Yalnız Mesajı Göster

Türk Halk Oyunları Kataloğu B

Eski 11-04-2012   #4
Prof. Dr. Sinsi
Varsayılan

Türk Halk Oyunları Kataloğu B



BEBEK OYUNU:
2 Kars'ın da tek kadınlık bu isimde sevilen bir oyunu vardır
3 "Bebek Sevme" türkülerini yedi kısımda incelemeye lüzum gören bir öğretmenimiz, çocuğun bebeklikten çıkması çağına kadarki merhalelerini ele almış ve bu incelemeyi Kars bölgesindeki duruma göre yürütmüştür:
A Ninni veya Halay (Bebeğin uyutuluşunda),
B Dandan veya Dandini; bebeği elde oynatırken veya atıp tutarken söylenenler Kars'tan verdiği bebek sevme türkücüklerinden biri şudur:
Atim tutim ben seni
Şekere katim ben seni
Havıya bulut gelende
Ağzıma atim ben seni
Doğu Anadolu ve Azerbaycan'da Lalay, nenni demektir Çocuk sevme edaları arasında oyun ve oynatma unsurları da türküler nispetinde vardır

BEJİNİ:
Bejni" de derler Bey kelimesinin ora halkınca söylenişidir Ağrı ilinin Doğu Beyazıt ilçesi bahis mevzuudur Oraya mahsus olan bu oyun kadınlı erkekli karma halde ve elele tutuşarak sünnet ve evlenme düğünlerinde 5 - 100 kişi tarafından yürütülür, yerin müsaadesine göre halka küçük veya büyük tutulur Lorke oyunu da aynı cümledendir Tek kişi bile oynayabilir Davul zurna yoksa tulum veya kaval oyuna eşlik eder

BELİTA:
Siirt ilinin Sasun (Sason) ilçesinde ister tek kişi tarafından, isten toplu olarak yürütülen bu oyunu davul zurna refakat eder Belita raksına "Belitaya" veya "Belitaî" dedikleri de odur "Beleti, Belite" diyen köyler de vardır İsmin vilayet dışında daha da değiştiği yerler vardır
Belita'nın toplu oynanışında oyuncu sayısı muayyen değildir Halka kalabalık olabilir Kadınlar ayrı, erkekler ayrı sıralanırlar Karma halde yürütüldüğü de olur Asıl erkek oyunudur Daha ziyade düğünlerde beş on kişi kol kola girip oynarlar Kadınlı erkekli Belita, tarikat görmüş ve diyalek konuşan köylerde vardır Siirt ilçelerindeki öbür oymak oyunları şunlardır: Garzanî, Şeyhanî, Miranî, Roşkaî, Pervarî ilçesinde Hozanî, Süvik
Ben Bir Kavak Olaydım

BEN BİR KAVAK OLAYDIM:
Erzurum'un aslında kadınlarca yürütülen oyunlarındandır

BENGE:
Denizli'nin Manastır köyünde halen rağbetteki iki oyun çeşidinden biridir Benge oyununu 15 kadar erkek toplu olarak ve davul zurna yahut saz refakatiyle yürütürler (Köşdere adındaki ikinci oyun tek kişiliktir)
"Benge" oyun adıyla aşağıdaki Bengi, Benk ve hatta Menge, Mengi gibi muhtelif oyun tertiplerinden belirli bir zümrenin bahsine girmiş oluyoruz Bütün bu isimler aynı bir kelimenin semt semt çeşitlenmiş söylenişleri olduğu gibi, farklıca görünüşteki oyunları da asılda mutlak surette birdi Ege bölgemizin haldeki hemen biricik sıra oyunu hatırası bu zümreden ibarettir
Bengi kelimesinin başka anlamda olanları Türkçe'de vardır Fakat, her hangi bir mecaz tasavvuruyla da bunların oyun bengisiyle bir tutulmalarına imkân yoktur Sonra da, tarikatlı ilgili menşe arz eden oyun şeklinin adı Menge'dir En eski bir söylenişi bu olsa gerektir: İlk ağızda manga adımı, manga yürüyüşü, manga halkası gibi tabirleri hatırlatır Kaşgarlı Mahmud'un divanındaki bir " manğığ" sözü adım ve yürüyüş demektir Çağatay diyaleğinde "mangmak", sallana sallana yürümek demektir Uygurca'da Mengi hatta Mingi sıfattır; yüksek, semavî demektir Yine Uygurca'da "mengmek, mengü ve mengi" keza vardır Macarca'da bile "menni" gitmek anlamıyla vardır Mengi Zeybeği de, kelimenin tam manasıyla bir yürüyüş oyunudur Şu halde etimolojisini aynı kelimelerde aramak hiç de yanlış sayılmayacak demektir

Alıntı Yaparak Cevapla