Türkiye Cumhuriyeti Günlüğü 1923 - 1938

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-25-2012

8 Ocak 1928: Adliye Vekili Mahmut Esat (Bozkurt), Latin harfleri ile ilgiliolarak Türk Ocağında konuşmayaptı

26 Ocak 1928: TBMM tarafından Bahriye Vekili Ihsan Bey?in dokunulmazlığınınkaldırılmasına ve yüceDivan?a sevkine karar verildi

29 Ocak 1928: Hıristiyanlık propagandası yaptığı anlaşılan Amerikan Kız Koleji,Bakanlar Kurulu kararıylakapatıldı

3 Şubat 1928:İlk olarak Istanbul?da Türkçe Hutbe okundu

10 Mart1928: TBMM, eski Ticaret Vekili Ali Cenani Bey hakkında araştırmayapılmasına karar verdi

18 Mart 1928: Eski Bahriye Vekili Ihsan Bey, Yavuz Savaş Gemisimeselesiyleilgili olarak vatana ihanetsuçlaması ile suçlandı

31 Mart 1928: Izmir Torbalı?da deprem

5 Nisan 1928: Cumhuriyet Halk Partisi; Anayasa?da yapılacak değişiklikler ve laiklik ilkeleriüzerinde karara vardı

10 Nisan 1928: Ismet Paşa ve 120 Milletvekilinin teklifi üzerine Anayasa?dandini terimlerin kaldırılmasıhakkındaki kanun (1222 sayılı) kabul edildi

Bu suretle laiklik esasıAnayasa?dayeraldı

14 Nisan 1928: TBMM, eski Ticaret Vekili Ali Cenani Bey?i Yüce Divan?a sevketmeye karar verdi

16 Nisan 1928: Eski Bahriye Vekili Ihsan Bey suçlu bulundu

17 Nisan 1928: Ankara?da Ankara Palas Oteli hizmete açıldı

9 Mayıs 1928: Ankara Numune Hastanesinin yapılmasına dair kanun kabul edildi

14 Mayıs1928: Eski Ticaret Vekili Ali Cenani Bey, milletvekilliğini korumaksuretiyle para cezasına mahkumedildi

20 Mayıs 1928: Uluslararası sayıların kabulü hakkındaki kanun kabul edildi

26 Haziran 1928: Latin alfabesinin Türkçe?ye uygulanmasının mümkünolupolmadığını incelemek üzereAnkara?da Latin Harfleri Komisyonu toplandı

12 Temmuz1928: Kuraklık dolayısıyla Bakanlar Kurulu acil olarak toplandı

8 Ağustos 1928: Istanbul Taksim?de 16

500 Ingiliz Lirasına, heykeltıraş PietroKanonika?ya yaptırılanCumhuriyet Anıtı törenle açıldı

Kanonika, eseri hakkında şunlarısöylemiştir;?Anıtı yapmadan önce Kurtuluş Savaşına ve Gazi ile Arkadaşlarına ait

hemen bütün fotoğrafları inceledim

Anıtta görülen büyük kapının bir tarafı, Türkiye?yi Kurtuluş Savaşı sırasındacanlandırmaktadır

Onde Gazi veardında askerler bulunmaktadır

Gazi?nin sağ tarafında ayakları dibindeduranbir kadın vardır

Kucağında

çocuğu ile titreyen bu kadına Gazi, ?Yağmur yağmasına rağmen niçinörtüyüüzerine almadığını?soruyor

Kadın ise sükunetle örtüyü kaldırarak bombaları gösteriyor vebunlarınıslanmaması için için örtüyüüstüne almadığını söylüyor

Kapının öte tarafında da Cumhuriyet?in ilanı canlandırılmaktadır

BuradaöndeGazi, Cumhurbaşkanıkıyafetiyle, ardında da Milli Mücadelede kendisine en çok yardımıdokunmuş olanIsmet Paşa ve Fevzi(Çakmak) Paşa vardır

Kapının iki tarafında da Türkiye?nin iki alayını

canlandıran birer asker ile bayrak vardır

Ust kısmının bir yönünde ağlayan, diğer yönünde gülen birer Türk insanıvardır?

9 Ağustos 1928: Gazi M

Kemal Paşa?nın, Sarayburnu?nda yazı devriminimüjdeleyen sözleri:?Arkadaşlar! Güzel dilimizi ifade etmek için yeni Türk harflerini kabulediyoruz

Bizim güzel, ahengi zenginlisanımız yeni Türk harfleriyle kendini gösterecektir

Yüzyıllardan beri kafalarımızı demir çerçeve içindebulunduran, anlaşılmayan ve anlamadığımız işaretlerden kendimizikurtarmakecburiyetindeyiz

Yeni Türkharflerini çabuk öğreniniz

Bütün millete, köylüye, çobana, hamala,sandalcıyaöğretiniz

Bunu vatanperverlik vazifesi biliniz

Bu vazifeyi yaparken düşününüz ki bir milletin, bir içtimaiheyetin yüzde sekseni okuma yazmabilmez

Bu ayıptır

Bundan insan olarak utanmak lazımdır

Bu milletutanmak içinyaratılmış bir millet değildir;iftihar etmek için yaratılmış ve iftiharla tarihini doldurmuş bir millettir

?

11 Ağustos 1928: Ibrahim Necmi (Dilmen) Bey, Istanbul DolmabahçeSarayı?ndaLatin harfleriyle ilk dersiverdi

25 Ağustos 1928: 4

Muallimler Birliği Kongresi?nde Ankara öğretmenleri,yeniTürk harflerini öğreteceklerinedair and içtiler

29 Ağustos 1928: Ismet Paşa, Dolmabahçe Sarayı?nda, Gazi M

KemalPaşa?nınyanında Latin harfleri ileilgili basın toplantısı yaptı

Okuma savaşı açılacağını duyurdu

14 Eylül 1928: Gazi M

Kemal Paşa, yeni Türk harfleriyle ilgili yurtgezisineçıktı

(14-21 Eylül tarihlerindeAmasya, Sivas, Kayseri ve Ankara?ya uğradı

)

26 Eylül 1928: Türk Dili Sözlüğü?nü hazırlamak için ön komisyon kuruldu

29 Eylül 1928: Yeni Türk Harfleri Marşı yayınlandı

4 Ekim 1928: Kalecik dolaylarında deprem

15 Ekim 1928: Bayındırlık Vekili Behiç Bey?in yerine Recep (Peker)getirildi

1 Kasım 1928: Türk Harflerinin kabul ve tatbiki hakkındaki kanun (1353sy

)kabul edildi

12 Kasım 1928: Istanbul?da devlet memurları, yeni Türk harflerindenimtihanedildi

1 Aralık 1928: Gazete ve sokak levhalarının yeni harflerle yazılmasımecburiyeti kabul edildi

- Istanbul?da bulunan elçilikler Ankara?ya taşınmaya başladı

- 2

Iktisat Şurası toplandı

10 Aralık 1928: Soyadı Komisyonu toplandı

11-25-2012	#6
Prof. Dr. Sinsi	Türkiye Cumhuriyeti Günlüğü 1923 - 1938 8 Ocak 1928: Adliye Vekili Mahmut Esat (Bozkurt), Latin harfleri ile ilgiliolarak Türk Ocağında konuşmayaptı 26 Ocak 1928: TBMM tarafından Bahriye Vekili Ihsan Bey?in dokunulmazlığınınkaldırılmasına ve yüceDivan?a sevkine karar verildi 29 Ocak 1928: Hıristiyanlık propagandası yaptığı anlaşılan Amerikan Kız Koleji,Bakanlar Kurulu kararıylakapatıldı 3 Şubat 1928:İlk olarak Istanbul?da Türkçe Hutbe okundu 10 Mart1928: TBMM, eski Ticaret Vekili Ali Cenani Bey hakkında araştırmayapılmasına karar verdi 18 Mart 1928: Eski Bahriye Vekili Ihsan Bey, Yavuz Savaş Gemisimeselesiyleilgili olarak vatana ihanetsuçlaması ile suçlandı 31 Mart 1928: Izmir Torbalı?da deprem 5 Nisan 1928: Cumhuriyet Halk Partisi; Anayasa?da yapılacak değişiklikler ve laiklik ilkeleriüzerinde karara vardı 10 Nisan 1928: Ismet Paşa ve 120 Milletvekilinin teklifi üzerine Anayasa?dandini terimlerin kaldırılmasıhakkındaki kanun (1222 sayılı) kabul edildi Bu suretle laiklik esasıAnayasa?dayeraldı 14 Nisan 1928: TBMM, eski Ticaret Vekili Ali Cenani Bey?i Yüce Divan?a sevketmeye karar verdi 16 Nisan 1928: Eski Bahriye Vekili Ihsan Bey suçlu bulundu 17 Nisan 1928: Ankara?da Ankara Palas Oteli hizmete açıldı 9 Mayıs 1928: Ankara Numune Hastanesinin yapılmasına dair kanun kabul edildi 14 Mayıs1928: Eski Ticaret Vekili Ali Cenani Bey, milletvekilliğini korumaksuretiyle para cezasına mahkumedildi 20 Mayıs 1928: Uluslararası sayıların kabulü hakkındaki kanun kabul edildi 26 Haziran 1928: Latin alfabesinin Türkçe?ye uygulanmasının mümkünolupolmadığını incelemek üzereAnkara?da Latin Harfleri Komisyonu toplandı 12 Temmuz1928: Kuraklık dolayısıyla Bakanlar Kurulu acil olarak toplandı 8 Ağustos 1928: Istanbul Taksim?de 16500 Ingiliz Lirasına, heykeltıraş PietroKanonika?ya yaptırılanCumhuriyet Anıtı törenle açıldı Kanonika, eseri hakkında şunlarısöylemiştir;?Anıtı yapmadan önce Kurtuluş Savaşına ve Gazi ile Arkadaşlarına ait hemen bütün fotoğrafları inceledimAnıtta görülen büyük kapının bir tarafı, Türkiye?yi Kurtuluş Savaşı sırasındacanlandırmaktadır Onde Gazi veardında askerler bulunmaktadır Gazi?nin sağ tarafında ayakları dibindeduranbir kadın vardır Kucağında çocuğu ile titreyen bu kadına Gazi, ?Yağmur yağmasına rağmen niçinörtüyüüzerine almadığını?soruyorKadın ise sükunetle örtüyü kaldırarak bombaları gösteriyor vebunlarınıslanmaması için için örtüyüüstüne almadığını söylüyorKapının öte tarafında da Cumhuriyet?in ilanı canlandırılmaktadır BuradaöndeGazi, Cumhurbaşkanıkıyafetiyle, ardında da Milli Mücadelede kendisine en çok yardımıdokunmuş olanIsmet Paşa ve Fevzi(Çakmak) Paşa vardır Kapının iki tarafında da Türkiye?nin iki alayını canlandıran birer asker ile bayrak vardır Ust kısmının bir yönünde ağlayan, diğer yönünde gülen birer Türk insanıvardır? 9 Ağustos 1928: Gazi M Kemal Paşa?nın, Sarayburnu?nda yazı devriminimüjdeleyen sözleri:?Arkadaşlar! Güzel dilimizi ifade etmek için yeni Türk harflerini kabulediyoruz Bizim güzel, ahengi zenginlisanımız yeni Türk harfleriyle kendini gösterecektir Yüzyıllardan beri kafalarımızı demir çerçeve içindebulunduran, anlaşılmayan ve anlamadığımız işaretlerden kendimizikurtarmakecburiyetindeyiz Yeni Türkharflerini çabuk öğreniniz Bütün millete, köylüye, çobana, hamala,sandalcıyaöğretiniz Bunu vatanperverlik vazifesi biliniz Bu vazifeyi yaparken düşününüz ki bir milletin, bir içtimaiheyetin yüzde sekseni okuma yazmabilmez Bu ayıptır Bundan insan olarak utanmak lazımdır Bu milletutanmak içinyaratılmış bir millet değildir;iftihar etmek için yaratılmış ve iftiharla tarihini doldurmuş bir millettir? 11 Ağustos 1928: Ibrahim Necmi (Dilmen) Bey, Istanbul DolmabahçeSarayı?ndaLatin harfleriyle ilk dersiverdi 25 Ağustos 1928: 4 Muallimler Birliği Kongresi?nde Ankara öğretmenleri,yeniTürk harflerini öğreteceklerinedair and içtiler 29 Ağustos 1928: Ismet Paşa, Dolmabahçe Sarayı?nda, Gazi M KemalPaşa?nınyanında Latin harfleri ileilgili basın toplantısı yaptı Okuma savaşı açılacağını duyurdu 14 Eylül 1928: Gazi M Kemal Paşa, yeni Türk harfleriyle ilgili yurtgezisineçıktı (14-21 Eylül tarihlerindeAmasya, Sivas, Kayseri ve Ankara?ya uğradı) 26 Eylül 1928: Türk Dili Sözlüğü?nü hazırlamak için ön komisyon kuruldu 29 Eylül 1928: Yeni Türk Harfleri Marşı yayınlandı 4 Ekim 1928: Kalecik dolaylarında deprem 15 Ekim 1928: Bayındırlık Vekili Behiç Bey?in yerine Recep (Peker)getirildi 1 Kasım 1928: Türk Harflerinin kabul ve tatbiki hakkındaki kanun (1353sy)kabul edildi 12 Kasım 1928: Istanbul?da devlet memurları, yeni Türk harflerindenimtihanedildi 1 Aralık 1928: Gazete ve sokak levhalarının yeni harflerle yazılmasımecburiyeti kabul edildi - Istanbul?da bulunan elçilikler Ankara?ya taşınmaya başladı- 2 Iktisat Şurası toplandı 10 Aralık 1928: Soyadı Komisyonu toplandı