31 Mart Olayını Hazırlayan Olaylar

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-25-2012

MART OLAYINI HAZIRLAYAN OLAYLAR

Giriş: Yakın çağlar Türk Tarihi ve siyaset hayatında

31 Mart olayı önemli bir dönüm noktası teşkil eder

Tanzimattan sonra çağdaş bir devletin kurulması yolundaki çabalar büyük bir hız kazanmış

bu devirde Avrupa ile ilişkiler artmış ve bu ilişkileri ustalıkla idare edebilecek

Mustafa Reşit Paşa

Emin Ali Paşa gibi devlet adamları yetişmişti

Buna paralel olarak gazetecilikte ve genel olarak yayın hayatındaki ilerlemeler

küçük de olsa aydın bir kamu oyunun doğmasını sağlamıştı

Bu etkiler altında dünya olaylarını yakından izleyen

Doğuyu ve Batıyı iyi bilen bazı aydınlar yetişti

Artık

19

yüzyılın ikinci yarısında

Batıdaki özgürlükçü fikirlerin de bu Osmanlı aydınlarınca benimsenmemesi doğaldı

Nitekim bu sıralarda Namık Kemal

Ziya Paşa gibilerinin önderliği altında

Yeni Osmanlılar diye tanınan ve Osmanlı Devletinin meşrutiyet esaslarına göre idare edilmesini isteyen bir topluluk meydana çıktı

Bu topluluk

Osmanlı devletinin meşrutiyet esaslarına göre idare edilmesini istemiyordu

Başta Mithat Paşa olmak üzere

bazı devlet adamları da bu düşünceleri paylaşmaktaydılar

İşte bu aydınların

siyaset adamlarının çalışmaları ve olayların da gelişmesi sayesinde Abdülhamit II

1876 yılında I

Meşrutiyeti ilan edebildi

Ne var ki

parlamento hükümetinin Osmanlı Devletinde uygulanmasını zorlaştıran büyük bir engel vardı; bu da Osmanlı camiasının yapısıydı

Osmanlı devletinin halkı çeşitli din ve milletlerden meydana gelmişti

Öte yandan

ilk parlamentonun çalışmalarını yaptığı sıralarda yenilgiyle sonuçlanan Osmanlı-Rus savaşının sürmekte oluşu 1877-8 Mebusan Meclislerinde çeşitli yolsuzluk iddialarının ve sert eleştirilerin ortaya atılmasına yol açtı

Şüphesiz bu da

parlamentoya alışmamış hükümet çevrelerinin tepkisine neden oldu

Yukarıda anlatılan nedenlerden ötürü 14 Şubat 1878 de Abdülhamit II

Meclis-i Mebusanın toplantısına son verdi ve 1908 yılına kadar bir daha bu meclis toplanmadı

Böylece I

Meşrutiyet devri son buluyor ve mutlakiyet idaresine dönülmüş oluyordu

Yeni yetişen kuşağın Osmanlı İmparatorluğunda düzeltme yapılması amacı yavaş yavaş devlet içinde siyasi partilerin doğmasına yol açtı

Bunların içinde Kanun-u Esasinin tekrar yürürlüğe girmesi için mücadele eden 31 Mart olayından sonra Abdülhamit II

’nin tahttan indirilmesini sağlayan İttihat ve Terakki Cemiyeti en önde gelir

Derviş Vahdeti : Yine muhalefetin dinci kolu içerisinde sayılması gereken bir hareket
Derviş Vahdeti tarafından temsil ediliyordu

Derviş

Kıbrıslı bir hafızdı

Üstünkörü bir takım İslami bilgiler edindikten sonra Nakşibendi tarikatine girmişti

Bir aralık İstanbul’a geldi

burada -kendi ifadesiyle- “gözü açıldı”

Kıbrıs’a döndüğünde İngilizce öğrendi

15 yıl memurluk etti

1902 de yeniden İstanbul’a geldi

11 Aralık 1908’de Volkan gazetesini yayımlayamaya başladı

Gazetenin koleksiyonu incelendiğinde bunun sıradan dincilik yapan bir gazete olmadığı anlaşılır

Gerçekten gazetenin şu nitelikleri olduğu göze çarpmaktadır: 1) İslamiyetçi nitelik

2) Hürriyetçi ve Kanun-u Esasi düzeninden yana nitelik

3) İnsaniyetçi ve medeniyetçi nitelik

4) Fedakarancı nitelik

5) Sabahattinci ve muhalif nitelik

6) Osmanlıcı

ittihad-ı anasırcı görüşler

11-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	31 Mart Olayını Hazırlayan Olaylar MART OLAYINI HAZIRLAYAN OLAYLAR Giriş: Yakın çağlar Türk Tarihi ve siyaset hayatında 31 Mart olayı önemli bir dönüm noktası teşkil eder Tanzimattan sonra çağdaş bir devletin kurulması yolundaki çabalar büyük bir hız kazanmış bu devirde Avrupa ile ilişkiler artmış ve bu ilişkileri ustalıkla idare edebilecek Mustafa Reşit Paşa Emin Ali Paşa gibi devlet adamları yetişmişti Buna paralel olarak gazetecilikte ve genel olarak yayın hayatındaki ilerlemeler küçük de olsa aydın bir kamu oyunun doğmasını sağlamıştı Bu etkiler altında dünya olaylarını yakından izleyen Doğuyu ve Batıyı iyi bilen bazı aydınlar yetişti Artık 19 yüzyılın ikinci yarısında Batıdaki özgürlükçü fikirlerin de bu Osmanlı aydınlarınca benimsenmemesi doğaldı Nitekim bu sıralarda Namık Kemal Ziya Paşa gibilerinin önderliği altında Yeni Osmanlılar diye tanınan ve Osmanlı Devletinin meşrutiyet esaslarına göre idare edilmesini isteyen bir topluluk meydana çıktı Bu topluluk Osmanlı devletinin meşrutiyet esaslarına göre idare edilmesini istemiyordu Başta Mithat Paşa olmak üzere bazı devlet adamları da bu düşünceleri paylaşmaktaydılar İşte bu aydınların siyaset adamlarının çalışmaları ve olayların da gelişmesi sayesinde Abdülhamit II 1876 yılında I Meşrutiyeti ilan edebildiNe var ki parlamento hükümetinin Osmanlı Devletinde uygulanmasını zorlaştıran büyük bir engel vardı; bu da Osmanlı camiasının yapısıydı Osmanlı devletinin halkı çeşitli din ve milletlerden meydana gelmişti Öte yandan ilk parlamentonun çalışmalarını yaptığı sıralarda yenilgiyle sonuçlanan Osmanlı-Rus savaşının sürmekte oluşu 1877-8 Mebusan Meclislerinde çeşitli yolsuzluk iddialarının ve sert eleştirilerin ortaya atılmasına yol açtı Şüphesiz bu da parlamentoya alışmamış hükümet çevrelerinin tepkisine neden olduYukarıda anlatılan nedenlerden ötürü 14 Şubat 1878 de Abdülhamit II Meclis-i Mebusanın toplantısına son verdi ve 1908 yılına kadar bir daha bu meclis toplanmadı Böylece I Meşrutiyet devri son buluyor ve mutlakiyet idaresine dönülmüş oluyordu Yeni yetişen kuşağın Osmanlı İmparatorluğunda düzeltme yapılması amacı yavaş yavaş devlet içinde siyasi partilerin doğmasına yol açtı Bunların içinde Kanun-u Esasinin tekrar yürürlüğe girmesi için mücadele eden 31 Mart olayından sonra Abdülhamit II’nin tahttan indirilmesini sağlayan İttihat ve Terakki Cemiyeti en önde gelir Derviş Vahdeti : Yine muhalefetin dinci kolu içerisinde sayılması gereken bir hareket Derviş Vahdeti tarafından temsil ediliyordu Derviş Kıbrıslı bir hafızdı Üstünkörü bir takım İslami bilgiler edindikten sonra Nakşibendi tarikatine girmişti Bir aralık İstanbul’a geldi burada -kendi ifadesiyle- “gözü açıldı” Kıbrıs’a döndüğünde İngilizce öğrendi 15 yıl memurluk etti 1902 de yeniden İstanbul’a geldi 11 Aralık 1908’de Volkan gazetesini yayımlayamaya başladı Gazetenin koleksiyonu incelendiğinde bunun sıradan dincilik yapan bir gazete olmadığı anlaşılır Gerçekten gazetenin şu nitelikleri olduğu göze çarpmaktadır: 1) İslamiyetçi nitelik 2) Hürriyetçi ve Kanun-u Esasi düzeninden yana nitelik 3) İnsaniyetçi ve medeniyetçi nitelik 4) Fedakarancı nitelik 5) Sabahattinci ve muhalif nitelik 6) Osmanlıcı ittihad-ı anasırcı görüşler