Köy Halkının Konuştuğu Kelimeler Ve Anlamları

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

:a:

Aca: Acaba
afur: Ahır
ağıl: Koyun ve keçi koyulan yer
aha: Işte, burada
ahrında: Sonra, sonunda
akşamcak: Akşamleyin
alamuk: Aynı gün içinde havada oluşan değişiklikler
anca: şimdi
annaklamak: Seyretmek, bakmak, gözlemek
ap akuru: Dümdüz
ara-ora: Erkeğe söylenen hitap
aşam: Akşam
ayam: Hava durumu

:b:

Bağa: Bana
baca: Tütüncelik
bakagene: Bakarak
bakraç: Bakırdan yapılan küçük kova, içinde yemek taşınan kap
bayak: Az önce
bek: Hızlı, sert
bızıklamak: şuursuzca sağa sola atlamak, koşmak
bibi: Hala
bile-bilegene: Birlikte
bişi: Buğday unundan yapılan gözleme
bitike: çok az, biraz
biyanki: Bu taraftaki
boran: Rüzgar
bostan: Salatalık
böcük: Böcek
bucaklık: Terek, mutfak dolabı
buymak: üşümak
büşürmek: Pişirmek

:c:

Cablama: Yer çevirmek için kullanılan küçük ağaç dalı
caydak: Sade
ceyeran: Elektrik
cıbıl-cıscıbıl: Hiç bir şeyi yok
cındar: Küçük ağaç parçası
cömaatlik etme: Arabuluculuk yapma
cumbuşlu: Eğlenceli komik
cücük: Civciv

:ç:

çağar: Haber ver
çanak: Tabak
çapıla: Ayakkabı
çaput: Eski elbise
çember: Eşarp
çenti: Sırt çantası
çığırmak: Bağırmak
çıtlak: Ateşin sıçraması
çit: Tarla
çort: Dikenlik, çalılık
çömelmek: Oturmak
çul: Genellikle kıldan yapılan kaba dokumab

d:

dana: Ineğin sütten kesilmemiş yavrusu
darı: Mısır
dekmük: Tekme
değemen: Değirmen
demlik: çaydanlık
debertmek: Kurcalamak
depinmek: Kurumak
deze: Teyze
dırmaç: Yük taşımaya yarayan süslü bağ
dinelmek: Ayağa kalkmak
doruk: çam ağacı
döşek: Yatak

:e:

eğe: Kesici aletleri bilemeye yarayan alet
eletirik: El feneri
elliği geçmek: Korkmak
emice: Amca
erinmek: üşenmek
essahmı: Doğrumu

:f:

fırma fıkıç:kalabalık
fışırtmak: Fırlatmak
fide: Fidan
fistan: Kadın giysisi
foğul: Taze mısır
fol etmak: Ayıtlamak
foltak: Geniş, bol
folluk: Tavukların yumurtladığı yer
foruz: Horoz

g:

Gap: Bulaşık
garağu: Dalları çekmeye yarayan eğri uçlu uzun çubuk
garmak: Avuç
garigen: Meşe ağacı
gartopu: Patates
gaş: Uçurum
gatık: Ayran
gayda: şarkı türü
gayış: Kemer
geçek: Bahçe kapısı
gelder: Hayvanlara su ve yem verilen kap
gene: Yine
gır: Beyaza çalan renk
gıran: Tepelerdeki düzlük alan
girebi: Baltadan daha küçük olup, ince odunları kesmeye yarayan alet
gıdık: Küçük sepet
gocaman: Yaşlı, ihtiyar
gopagene: Koşarak
gopça: Düğme
got: ölçü kabı
gofalak: Baykuş
govan: Arı kovanı
gö: Yeşil, taze
gözcek: Gözlük
gübür: çöp
güdüne: Mısır tanelerinin iç kısmı
güllük: çalılık
güz: Sonbahar
güzine: Soba

:h:

Habile: Böyle
habu: Bu
haburacık: Burası
haççak gene: Güzelce
hele: Nasıl
hardan: Nereden
harpıtmak: Yemek yemek
hartama: Kiremitin altına koyulan ince tahta
haşindi: şu anda
haşu: O
haulece gene: öylece
haura: Orası
havle: Böyle
helbet: Bu şekilde
heri: Elbet
hers: Sinir
heştama: Dokunma
hırp: Kapalı
hızan: çocuk

:ı-i:

ırak: Uzak
ırgamak: Kıpırdatmak
ırgat: Imece
ibrik: Su koyup taşımaya yarayan kulplu, emzikli kap, gügüm
ifak: Küçük
ilehen: Leğen
ileki gün: Geçen gün
ilistir: Süzgeç
isti: Sıcak

:k:

Kaat: Kağıt
keler: Kertenkele
kemsük: Meyve yandikten sonra kalan kısmı
kenef: Tuvalet
kepelek: Kelebek
kermelik: Hayvanların gübrelerinin biriktiği yer
kürümek: Sıyırmak
kürün: Kızak, taşıma aracı

:l:

Lös lös: Uyuşuk

:M:

MAHANA: BAHANE
MERAM: İSTEK AMAÇ
MEŞERBE: SU İÇİLEN KAP
MIK: BÜYÜK ÇİVİ
MİLE: MİSKET
MUŞMULA: BİR ÇEİT MEYVA, TÖNGEL

:N:

NAAU: NE
NAH: AL

:O-Ö:

OBA: EV ZİYARETLERİ
OBACI: MİSAFİR
OHA: HAYVANLARA DURMASI İÇİN SÖYLENEN SÖZ
OKARI-OKARI: YUKARI YUKARI
OYAN-BİYAN: ÖTEYE BERİYE
ÖRÜZGAR: RÜZGAR

p:

PAKLA: FASULYE
PEE: TAŞ TOPLULUĞU
PEŞGİR: HAVLU
PIRTI: GİYECEK
PİSİK: KEDİ
PONTUL: PANTOLON
POUL: TAZE MISIR
PUMBUK: YUMRUK
PÜSKÜRÜT: BİSKÜVİ

r-Ş:

SAC: ÜSTÜNDE ÇÖREK PİŞİRİLMEYE YARAYAN ALET
SAHAN: METAL TABAK
SAY: KAYA
SEKMEN: TAHTADAN YAPILMIŞ OTURAK
SELAMETLEMEK: UĞURLAMAK
SIÇAN: BÜYÜK FARE
SIBIRTLAMAK: SIYIRMAK
ŞIRILDAMA: PARLAMA
ŞİNDİ: ŞİMDİ

:t:

Taflan: Kara yemiş
tam: Saman koyulan yer
tekduran yere: Sebepsiz
tepünkü: Tekme
terek: Tahtadan yapılmış mutfak rafı
tevek: Kendir keten
tosarmak: Küsmek
tömbelek: Bayram arifesi para toplamak için evlere yapılan manili ziyaretler
tömelmek: çömelmek
töngel: Muşmula
tüneklik: Tavuk kümesi

:u:

Ukarı: Yukarı
ula: Erkeğe mahsus bir hitap sözü
urgan: Hayvanların başını bağlamak için kullanılan kalın ip
usulcakgene: Yavaşca
urya: Rüya
üddek: ödlek, korkak
üzmek: Koparmak
üzüldü: Koptu

:v:

Vara: Varya

:y:

Yaba: Harman savurmakta kullanılançatal biçiminde ağaçtan yapılmış alet
yal: Hayvanlara pişirilerek verilen yem
yalanuz: Yanlız
yamsuk: Yassı
yaymak: Otlamak
yeygü: Hayvanlar için hazırlanan kışlık yem
yonga: Kesilen veya yontulan odundan çıkan parçacıklar
yumak: Yıkamak

:z:

Zabaççak: Yarın
zahra: Değirmende öğütülmeye götürülen tahıl
zatı: Hiç
zeğet: Birazdan
zembil: Dokuma sırt çantası
zibil: çöp
zumbuk: Yumruk

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Köy Halkının Konuştuğu Kelimeler Ve Anlamları :a: Aca: Acaba afur: Ahır ağıl: Koyun ve keçi koyulan yer aha: Işte, burada ahrında: Sonra, sonunda akşamcak: Akşamleyin alamuk: Aynı gün içinde havada oluşan değişiklikler anca: şimdi annaklamak: Seyretmek, bakmak, gözlemek ap akuru: Dümdüz ara-ora: Erkeğe söylenen hitap aşam: Akşam ayam: Hava durumu :b: Bağa: Bana baca: Tütüncelik bakagene: Bakarak bakraç: Bakırdan yapılan küçük kova, içinde yemek taşınan kap bayak: Az önce bek: Hızlı, sert bızıklamak: şuursuzca sağa sola atlamak, koşmak bibi: Hala bile-bilegene: Birlikte bişi: Buğday unundan yapılan gözleme bitike: çok az, biraz biyanki: Bu taraftaki boran: Rüzgar bostan: Salatalık böcük: Böcek bucaklık: Terek, mutfak dolabı buymak: üşümak büşürmek: Pişirmek :c: Cablama: Yer çevirmek için kullanılan küçük ağaç dalı caydak: Sade ceyeran: Elektrik cıbıl-cıscıbıl: Hiç bir şeyi yok cındar: Küçük ağaç parçası cömaatlik etme: Arabuluculuk yapma cumbuşlu: Eğlenceli komik cücük: Civciv :ç: çağar: Haber ver çanak: Tabak çapıla: Ayakkabı çaput: Eski elbise çember: Eşarp çenti: Sırt çantası çığırmak: Bağırmak çıtlak: Ateşin sıçraması çit: Tarla çort: Dikenlik, çalılık çömelmek: Oturmak çul: Genellikle kıldan yapılan kaba dokumab d: dana: Ineğin sütten kesilmemiş yavrusu darı: Mısır dekmük: Tekme değemen: Değirmen demlik: çaydanlık debertmek: Kurcalamak depinmek: Kurumak deze: Teyze dırmaç: Yük taşımaya yarayan süslü bağ dinelmek: Ayağa kalkmak doruk: çam ağacı döşek: Yatak :e: eğe: Kesici aletleri bilemeye yarayan alet eletirik: El feneri elliği geçmek: Korkmak emice: Amca erinmek: üşenmek essahmı: Doğrumu :f: fırma fıkıç:kalabalık fışırtmak: Fırlatmak fide: Fidan fistan: Kadın giysisi foğul: Taze mısır fol etmak: Ayıtlamak foltak: Geniş, bol folluk: Tavukların yumurtladığı yer foruz: Horoz g: Gap: Bulaşık garağu: Dalları çekmeye yarayan eğri uçlu uzun çubuk garmak: Avuç garigen: Meşe ağacı gartopu: Patates gaş: Uçurum gatık: Ayran gayda: şarkı türü gayış: Kemer geçek: Bahçe kapısı gelder: Hayvanlara su ve yem verilen kap gene: Yine gır: Beyaza çalan renk gıran: Tepelerdeki düzlük alan girebi: Baltadan daha küçük olup, ince odunları kesmeye yarayan alet gıdık: Küçük sepet gocaman: Yaşlı, ihtiyar gopagene: Koşarak gopça: Düğme got: ölçü kabı gofalak: Baykuş govan: Arı kovanı gö: Yeşil, taze gözcek: Gözlük gübür: çöp güdüne: Mısır tanelerinin iç kısmı güllük: çalılık güz: Sonbahar güzine: Soba :h: Habile: Böyle habu: Bu haburacık: Burası haççak gene: Güzelce hele: Nasıl hardan: Nereden harpıtmak: Yemek yemek hartama: Kiremitin altına koyulan ince tahta haşindi: şu anda haşu: O haulece gene: öylece haura: Orası havle: Böyle helbet: Bu şekilde heri: Elbet hers: Sinir heştama: Dokunma hırp: Kapalı hızan: çocuk :ı-i: ırak: Uzak ırgamak: Kıpırdatmak ırgat: Imece ibrik: Su koyup taşımaya yarayan kulplu, emzikli kap, gügüm ifak: Küçük ilehen: Leğen ileki gün: Geçen gün ilistir: Süzgeç isti: Sıcak :k: Kaat: Kağıt keler: Kertenkele kemsük: Meyve yandikten sonra kalan kısmı kenef: Tuvalet kepelek: Kelebek kermelik: Hayvanların gübrelerinin biriktiği yer kürümek: Sıyırmak kürün: Kızak, taşıma aracı :l: Lös lös: Uyuşuk :M: MAHANA: BAHANE MERAM: İSTEK AMAÇ MEŞERBE: SU İÇİLEN KAP MIK: BÜYÜK ÇİVİ MİLE: MİSKET MUŞMULA: BİR ÇEİT MEYVA, TÖNGEL :N: NAAU: NE NAH: AL :O-Ö: OBA: EV ZİYARETLERİ OBACI: MİSAFİR OHA: HAYVANLARA DURMASI İÇİN SÖYLENEN SÖZ OKARI-OKARI: YUKARI YUKARI OYAN-BİYAN: ÖTEYE BERİYE ÖRÜZGAR: RÜZGAR p: PAKLA: FASULYE PEE: TAŞ TOPLULUĞU PEŞGİR: HAVLU PIRTI: GİYECEK PİSİK: KEDİ PONTUL: PANTOLON POUL: TAZE MISIR PUMBUK: YUMRUK PÜSKÜRÜT: BİSKÜVİ r-Ş: SAC: ÜSTÜNDE ÇÖREK PİŞİRİLMEYE YARAYAN ALET SAHAN: METAL TABAK SAY: KAYA SEKMEN: TAHTADAN YAPILMIŞ OTURAK SELAMETLEMEK: UĞURLAMAK SIÇAN: BÜYÜK FARE SIBIRTLAMAK: SIYIRMAK ŞIRILDAMA: PARLAMA ŞİNDİ: ŞİMDİ :t: Taflan: Kara yemiş tam: Saman koyulan yer tekduran yere: Sebepsiz tepünkü: Tekme terek: Tahtadan yapılmış mutfak rafı tevek: Kendir keten tosarmak: Küsmek tömbelek: Bayram arifesi para toplamak için evlere yapılan manili ziyaretler tömelmek: çömelmek töngel: Muşmula tüneklik: Tavuk kümesi :u: Ukarı: Yukarı ula: Erkeğe mahsus bir hitap sözü urgan: Hayvanların başını bağlamak için kullanılan kalın ip usulcakgene: Yavaşca urya: Rüya üddek: ödlek, korkak üzmek: Koparmak üzüldü: Koptu :v: Vara: Varya :y: Yaba: Harman savurmakta kullanılançatal biçiminde ağaçtan yapılmış alet yal: Hayvanlara pişirilerek verilen yem yalanuz: Yanlız yamsuk: Yassı yaymak: Otlamak yeygü: Hayvanlar için hazırlanan kışlık yem yonga: Kesilen veya yontulan odundan çıkan parçacıklar yumak: Yıkamak :z: Zabaççak: Yarın zahra: Değirmende öğütülmeye götürülen tahıl zatı: Hiç zeğet: Birazdan zembil: Dokuma sırt çantası zibil: çöp zumbuk: Yumruk