11-25-2012
|
#2
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Türkiye Cumhuriyeti Günlüğü 1923 - 1938
2 Ocak 1924: Cuma günü hafta tatili olarak kabul edildi
22 Ocak 1924: Gazi Mustafa Kemal Paşa, Halife?nin tutumunu IsmetPaşa?ya şikayet etti
14 Şubat 1924: Gazi Mustafa Kemal Paşa ile Ismet Paşa?nın, Hilafetin Kaldırılmasıyla ilgili konuşmaları - Istanbul?dan kalkan deneme uçağı 3saatte Ankara?ya vardı
15 Şubat 1924: Harp Oyunları sebebiyle Izmir?de bulunan Gazi Mustafa KemalPaşa başkanlığında, Başbakan Ismet Paşa, Genel Kurmay Başkanı MareşalFevzi Paşa, Ordu ve Kolordu komutanları toplandı, toplantı sonucundadört önemli karar alındı;
1-Halifeliğin kaldırılması
2-Şer?iye ve Evkaf Vekaletinin kaldırılması
3-Eğitim ve öğretimin birleştirilmesi
4-Genel Kurmay Başkanlığının Bakanlar Kurulunun dışına çıkartılması
22 Şubat 1924: Mustafa Kemal Paşa İzmir?de konuştu; BizimCumhuriyetimiz yalnız halkın İsteğine ve ordunun delaletine hürmet eder?
23 Şubat 1924: Milletvekili maaşlarının 300 liraya çıkarılması hakkındakikanunkabul edildi
27 Şubat 1924: TBMM tarafından Halifeliğe seçilen Abdülmecit Efendi(1868-1944) ?nin Cuma Selamlığına cüppe ve Fatih?in kavuğu ile çıkmaisteği, garip bulunarak kabul edilmedi
2 Mart 1924: Halk Fırkası Grup toplantısında; Şer?iye (Diyanet) ve Evkaf (Vakıflar) Vekaletleri?nin kaldırılmasına ve öğretimin birleştirilmesine kararverildi
3 Mart 1924: Hilafetin kaldırılması Urfa Milletvekili Şeyh? unvanlı SaffetEfendi ile 50 arkadaşının Hilafetin kaldırılmasına ve Osmanlı Hanedanımensuplarının Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışına çıkarılmasına? dairverdikleri önerge görüşülüp kabul edildi Bu karar aynı gün Istanbul Valisi Haydar Bey ve Polis Müdürü Sadettin Bey tarafından Halife?yebildirildiAkşam saatlerinde de Emniyet Genel Müdürü Muhittin (Ustündağ)Bey tarafından uygulandı- Tevhid-i Tedrisat Kanunu kabul edildi Bu kanunla bütün okullar Milli Eğitim Bakanlığına bağlanıyor, ayrıca Istanbul Darülfünun?a bağlı birIlahiyat Fakültesi açılması kararlaştırılıyordu- Diyanet Işleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu
4 Mart 1924: Istanbul Müftülüğü yayınladığı bir bildiriyle; Cuma namazlarındaokunan hutbede, Halifenin adıyerine Millet ve Cumhuriyetten söz edilmesini ve Milletle, Cumhuriyetinsaadetve tealisi için dua edilmesigereğini ilgililere bildirdi
5 Mart 1924: Ismet (Inönü) Paşa tarafından yeni kabine kuruldu
8 Mart 1924: Mehakim?i Şer?iye?nin ilgasina ve Mehakimin Teşkilatina aitAhkamiMukaddil Kanun? kabuledildiBu suretle dini mahkemeler kaldırıldı ve bir kısım mahkemelerinbirleştirilmesi sağlandı
11 Mart 1924: Diyarbakır-Ergani demiryolu inşasına ait kanun kabuledildi
23 Mart 1924: TBMM, Cumhurbaşkanı?nın Meclisi feshetme hakkını kabuletmedi- Samsun-Sivas-Ankara demiryolu inşasına ait kanun kabul edildi
3 Nisan 1924: Hakimlerin kıyafetlerine dair kanun kabul edildi
13 Nisan1924: 1Dünya Savaşı liderlerinden;Talat, Cemal ve BahattinŞakirPaşaların ailelerine maaşbağlanması hakkındaki kanun kabul edildi- Türk-Alman Dostluk Antlaşması imzalandı
16 Nisan 1924: Savaş sırasında düşmana yardım etmiş olanlar için GenelAf kanunu kabul edildi
20 Nisan 1924: Teşkilat-i Esasiye Kanunu (Anayasa) kabul edildi 20 Ocak1921gün ve 84 sayı ile kabuledilen Anayasaya, 29 Ekim 1923 gün ve 364 sayı ile ilave edilen EkMadde? ileyönetim şekli Cumhuriyetedönüştürülmüştü
30 Nisan 1924: Diyanet Işleri Başkanlığına; Kurtuluş Savaşı sırasında AnkaraHükümetini destekleyen,Istanbul Hükümeti?nin Kurtuluş Hareketini kötüleyen fetvalarınakarşılıkveren,büyük din adamı vatanperverMehmet Rıfat (Börekçi) Bey (1861-1941) atandı 1 Dönemde 6 ay kadar MenteşeMilletvekilliği de yapanMehmet Rıfat Bey ölümüne kadar bu görevde kaldı
7 Mayıs 1924: Istanbul?da Cumhuriyet gazetesi yayınlanmaya başladı
26 Ağustos 1924: Iş bankası kuruldu Genel Müdürlüğüne eski IktisatVekiliCelal (Bayar) Bey atandı
1 Eylül 1924: Musiki Muallim Mektebi kuruldu
11 Eylül 1924: Bursa Ticaret Borsası kuruldu
22 Eylül 1924: Mustafa Kemal Paşa eşi Latife Hanım ile beraber Samsun?uziyaretetti Istiklal TicaretOkulunda öğretmenlere yaptığı konuşmada; Dünyada her şey için,uygarlık için,hayat için, başarı için, enhakiki mürşit ilimdir, fendir İlim ve fennin haricinde mürşit aramak gaflettir,cehalettir, delalettir? dedi
25 Ekim1924: Türk düşünürü ve yazar Ziya Gökalp (doğumu:1875) öldü
26 Ekim 1924: Ordu komutanlarının politika ile uğraşmalarından doğansiyasibuhranın yoğunlaşmasıBellibaşlı ordu komutanlarının Meclise katılmalarıBu arada Kazım KarabekirPaşa,Ordu Müfettişliğinden istifa etti,yerine Ali Sait Paşa atandı
30 Ekim 1924: Mustafa Kemal Paşa, Ordu Komutanlarından TBMMdekiyerlerindenistifa etmelerini istediAli Fuat Paşa, Ordu Müfettişliğinden çekildi Cafer Tayyar PaşaMilletvekilliğini tercih ettiCevat Paşa, her ikigörevden de çekildi
1 Kasım 1924: Mustafa Kemal Paşa, TBMM?nin 2dönem 2toplantı yılını,Meclisinyeni binasında açtı Fethi(Okyar) Bey yeniden Meclis Başkanlığına seçildi Ismet Paşa kabineyikurmaklagörevlendirildi
9 Kasım 1924: Ismet Paşa Kabinesi 19?a karşı 147 oyla güven aldı- 10 Milletvekili Halk Fırkasından ayrılarak Terakkiperver CumhuriyetFırka?yıkurdular
10 Kasım 1924: Halk Fırkasının adı Cumhuriyet Halk Fırkası olarakdeğiştirildi
20 Kasım 1924: Ismet Paşa Başbakanlıktan çekildi Fethi (Okyar) BeyKabineyikurmakla görevlendirildi
26 Kasım 1924: Kazım (Ozalp) Paşa, TBMM Başkanlığına seçildi
27 Kasım 1924: Fethi Bey Kabinesi oybirliği ile güven oyu aldı
Içişleri Vekili :Recep (Peker) Bey
Dışişleri Vekili Şükrü (Kaya) Bey
8 Aralık 1924: Terakkiperver Cumhuriyet Fırka Başkanlığına KazımKarabekirPaşa, Genel Sekreterliğine deAli Fuat Paşa seçildi
20 Aralık 1924: Kırkkilise adı Kırklareli olarak değiştirildi
29 Aralık 1924: Bahriye Vekilliği (Deniz Kuvvetleri Bakanlığı) kurulmasıkararlaştırıldı Usküdarlı Ihsan Bey ilkVekilliğe atandı
|
|
|
|