Halk Oyunları Sözlüğü

Halk Oyunları Sözlüğü

YÖRE :Gerek kültürel gerek coğrafi olarak aynı yargıları taşıyan,aynı sözlere gülen aynı sözlere ağlayan bazen kesin olarak sınırları belirlenemeyen alan

KOSTÜM: Belirli bir yöreye ait, o yörenin kültürel öğelerini gösteren ve o yöreyle tanımlanan,diğer yörelerden farkını gösteren kıyafetlerGenelde başa giyilen,üste giyilen,ayağa giyilen şekilde irdelenmektedir

TAVIR :Yöreleri birbirinden ayırt etmeyi sağlayan hareketsel ve potansiyel bütünlük

GELENEKSEL DAL: Halkoyunları yarışmalarında figürün ve otantikliğin ön plana çıktığı kategori

SAHNELEMELİ DAL: Halkoyunları yarışmalarında figürlerin yanında görselliğin ve çizgilerin ön plana çıktığı kategori

STİLİZE DAL :Federasyonun sahnelemeli dal anlamında kullandığı ve kavram fazlalığına neden olan gevurcadan gelme bir tanım

ARTİSTİK DAL: Federasyon tarafından geleneksel dal anlamında kullanılan terim

ORGANİZATÖR :Halkoyunları yarışması düzenleyen kurum,kuruluş veya kişilerMEB,Kültür Bakanlığı,Halkoyunları Federasyonu,Vaksa,GSGM Gençlik Merkezleri,Yurt-Kur gibi

JÜRİ(HAKEM): Halkoyunları ekiplerinden puan kıran kişilerEkiplerin yöre tavırlarına oyunun gerektirdiği estetiklerin yapılıp yapılmadığını denetleyen kişiler

ALAYLI: Asıl mesleği yanında Halkoyunlarına gönül vermiş,kendi kendini yetiştirmiş,hatta ekol olmuş kişiler

MEKTEPLİ :İlgili okullarda halkoyunları eğitimi almış ve genelde sadece halkoyunları ile uğraşan kişiler

KULİS: Yarışmalarda esas sahne dışında kalan ve oyuncuların sahneye girip çıkmasına olanak sağlayan düzenek

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI YARIŞMALARI :Türkiye'nin en çok mazisi bulunan,en köklü,en saygın,en çok katılımın sağlandığı halkoyunları yarışmaları

ZEYBEK: Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde oynanan oyunların genel ismiZeybek bölgesi İzmir,Aydın,Manisa,Muğla,Deniz li,Uşak,Afyon,Kütahy a,Balıkesir ve Çanakkale yörelerinden oluşmaktadır

İZMİR YÖRESİ :Bergama'dan Menemen'e Kemalpaşa'dan Kiraz'a kadar bir alanı kapsayan;bağrında ikiparmak,kostak ali,sürmene,ötme bülbül,sebaye,kırmızı buğday,soğuk kuyu,gökçen efe,sinan ağa,zahide molla,karyolamın demiri,harmandalı,gündoğdu gibi baba oyunları barındıran;Türkiye'nin en gelişmiş halkoyunlarına ve sahne yapısına sahip,kendi oyunlarını en güzel sunabilen,birçok farklı kostümü bulunan Türkiye genelinde ekol olmuş,birçok başarılara imza atmış yöredir kendisi

FEDERASYON :Türkiye Halkoyunları'nı temsil eden tek tüzel kişilik

HALAY: Toplu, düz dizi biçiminde ve oyuncuların birbirine tutunarak oynadığı oyun türüdürDoğu,güneydoğu ve Orta Anadoluda davul zurna eşliğinde oynanırBitlis, Bingöl, Diyarbakır, Elazığ, Malatya, Kahramanmaraş,Gaziantep, Erzurum, Erzincan, Sivas, Mardin, Muş, Yozgat,Çorum, Adana, Ankara, Siirt, Hatay, Tokat, Şanlıurfa

BAR: Toplu olarak ve genellikle düz dizi ya da yarım ay biçiminde, oyuncuların birbirlerine tutunarak oynadıkları disiplinli grup oyunlarına bar denirGenellikle Doğu ve Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde icra edilen bir oyun türüdür Erzurum, Kars, Ağrı, Artvin, Gümüşhane, Bayburt, Erzincan

HORA :Bu oyun Bar ve Halaylar gibi el ele ya da kol kola tutuşularak disiplinli bir biçimde ve dizi halinde oynanmaktadır Genellikle Trakyada, kısmen de Marmaranın doğu ve güneyinde görülen bir oyun türüdürEdirne, Kırklareli, Tekirdağ, Çanakkale

KAŞIK: Ellerinde ritim aracı olarak tahta kaşıklar bulundururlarGüney Anadolunun Akdenize uzanan kesimleri genellikle kaşıklı oyunlar bölgesi olarak gösterilirEskişehir , Afyon, Kütahya, Bilecik, Kırşehir , Konya, Mersin,Antalya, Bolu, Bursa

BENGİ: Marmara Bölgesinin güneyinde genellikle Balıkesir dolaylarında görülen bir oyun türüdürBalıkesir, Manisa, Bursa, Çanakkale

MENGİ: Ege bölgesi ve Akdeniz Bölgesinin bazı illerinde bu oyun türüne rastlamak mümkündür

HORON: Oyuncuların dizi biçiminde birbirine tutunarak oynadığı oyunlardır Doğa yapısının sert ve dağlık oluşu, denizinin ve havasının kararsızlığı horon oyunlarında göze çarpar Doğu Karadeniz kıyılarında kemençe veya davul eşliğinde icra edilir Trabzon, Samsun, Artvin, Ordu, Rize

KARŞILAMA: Karşılama iki kişinin karşılıklı durarak oynadıkları bir oyun biçimidir Çiftlerin karşılıklı olarak toplanmalarıyla bir grup halinde de oynanmaktadır Genellikle Trakyada, kısmen de Marmaranın doğu ve güneyinde görülen bir oyun türüdürEdirne, Tekirdağ, Kırklareli, İzmit, Adapazarı, Çanakkale,Bursa, Bilecik

TEKE ZORTLATMASI :Bu tür de yine Türkiyenin batı ve güney bölgelerinde oynanırAntalya, Isparta, Alanya vb