaman- izimde, bu inancı yayan ve uygulayan kişilere Şaman denilmektedir Şamanlara göre; ilk insanlar kendileri için heybetli ve korkutucu olan ve yine insanlar için iyilik eden iyi ruhlar bulunur İnsanlar ölüp dünyadan ayrıldıktan sonra, o ölen kişilerin ruhları insanlar arasında dolaşır Onlara musallat olarak, zaman zaman zarar verirler İşte zararlı olan bu ruhları kovmak maksadıyla Şamanlar törenler düzenleyip dualar okur Toplum arasında büyük güç olan hatta yayıldığı yerlerde devletin mükaddaratını değiştirebilen Şamanizim inancında olan Türk’lerde diğer aynı inanç da olan millet ve toplumlar gibi Şamanların tanrılarla konuştugunu ve ruhlar ile konuşup onların yardımı ile yol gösterir onlara akıl öğretir, hekimlik yapar hastalara musallat olan kötü ruhları kovmak için telkin yolu ve yaptığı çeşitli bitkisel ilaçlar ile şifalar arar Dahada ilğinci başına at kuyrugu, yüzlerine maske geçirip, ziller ve çınğıraklar takılı özel giysileri ile bağırır, oynar ve davul çalarak dua edip çeşitli hareketler yapar Şamanizimde Şamanlara göre insanların biri kendilerinde diğeride ayrı ama bir birinin aynısı olan iki ruhu vardır Bu eş ruh bir hayvan halindede olabirki bunada “Yekil„ denilmektedir Şamanizimde birden fazla tanrı vardır ve bu tanrıların görev ve yetkileri birbirin- den ayrıdır Şamanizimde beş kutsal unsur vardır Bunlar; Demir, toprak, ateş, su ve ağaçtır Yine Şamanlara göre gökler onyedi kat olup bu mekan; aydınlıklar içerisinde cennetler alemi olup burada tanrılar ikamet ekmektedir Yeraltı ise dokuz tabakaya ayrılır ve orada karanlıklar diyarı ve cehennemler bölgesidir Ölen günahsız bir kişinin ruhunu göklerdeki cennetlere hakim olan iyilik tanrısı Ülgen’e götüren Yayuci ile günahkarları yer altında oturan kötülük tanrısı Erlik Han’a götüren “Körmös„ ler vardır İlk Uygur hanları Kül Bilge ve Moyun Çur birer Şamanistir 763 yılında Böğü Hanın şamanlığı bırakıp Mani dinine girmesi ile Uygur’lar da dinlerini değiştirdi ANİNİZİM : Aninizim kelime anlamı ile bütün varlıkların ruh sahibi olduklarına inanmaktır Animis inancında olan kişilere göre canlı veya cansız olan her şeyin bir ruhu vardır Bu ruhlar bulundukları canlı veya cansız maddeden ayrıldıktan sonra, göklere ve günahkar ise yeraltına giderler Hayvanları tanrılaştırmada aninizim inanışının temelini oluşturur NATÜRİZİM : Güneş, Ay ve Yıldız gibi Kozmik varlıkları, Rüzgar ve Fırtına gibi doğa olaylarını şahıslandırarak, onların zeka sahibi olduklarını ve onlarında duyguları olup; kudret sahibi olduklarına inanmak ve onları tanrı olarak tanımaktır Kuru- cusu olmayan bu dine ve inanaca göre; dünyada her şey dağlar, taşlar, ağaçlar ve sulardan gelir Onların yapamayacagı hiç bir şey ve önünde enğel olacak kuvvet yoktur MANİHAİZİM : Bu dinin kurucusu MS 216 yılında doğup ve 276 yılında İran hükümdarı Behram tarafından öldürülen “Mani „ adında bir İran’lıdır Mazdaizim ve Budizim gibi dinleri bütünleştirme amaçlı bir din olan Manihaizim’de adı kurdugu dine verilen Mani tanrı tarafından peygamber olarak gönderildiğini söylemiş ve bir mağaraya çekildikten sonra bir yıl içinde « Erteni Mani » adındaki kitabını yazmıştır Mani’ye göre; Nur tanrıyı ve iyiliği, karanlıkta şeytanı ve kötülüğü temsil eder Uygur Türk’lerine manihaizm 763 yılında Böğü Han tarafından sokulmuştur