|
Prof. Dr. Sinsi
|
Efendimiz (Sav)'İn Günlük Hayata Dair Sünnetleri
Efendimiz (SAV)'in günlük hayata dair sünnetleri
1- Hayırlı işlerde sağı, adi işlerde solu kullanmak
2 Yemekten önce ve sonra elleri yıkamak
3 Yemeğe besmele ile başlamak, Allah'ın sonsuz ikram ve
nimetlerini tefekkür ederek yemek, sonunda da hamd etmek
4 Yemekte tabağın kendi önümüze gelen tarafından yemek
5 Yerde bir sofra bezinin üstünde yemek İhtiyaç olduğu takdirde
masada da yenilebilir
6 Yemeğe sofradakiler ile beraber başlamak
7 Acıkmadıkça yememek, tam doymadan yemeği bırakmak
8 Tabağa az yemek koydurtup artık bırakmamak
9 Sofrada sağ dizi dikip, sol dizi yere yatırmak
10 Saf ipek ve saf altın ümmet-i Muhammed'in erkeklerine haram
kılınmıştır
11 Selamı yaymak Selam, kelamdan önce gelir
12 Eve girince ilk söz ev halkına selam vermek olmalıdır
13 Selamla birlikte samimiyetle, tebessüm ederek musafahada bulunmak
14 Musafaha ile birlikte, hürmet, samimiyet ve şefkate vesile olan
kucaklaşmalar yapılabilir Süfli hisleri uyandıracak sarılmalar caiz
değildir
15 Musafahada önce eli uzatan çekmelidir Biz çekersek buluşmadan
memnuniyetsizlik manası çıkabilir
16 İlmiyle amil din adamları ile adil devlet başkanlarının eli öpülür,
beşeri hisleri yok olmuş yaşlı hanımlara selam verilebilir, gerekirse eli de
öpülebilir Yeter ki fitneye sebep olmasın
17 Hediyeleşmek ve gelen hediyeye aynıyla veya daha güzeliyle karşılık
vermek
18 Az gülmek, gülünce kahkaha ile değil, tebessüm ederek gülmek
Mütebessim olmak
19 Çoğu zaman susmak, tefekkür etmek, ihtiyaç olunca konuşmak
20 Tane tane, orta bir ses tonuyla konuşmak Çok mühim şeyleri üç defa
tekrar etmek
21 Konuşmaya Allah'ın adıyla başlamak ve Allah'ın adıyla bitirmek
22 Nefsi ve dünyalık bir şey için öfkelenmemek Bir hak zayi olduğunda
ve uhrevi meselelerde, Allah ve din hakkı için öfkelenmek
23 Doğru sözle şaka ve mizah yapmak
24 Boş işler (malayani) ile iştigal etmemek
25 Uyku için yatınca önce sağ tarafına yatmak, sağ yanağını sağ
avucunun içine koymak ve o günün muhasebesini yapmak
26 Yüzükoyun yatmamak
27 Yatağa girdiğinde avuçları açık olarak birleştirerek İhlas, Felak
ve Nas surelerini okuyup avucunun içine üfleyip sonra bütün vücudunu
sıvazlamak, bunu üç defa tekrarlamak
28 Beyaz giymek
29 Mest giymek
30 Ayakkabı giyerken önce sağdan başlamak, çıkarırken de önce soldan
çıkarmak
31 Takke ve sarıkla başı kapatıp namazı öyle kılmak
32 Soğan ve sarımsak kokusuyla mescid ve meclislere yaklaşmamak
33 Üzerinde kudsi kelimeler ve ayetler yazılı eşya ile tuvalet ve pis
yerlere girmemek
34 Misafire elinde bulunandan ikramda bulunmak Misafir ve
ziyaretçileri temiz bir kılık kıyafetle karşılamalı
35 Aksırınca sesi az yükseltip, "Elhamdülillah" demek Böyle diyene de
"Yerhamükellah" demek Bize dediklerinde "Yehdina ve yehdikümüllah" diye
cevap vermek Bu üçe kadar böyle mukabele şeklinde devam edebilir Üç
defadan fazla aksıran olursa, nezleden aksırmıştır ve mukabele gerekmez
36 Esnemeyi mümkün olduğu kadar gizlemek Ağzı elle kapayarak
gidermeye gayret etmek Namazda iken esneme gelirse, ayakta ise sağ elin,
diğer hallerde ise sol elin tersi ile ağzı kapatmak münasip olur
37 Davete icabet ve hediyeyi kabul etmek
38 Kapıyı üç defa vurmak, cevap verilmezse geri dönüp gitmek "Kim o?"
diye sorulduğunda, "Benim" dememek, kendimizi açık bir şekilde tanıtmak,
maksadımızı belirtmek Kapının tam karşısında durup içeriyi gözleme
durumunda bulunmamak Biraz kenarda durarak, ailedeki mahremiyeti görmekten
içtinap etmek
39 Ayakta bevletmemek Tuvalette idrar saçıntısından, korunmak
Hadiste kabir azabının çoğunun idrar saçıntısından ileri geldiği
bildirilmiştir Tuvalete ihtiyaç için oturduğu vakit ön ve arkanın kıbleye
karşı dönük olmaması gerekir
40 Banyo yapılan yere bevletmemek Çünkü
vesvesenin çoğu bundandır
41 İnsanların istifade ettiği gölgeliklere, yol ve yol kenarlarına,
çeşme ve pınarlara bevletmemek, pisletmemek ve de tükürmemek Hadiste, bunu
yapanların lanetlenmesinden korkulacağı bildirilmiştir
42 Kasık ve koltuk altı temizliğine titizlik göstermek Buralardan
ayrılan parçalar temizken ayrılmasına da dikkat etmeli ve cünüp iken
buraları tıraş etmemelidir Bu tür temizlik caiz olsa da sünnete uygun
değildir
43 Büyük ve umumi banyolarda tesettürle yıkanmalı, peştamal
kullanılmalı
44 Mümkünse her abdest alışta misvak (fırça) kullanmak
Diyanet İşleri Başkanlığının neşrettiği misvak hadisi tercümesinde şöyle bir
hüküm mevcuttur: "Misvaktan kasıt dişlerin temizlenmesi, ağız içindeki kötü
kokunun giderilmesi ve mikropların yok edilmesidir Bunu temin eden Erek
ağacından başka fırçalar da varsa, o da misvak yerini tutar"
45 Emin ve muttaki insanlarla istişare etmek, neticedeki karara
tevekkülle uymak
46 Cömertlik "Cömert Allah'a yakın, cimri ise Allah'a uzaktır
Cömertlik kökü cennette olan bir ağacın dünyaya sarkmış dalıdır Kim o dala
tutunursa o dal onu cennete çeker"
47 Çok tefekkür etmek "Tefekkür gafleti izale eder Ölümü tefekkür
etmek fani lezzetleri acılaştırır Eşyanın üzerindeki fena damgasını
gösterir"
48 Borçlanmalarda durumu yazıyla veya bir şahitle tevsik etmek Böyle
bir tedbir asla itimatsızlık sayılmaz Anlaşmalarda değişik tevil ve
tefsirlere yol açacak boşluklar bırakılmamalıdır Durumu net olarak tespit
etmek lazımdır
49 Bir yakını vefat eden Müslüman kardeşini teselli ederek taziyede
bulunmak "Allah merhuma rahmet etsin" şeklinde dua yapılır Taziye
ziyareti vasati üç gün içinde yapılır Üç günden sonraki ziyaretlerde vefatı
hatırlatıp hüznü deşmek uygun olmaz Evinden cenaze çıkan kimseler üzüntüden
dolayı yemek hazırlayıp sofra kuramazlar Bunun için vefalı komşular bir
müddet bu eve yemek getirirler Böylece hüzünlerine ortak olduklarını fiilen
göstermiş olurlar Cenaze sahibi üç gün kendisine kolayca erişilebilecek bir
ortam hazırlar ve böylece kardeşlerinin taziyede bulunabilmelerine imkan
tanınmış olur
50 Ölmüş kimseleri hayırla yad etmek
51 Mevtanın ardından yüksek sesle ve çırpınarak, saç baş yolarak
ağlamamak Böyle yapmak kadere itiraz ve Cenabı Hakkın takdirini itham etmek
olur Ayrıca bu mevtaya iyilik değil azaba vesile olur
52 Sekerat halindeki hastalara "La ilahe illallah, Muhammedün
rasulullah" şeklinde telkinde bulunmak Hastanın dudaklarını temiz ve ıslak
bir bezle sulandırıp kurumamasını sağlamak Ölüm vaki olup son nefes
verilince, okumalar durdurulur ve cenazenin uzağında devam edilebilir
Çenesinin açık kalmaması için mendil ve benzeri şeylerle başa bağlanır
Gözleri açık ise kapatılır
53 Kabirleri ziyaret etmek Gafleti dağıtır ve uhrevi tefekküre vesile
olur Kabristanın kapısına yaklaşınca, kabir halkına gizlice selam verilir
"Ey kabir sakinleri, esselamu aleyküm Sizler bizden önce geldiniz, bizler
de sizleri takip edeceğiz Size Allah'tan af ve mağfiret dileriz" Şeklinde
selam ifade edilebilir Sonra ziyaret edilecek merhumun ayakucu tarafından
yaklaşılır Yüzüne müteveccihen veya kıbleye karşı durulur Kur'an ve dualar
okunabilir Ziyaret esnasında mezarları çiğnemek mekruhtur Şayet geçip
gitmek için başka müsait yol yoksa, merhuma sevap hediye edilerek,
geçilebilir Mezar üzerindeki yeşillikler yolunmaz, bilakis çiçekler ekilir
Kurumuş otlar ayıklanır
54 Hasta akraba, dost ve arkadaşları ziyaret etmek Onlara teselli ve
ümit vermek Ziyareti uzun tutmamak Hastanın hoşa gitmeyecek hallerini
başka yerde anlatmamak
55 Sıla-i rahimde bulunmak "Akrabayla alakayı kesen bir kimsenin
bulunduğu meclise Allah'ın rahmeti inmez"
56 Zemzem suyunu hürmeten ayakta ve kıbleye karşı dönerek içmek
57 Anne-babaya itaat etmek, onlara ihsanda bulunmak, kalplerini
kırmamak ve hayır dualarını almak
|