Bozlak Ne Demektir

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Bozlak Ne Demektir

Orta Anadolu'da: Keskin, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir, Yozgat, Niğde, Konya, Kayseri ve ayrıca Kastamonu ve Çorum'un güney kesimlerinde görülen bozlaklar ya da Bozlak adlandırmasına dayalı ezgiler, Türk Halk Müziğinin en yaygın uzun hava türlerinden birisi olarak önem taşır

Halk ağzında bozlak: bozalamak, feryad etmek anlamındadır

Türkmen boylarının ve bu Türkmen boylarına bağlı aşiretlerin, özellikle de Abdal, Avşar (Afşar), Aydos gibi aşiret ve kollarına mensup halk sanatkarları arasında yoğun bir şekilde tesadüf edilen bozlaklar, yukarıda saydığımız alanlar dışında, bu toplulukların çeşitli iskan hareketlerine bağlı olarak birbirinden bağımsız yörelerde de sözgelimi Maraş'da da karşımıza çıkmaktadır

Farklı bölgelerin müzik karakterlerine göre kısmen şekillenen bozlak melodileri, genellikle 1 oktavlık bir ses sahasına sahip halk ağzı eserlerdir

Ancak bunlar, tiz seslerde bol hançere oyunlarıyla seslendirilirler

Yine çoğunlukla inici olarak seyreden bozlakların farklı yörelerde farklı dizi ve seyirde örneklerine tesadüf edilir

Buna karşılık en çok rastladığımız seyirlerden biri, karar ekseninin 2

ve 6

derecelerinin bemolleştirilerek inici bir seyirle karara götürüldüğü seyirlerdir

Bazı bölgelerde farklı dizi ve seyirdeki bozlarlara, farklı adlar verildiği de görülür

Sözgelimi Çukurova'ya, inildikçe bu çeşitliliğe daha çok rastlanır

Bu bölgede rastladığımızTürkmeni/Türkmani, Çukurova, Karacaoğlan adı verilen ezgiler de, bozlarların çeşitliliğine örnektirler

Orta Anadolu'da rastladığımız Aydosdenilen bozlak çeşidi de böyledir

Bunlar çoğunlukla karar ekseninin 10

derecesinden itibaren Aydos nidasıyla başlayan ezgilerini tiz seslerden okurlar ve çeşitli modülasyonlarla karar eksenine inerler

Yukarıda bozlakların farklı dizi ve seyirlerde oldukları belirtilmişti

Gerçektende Klasik Türk Müziği makam anlayışına göre değerlendirirsek Rast, Eviç, Acemkürdi, Karciğar, Kürdi gibi farklı makamların belirgin seyirlerini ve karar tonlar gösteren ve adına bozlak denilen örneklere de tesadüf edilmektedir

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Bozlak Ne Demektir Bozlak Ne Demektir Orta Anadolu'da: Keskin, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir, Yozgat, Niğde, Konya, Kayseri ve ayrıca Kastamonu ve Çorum'un güney kesimlerinde görülen bozlaklar ya da Bozlak adlandırmasına dayalı ezgiler, Türk Halk Müziğinin en yaygın uzun hava türlerinden birisi olarak önem taşır Halk ağzında bozlak: bozalamak, feryad etmek anlamındadır Türkmen boylarının ve bu Türkmen boylarına bağlı aşiretlerin, özellikle de Abdal, Avşar (Afşar), Aydos gibi aşiret ve kollarına mensup halk sanatkarları arasında yoğun bir şekilde tesadüf edilen bozlaklar, yukarıda saydığımız alanlar dışında, bu toplulukların çeşitli iskan hareketlerine bağlı olarak birbirinden bağımsız yörelerde de sözgelimi Maraş'da da karşımıza çıkmaktadır Farklı bölgelerin müzik karakterlerine göre kısmen şekillenen bozlak melodileri, genellikle 1 oktavlık bir ses sahasına sahip halk ağzı eserlerdir Ancak bunlar, tiz seslerde bol hançere oyunlarıyla seslendirilirler Yine çoğunlukla inici olarak seyreden bozlakların farklı yörelerde farklı dizi ve seyirde örneklerine tesadüf edilir Buna karşılık en çok rastladığımız seyirlerden biri, karar ekseninin 2 ve 6 derecelerinin bemolleştirilerek inici bir seyirle karara götürüldüğü seyirlerdir Bazı bölgelerde farklı dizi ve seyirdeki bozlarlara, farklı adlar verildiği de görülür Sözgelimi Çukurova'ya, inildikçe bu çeşitliliğe daha çok rastlanır Bu bölgede rastladığımızTürkmeni/Türkmani, Çukurova, Karacaoğlan adı verilen ezgiler de, bozlarların çeşitliliğine örnektirler Orta Anadolu'da rastladığımız Aydosdenilen bozlak çeşidi de böyledir Bunlar çoğunlukla karar ekseninin 10 derecesinden itibaren Aydos nidasıyla başlayan ezgilerini tiz seslerden okurlar ve çeşitli modülasyonlarla karar eksenine inerler Yukarıda bozlakların farklı dizi ve seyirlerde oldukları belirtilmişti Gerçektende Klasik Türk Müziği makam anlayışına göre değerlendirirsek Rast, Eviç, Acemkürdi, Karciğar, Kürdi gibi farklı makamların belirgin seyirlerini ve karar tonlar gösteren ve adına bozlak denilen örneklere de tesadüf edilmektedir