Prof. Dr. Sinsi
|
Ağaç Terimleri
F
''f'' : Şekil (figura), oğul (filius) anlamında bir kısaltma
Faba: Bakla
Fagetum: Ormanların coğrafi yayılmasında, Kayınağacı ( fagus ) ile temsil edilen ılıman kuşak ormanları bölgesi
Fakültatif: Her şartta Her ortamda İhtiyari
Falkat Orak biçiminde (yaprak şekli)
Fallogen Hücreleri Odunsu bitkilerde, kabuklarda bulunan periderm hücreleri
Fanerogam Çiçekli bitkiler (Anthophyta)
Fanerofit (Phanerophyt) Çiçekli bitkiler topluluğu Veya, tomurcukları yerden en az bir karış ve daha yüksekte olan boylu, odunsu bitkiler olup; Nanafaneroitler (cüce), Mikrofaneoraitler ( küçük ), Mesofaneoritler (orta) ve Megafaneoroitler (Büyük) olarak kendi aralarında 4 gruba ayrılırlar
Faniculus Göbek bağı Tohum taslağını plesantaya bağlayan sap
Fastigiata Dış görünüşü (Habitusu) sütun formunda olan ağaçlar
Fasyes: Lokal olarak birlik içerisinde dominant ( başat ) bir türün bol bir şekilde bulunması
Fenoloji: Bitkilerde tarihe bağlı olarak yapılan gözlemleri konu alan bilim dalı
Fenotip Anaç
Feromon: Böceklerin salgıladıkları çekici hormonal maddeler
Feronia: Sedefotugilerden birçok işte kullanılan ağaç
(Feronia limonia, 10-15 m yüksekliğinde bir ağaçtır Meyvesi yuvarlak ve kalın etlidir, çiğ yenir; limonataya benzer serinletici içkisi ve pelteside yapılır; yaprakları dizanteri tedavisinde kullanılır Feronia anoson kokulu bir esans salgılar Bu bakımdan mide ilacı olarak kullanılır Kerestesi sert ve sık dokulu olduğundan bir çok işte kullanılır
Feroniella: Dikenl küçük ağaççık Uzakdoğuda yetişir (Sedefgillerden)
Ferormon: Ana arının (Bey arı) salgıladığı karmaşık yapılı tükürük hormonu
Ferraria: i (İtalyan botonikçisi Ferrari'den) Kök saplı yumrulu bitki Yaprakları kalın ve uzunca, sapı basit veya dallı olur (Süsengillerden) Ferraria'nın çiçekleri çok güzel olur, ama az yaşar Afrika'da altı türü yetiştirilmektedir Bunlardan ikisi ılıman bölgelerde limonluklarda yetiştirilir Yaprakları kuruduğu zaman koparılan piç soğanlarla üretilir
Ferula: Bitki cinsi Akdeniz bögesinde seksen türü yetişir (Maydonozgillerden) Ferula sarı çiçekli, yaprakları şerit şeklinde dar parçalı otsu bir bitkidir
Ferulag: Ferula'ya benzeyen fakat ondan daha küçük bir bitkidir (Maydonozgillerden)
Fesleğen: Ballıbabagillerden, saksıda yetiştirilen güzel kokulu ot (İlmi adı:ocimum) Yeşil renkli kokulu bir bitkidir Yapraklarıo, kekik gibi bahar ve koku verici olarak kullanılır Yara iyileştirici ve sinir yatıştırıcı suların bileşimine girer
Fevillea: Kabakgillerden iki evcikli tırmanıcı ağaççıklardır Bunların meyvesi iri kabukludur Meyvenin ortasında üçgenimsi kalın sapının üzerinde , embriyonu yağca zengin iri tohumlar bulnur Fevillea cordifolia'nın meyvesi ebucehil karpuzuna benzer, ama biraz daha büyüktür Bunun << yılan cevizi>> denilen tohumlarından elde edilen yağ hem çıra yağı, hemde ilaç olarak kullanılır
Fışkı: At, eşek, kır, ve bunun gibi hayvanların taze gübresi
Fışkın: i (Onamatobe) Bot Ana sap geliştikten sonra bir bitkinin dibinden, sapla kökün birleştiği yerden çıkan sürgünlerin tümü// Bu sürgünlerden her biri// Asma kütüğünde hereğin üst tarafından biten dal
Fidan Yeni yetişen ağaçcık Dikilmek üzere yerinden çıkarılmış taze ağaçcık
Fidanlık: Çoğaltmak ve başka yere dikmek üzere ağaç tohumlarının çimlendirdiği yer
Fide: Başka yere dikilmek üzere yetiştirilmiş körpe çiçek veya sebze
Fikoeritrin: Kırmızı su yosunlarına kırmızı rengini veren ve kısa dalgalı ışıkları alma imkanı saplayan proteik boya maddesi (Kırmızı su yosunları bu boya maddesi sayesinde 200 m kadar derinlikte yaşayabilir; kırmızı ışık bu derinliğe ulaşamaz, kırmızı boya maddesinin topladığı ışık enerjisiyle su yosunu klorofil üretebilir
Fikoloğ: Su yosunları üzerinde inceleme yapan botanikçi
Fikoloji: Su yosunları bilimi (Algoloji'de denir
Fikolojik: Su yosunları ile ilgili olan
Fikomisetler: Preme tarz suyosunlarınkine penzeyen mantarlar grubu ( SİFOMİSETLER veya OVOMİSETLER de denen bu basit mantarların miselyomları bölmesizdir; Bunlarda yumurta hücreleri de oluşur
Fikosiyanın: Mavi su yosunlarında hatta bazen kırmızı suyosunlarıda bulunan mavi boya maddesi
Filbahar veye Filbahri: Ormanlarda veya bahçe çitlerinde yetişen beyaz, mavi ve mor çiçekli tırmanıcı sarılgan bitki (Düğünçiçeğigillerden )
Yaprak sapları genellikle sülük şeklinde kıvrık, çiçekleri taçsızdır Meyvesi bir sürü kapçıktan oluşur ve tepesinde genellikle tüy gibi uzun bir sorguç bulunur Filbahırın birçok çeşidi bahçelerde yetişir
Fildişi ağaçlar: Telek biçiminde uzun yapraklı, küçük ağaççıklardır Basit koçan şeklindeki çiçekleri erdişi, çok eşeyli veya eşeylidir
''fil'' : Oğul anlamında bir kısaltma (Filius)
Filet İpçik
Filibendula: İnce köklü, sarmal meyveli bitki Çoğu zaman toplu halde yetişir 1-1,5 m'dir Nemli çayırlarda yaygındır
Filicales: Eğrelti otları diye bilinen çiçeksiz bitkiler takımı (Pteridophyta sınıfının leprosporangiatae grubunda olan bu takım, sporları aynı tipte olan kara eğreltiotlarını kapsar, su eğrelti otlarını (Hydrofillicales) içine almaz
Filicium: Yaprakları eğreltiotununkini, andıran ağaççık (Filicium decipiens; Sabindaceae familyasından)
Filiform İpliksi Şekilde (yapraklar için)
Filigoni: Tarihsel gelişim
Filiz:: Tohumdan veya tomurcuktan çıkan körpe sürgün
Filizkıran: Mayıs ayı ortalarında çıkan ve filizleri kıran fırtına
Fillit: Jeol Yaprak izi taşıyan taş
Filoksera: Bk Asma biti
Fimbtistylis: Boğumsuz ince saplı otsu bitki (Nemli kumsallarda kümeler halinde yetişir Yüksekliğ 5-20 cm arasındadır Tropik ve ılıman bölgelerde 300 türü bulunur Papirusgillerden)
Fitin: Bazı tohumlarda bulunan fosfatlı organik madde
Fito: Bitki anlamı veren bir örnek
Fitobezoar: Midede, bitkisel besin artıklarından oluşan yabancı cisim
Fitocoğrafya: Bitkilerin yeryüzündeki dağılımı ile uğraşan bilim dalı
Fitoekoloji: Ortamı (İklim, toprak, canlı varlıklar), bitki örtüsü ile ilişkileri bakımından inceleyen bilim dalı
Fitohemaglutinin: Beyaz fasulyeden (Phasoofus vulgaris) elde edilen madde Bu maddenin başlıca özelliği, uygun bir ortamda veya organizma içinde bulunan akyuvarların mitoz yoluyla çoğalmasına yol açmasıdır
Fitohormon: Bitkisel hormonlara verilen genel ad
Fitojen: Bitkisel kökenli
Firoklimogram: Bir bitkinin gelişmesi için gerekli en elverişli iklim koşullarını gösteren grafik
Fitokrom: Üstün yapılı bitkilerin tane ve yapraklarında, su yosunlarının tallerinde bulunan, ışığa duyarlı boya maddesi Bu maddeyi taşıyan tohum çok kısa bir süre 700 milimikronluk bir ışığa tutulacak olursa derhal çimlenir Fitokrom geceleri bir çiçeklenme hormonunun oluşmasınıda sağlar Bitkilerin çiçek açmak için fotoperyottan etkilenmesinin sebebi budur
Fitopatoloji: Bitki hastalıklarını inceleyen bilim dalı
Fitosenoz: Yeryüzünün aynı özelliklerini taşıyan her hangi bir alanında yetişen bitkilerin tümü Bu bitkilerin yetiştikleri yerin koşulları arasındaki ilişkilerden özgül bir bitki ortamı doğar
Fitososyoloji: Botoniğin bitki toplulukların ( Çeşitleri ve yaşama şartlarını) inceleyen kısmı
Fitotekni: Bitkilerin sanyi alanında kullanılmasını inceleyen bilim dalı
Fitoterapi: Hastalıkların taze veya kuru bitkilerle ve bunların özütleriyle tedavisi
Fitotosisite İlacın bitkiye zararlı olması Olumsuz etkilemesi
Fizyoloji: Canlıların ve dokuların görev ve fonksiyonlarını inceleyen bilim dalı
Fizyolojik Kuraklık: Su içinde kalan bitki köklerinin yeterli oksijen alamaması sonucu, bitkilerde yaşamın durması hali
Flabellaria: Yaprakları yelpaze şeklindeki fosil palmiyelerin cins adı Üçüncü zaman ve tebeşir tabakalarında izlerine rastlanır
Flabellat: Yelpazemsi (yapraklar için) Flabellatus
Flament: İplikçi Erkek organlarda çiçek tozu torbalarını taşıyan ipliksi bölümler (Filament)
Flindersia: Yaprakları meşin gibi sert ve benekli ağaç Tesbihağacıgillerle sedefotugiller arasında bir cinstir
Floem Bitki gövde ve köklerinde bulunan ve besi suyunu organlara taşıyan borular Soymuk borusu Kabuk
Flora: Bitkiler dünyası Bir bölgedeki bitki topluluğu Bir ülkede yetişen bitkilerin tümü
Flora ile bitki örtüsü çoğu zaman birbiri ile karıştırılır Fakat botonikçi için bu iki kavram apayrıdır
Flora: türlerin listesi
Bitki örtüsü: bitkilerin bir aradaki toplu görünüşüdür Orman, fundalık, çayırlık v b terimler bir ülkenin bitki örtüsü için kullanılan terimlerdir Pek az türden meydana gelen bir çayır gayet gür olabilir fakat flora zayıftır Buna karşılık pek çok bitki türü yetişen kayalık bir yamaçtaki zayıf bitki örtüsü ise zengin bir floraya sahip olabilir
Flores: Çiçekler
Floridae: Kırmızı su yosunları alt sınıfı Özellikle denizde yetişen bu su yosunları çiçekleri andırır Bu su yosunlarında seliloz, oosferin uzun bir boyun, hücre aralarında noktalar, bazen her hücrede birçok çekirdek veya birçok plastlar bulunur Bütün bu özelliklerinden dolayı bunlar, sayısı pek de kalabalık olmayan öteki kırmızı su yosunlarına karşıt sayılır
Flos: Çiçek
Folia: Yapraklar
Folikül Keseli bir karpelden yapılmış (Deri Meyve)
Folium: Yaprak, tabaka
Fontilanis: Kara yosunu cinsi En yaygın türü güzel fontilanis'dir Çeşmelerin ve pınarların yakınında yetişir
Forda: Toprak altında havuç ve buna benzer bitkilerin kökünde yaşayan bitki biti Fordalar şekerli bir sıvı salgılar Bitkiciş eşkanatlı böceklerden
Form: Şekil
Formasyon Şekil alma, biçimlenme Şekilleri birbirine benzeyen bitkilerin oluşturduğu topluluk ( Vejetasyon tipleri ) Orman, maki, step gibi 
Fosfat: Fosforik asidin tuzu veya esteri olup, gübre olarak kullanılır
Freesia: Soğanlı bitki Avrupa'nın güneyinde bir çok türleri çiçek elde etmek için üretilir
Frenkasması: Asmagillerden tırmanıcı süs bitkisi Bk Ampelosis
Frenkçileği: İrice, kırmızı ve kokusuz meyve veren çilek
Frenkinciri: Kaynanadili, firavuninciri, hintinciri denen bitkilerin cins adı (Kaktüsgillerden) Gövde düz ve yassı parçalar halinde eklemlidir Bunların üzerinde dikenli kabarcıklar bulunur Çiçekleri, değirmi taçlı ve iridir Meyveleri çok lezzetlidir ve yenir
Frigana Akdeniz iklim kuşağının, kalkerli zeminde yerleşmiş, çalı formunda bitkiler (Garig)
Fructus: Meyve (Fruktus)
Frutescens: Çalımsı bitkiler
Ful: Büyük beyaz çiçekli ağaççık (lmi adı Philadelphus) Taşkırangillerden Boyu en fazla 3 m 'yi bulur 70 kadar türü vardır Çiçekleri beyaz ve güzel kokuludur Görünüşü fındık gülünü andırır
Fulya: Nergis türü
Fumigantlar: Gaz halindeki ilaçlar
Fumigasyon: Tütsüleme Bu yolla yapılan arındırma işlemi
Böcekleri (yumurta, larva, nymph, pup ve ergin) dönemlerindeve diğer zararlı etmenleri (nematod, mantar, bakteri gibi) öldürmek amacı ile kapalı bir ortama (Belirli bir ısıda ve belirli miktarda) gaz halinde kimyasal bir madde ( fümigant) vermek ve belirli bir süre gazı bu ortamda tutma işlemidir
Fundagiller:: Düzgün çiçekli ağaççıklar familyası Çiçeklerinin taç kısmı çan, çıngırak veya huni biçiminde, pembe, mor, beyaz veya yeşilimsi renktedir Fundagillerin genellikle kapsül biçimindeki meyvesi, kocayemiş ve yaban mersininde üzümsüyemiş şeklindedir Yenebilkir Bazı funda cinsleri ( Funda, katmerli zakkum, açalya,) güzel çiçeklerinden dolayı bahçelerde yetiştirilir
Fundalar: İki çenekli bitişik taç yapraklı çiçekli bitkiler takımı; Fundalarla, yabani mersin, açalya, pirola, monotropa, rhodondron gibi yakın bitkileri kapsar
Fundalık: Karakteristik bitkisi süpürge otları olan, az nemli, asit ortamlı ve sert humuslu topraklarda yetişen çalımsı bitkiler
Funda Toprağı: Humusça zengin esmer renkli, ağaç parçalarının çürümesiyle oluşmuş topraklar
Fungus: Mantarlar
Fünüculus: Bkz Göbekbağı (Funikulus)
|