Örf Ve Adetlerimiz

Gebe gelinin baş bağlaması:
Gebe kaldığını anlayan gelin durumu kaynanasına bildirir Durumu öğrenen
kaynana sevinçle bir kasaba gider ve 7 adet koyun kellesi alır Bunları
yıkar temizler bir kazanda kaynatır Kelle yemeği olarak hazırlar Yanına
pilav komposto tatlı vb de yapar Mevsim meyvelerini de katarak sofraya
getirir Gelinin akranı yeni evli gelinleri bu sofraya davet eder Gelin ve
arkadaşları yemeklerini yer türküler söyler oyunlar oynar
Geline yakasız köyneğini üç eteklerini kısa enli cepkenini giydirirler
Giysileri giydirilirken selavat getirirler Gelinin başı renkli poşularla
bağlanır; poşunun üzerine altından veya gümüşten takılar takılır Bu poşular
7 renktir Her rengin ucu birer metre kadar uzunlukta sırttan aşağı
sarkıtılır Ayrıca bir kırmızı poşu ile de gelinin ağzı örtülür
Gelin bu sırada konuşmaz Eşi kaynata ve kaynanası yakınları arkadaşları
baş bağlanmasının arkasından hediyeler (anmalık) verirler Konuşmasını
isterler Gebe kalan başı bağlanan gelin artık aile içinde statü
kazanmıştır Gelinin eteğine çocuk şapkası ve başörtüsü koyarlar Gelin
eteğiyle bunları 3 kez havalandırır Etekteki şapkayı kapan konuk
gelinlerden birinin oğlu olacağı başörtüsünü kapanın ise kızı olacağına
inanılır Bu atış üç kez tekrarlanır Son atışta şapkayı ve başörtülerini
kapan gelinler bunlara sahip olur Başı bağlanmış olan gelin artık
konuşmaya başlar

Gebelikle ilgili ve gebelik süresince uygulamalar:
· Kadın gebeliği süresince al basmasın diye başına al örtü bağlar
· Gelinin ağırlığı düşmesin diye boynuna altın takılır
· Nazarı önlemek için ise göz boncuğu ve maşallah gibi takılar
takılır
· Kadın gebeliği sırasında al yanaklı güzel yüzlü ise oğlan
doğuracak demektir
· Kadının karnı büyükçe ve yukarıda ise kız doğuracak şeklinde
yorumlanır
· Aşeren kadın çirkin bulduğu şeylere bakmaz kelle yemez
Gebe kadın için “kız kasıkta oğlan karında durur” derler Kız çocuğunun
doğumu sırasında kasık oğlan çocuğunun doğumunda annenin sırtı ağrır
Aşerme sırasında kadına özlemini duyduğu herşey yedirilir
· Aşeren kadına sakız çiğnetilmez sevmediği yiyecekler yedirilmez
· Çirkin bulduğu korktuğu çekindiği şeylere baktırılmaz
· Tilkiye bakarsa çocuğunun sinsi tavşana bakarsa yarık dudaklı
mandaya bakarsa hantal olacağına inanılır
· Çirkin bulduğu kadına da erkeğe de bakmaz
· Gebe kadına çevresindekilerce sürekli iyimser ve neşeli olması
öğütlenir

Doğum:
Yaşamın başlangıcı olan doğum her toplum gibi Tahtacılarda da çok çok
önemsenir Duygular yoğunlaşır Çünkü doğum olağanüstü bir olaydır Soyun
sürmesi demek olan doğumdan önce; doğum kolay olsun diye:
· Çeşmenin musluğu açılır
· Oklavalar kırılır
Her obanın doğuma yardımcı bir ebesi vardır o çağırılır Komşu-akraba olan
becerikli kadınlar da doğum için çağırılır Çocuğun giysileri hazırlanır
bir kazan su kaynatılır Bu su ile doğuma yardımcı tüm kadınlar ellerini
yıkarlar Gebe kadını sancısı gelsin diye iki kadın kollarından tutar
yürütür Sonra bir battaniye içine kadını yatırır sallarlar Bundan amaç
çocuğun karında doğuma hazır duruma gelmesidir Bu arada kadınlar gebe
kadının kasığını çekerler Doğum zor oluyorsa tavana bir ip bağlanır kadın
ipten tutunup güç alarak ıkınır rahim avuç içi kadar açılırsa çocuk doğuma
hazır demektir Ebe kasığa basar yardımcı kadınlar sürekli gebe kadına
moral vererek cesaretlendirir Doğan erkek çocuk ise sevinç daha fazla olur
Ailenin başka oğulları olsa bile bu sevinç değişmez Doğumdan sonra çocuğun
eşi düşer düşmezse ebe elini yıkar zeytinyağı ile yağlar göbek bağından
tutarak eşi çıkarır Çıkarılan eş evin uzağında ayak basmayacak bir yere
gömülür

Göbek kesme:
Ebe eliyle çocuğun göbeğiyle eşi arasında bir karışlık boşluk bırakır Elini
çıkıntılı göbeğin üzerine koyduktan sonra keser Göbek bağı ikiye katlanır
çok sıkı olarak bağlanır Sıkı bağlanmazsa bebek ölür Bir hafta içinde
göbek bağı kuruyarak kendiliğinden düşer
Çocuk kız ise bir çeyiz sandığına veya dikiş makinesinin çekmecesinde göbek
bağı saklanır Doğan çocuk erkek ise göbek bağı okulun bahçesine “okusun
adam olsun” dileğiyle gömülür Kız için ayağı evde olsun evcil olsun
dileğiyle göbek bağı mutlaka evin içinde saklanır
Doğumdan sonra kadına soğuk su verilmez üşütmesin diye kekik kaynatılır
Bir gün boyunca çocuğa ılık şekerli su verilir Bu arada karın bölgesindeki
kan aksın ve kadın göbekli olmasın diye karnı bir çarşafla sıkılır ve
bağlanır Gebe kadın bu bağ ile birkaç gün kalır Ağrı olursa arpa unu
soğan kekik un yoğrularak yakı edilir ve karına bağlanır
İlk anne sütü ayak deyip çiğnenmeyecek bir yere sağılır çocuğa verilmez
İkinci süt ilk birkaç damlasından sonra çocuğa içirtilir İlk süt
verilirken memede çatlama olmasın diye soğan kesilir yara üzerine sürülür
Kadın yatağına çocuğuyla birlikte yatırılır konu-komşu çorba ve pelte
pişirerek kutlamaya gelirler “Analı-babalı büyüsün” “yaşı uzun olsun”
genellikle ana dilekleridir

Bebek görümü:
Soyu sürdürmenin belgesi olan bebek doğunca oba köy büyük sevince boğulur
Hemen bir kişi baba adayına müjdeci gönderilir Baba müjdeciyi ödüllendirir
Gücüne göre armağanlar verir
· Bebeğin yüzü sürekli sarı bir örtü ile “sarılık olmasın” diye
örtülüdür
· Anne ise albasmasın diye al örtülür
· Yastığın altında ise bir bıçak ve ekmek bulunur
Bu albasmaması için bir önlemdir Baba çocuğu görmeye geldiğinde elinde
eşine görümlük adlı hediyeyi getirir Çocuğa “maşallah” der öyle bakar aile
büyükleri ve yakınları anneye ve çocuğa görümlükle gelirler 40’ı çıkmayan
çocuk dışarı çıkarılmaz Bazen zorda kalınırsa 20’sinde dışarı çıkarılır
Anne de zorunlu kalmazsa dışarı çıkmaz uzaklara gitmez ağır iş yapmaz
yük kaldırmaz ayrıca 40 günlük süre içerisinde eşiyle yatmaz Evde anne
yalnız bırakılmaz Deneyimli bir kadın “görümce kaynana anne” gibi bulunur
Çocuğun beslenmesi temizliği sağlığı ve annenin sağlığıyla bunlar
ilgilenir Eğer anne bilmiyorsa çocuğu deneyimli kadınlar beler Kimi yerde
çocuk beşiğe alınır Beşiğe yatırılan çocuğa kundak yapılmaz bez bağlanmaz
Beşiğin altında lazımlık bulunur Buna Isparta ve Antalya yöresinde “sülbüş”
denir