Osmanlıca Sözlük Lügat Y Harfi

Y Harfi

YAĞFİRULLAH Allah mağfiret eyler, eylesin, günahlarını örtsün (meâlinde söylenir)
YAĞMA f Zorla mal alma, çapul * Bir Türk boyu
YAĞMAGER (C: Yağmagerân) f Çapulcu, yağmacı, zorba
YAĞMAGERÎ f Çapulculuk, yağmacılık
YAH f Buz
YAHAMİM (Yahmum C) Kara dumanlar
YAH-AVER f Buzlu şerbet, buzlu su
YAHBESTE Buz tutmuş, donmuş, buz bağlamış
YAHÇE f Donmuş yağmur taneleri, dolu taneleri
YAHMUM (C: Yahâmîm) Kara duman * Tütün * Kara nesne
YAHMUR Yaban eşeği
YAHNİ f Et yemeği, yahni * Azık, zahire * Pişmiş şey
YAHPARE f Buz parçası
YAHTE f Benzer, misil, eş, nazir * Oda * Küçük küp
YAHTEMİL İhtimal
YAHUD f İsterseniz, veyâ İyisi
YAHUDİ Hz Yakub´un (AS) oğullarından Yehuda´ya mensub olan Benî İsrail Musevî (Bak: İsrail)Yahudilerin vaziyetlerine ve seciyelerine işaret eden âyetler şunlardır: 2: 60-66 arası 5: 62-64 arası ve 17: 4(Yahudilere müteveccih şu iki hükm-ü Kur´anî, o milletin hayat-ı içtimaiye-i insaniyede dolap hilesiyle çevirdikleri şu iki müdhiş düstur-u umumîyi tazammun eder ki, hayat-ı içtimaiye-i beşeriyeyi sarsan ve sa´y ü ameli, sermaye ile mübareze ettirip, fukarayı zenginlerle çarpıştıran, muzâaf riba yapıp bankaları te´sise sebebiyet veren ve hile ve hud´a ile cem-i mal eden o millet olduğu gibi, mahrum kaldıkları ve daima zulmünü gördükleri hükümetlerden ve galiplerden intikamlarını almak için her çeşit fesat komitelerine karışan ve her nevi ihtilâle parmak karıştıran yine o millet olduğunu ifade ediyor S)
YAHYA (AS) Zekeriya´nın (AS) oğludur Benî İsrail Peygamberlerinden ve İsa Aleyhisselâm´ın şeriatı ile amel edenlerden olmuştu Hz İsa´dan (AS) önce Tevrat´a göre hareket ederdi Kudüs´ün o zamanki reisi, Hz Yahya´nın, Hz Musa şeriatı üzere amel etmediğini ileri sürdüklerinden şehid ettiler
YAHYAH "Beri gel" demektir
YAİS (Ye´s den) Ümitsiz, kederli, me´yus
YAKAZA (Bak: Yakza)
YAKAZAN Uyanık kimse * Tozu yükselen toprak
YAKIK Katı nesne
YAKITÎ (YAKUTÎ) Kırmızı üzüm
YAKIZ (C: Eykâz) Uyanık
YAKÎN Şüphesiz, sağlam ve kat´i olarak bilmek(Yakîn: Ma´rifet ve dirayetin ve emsalinin fevkinde olan ilmin sıfatıdır İlm-i yakîn denir, ma´rifet-i yakîn denilmez Ayn-el yakîn: (kelimenin merfu hali ayn-ul yakîndir) Göz ile görür derecede veya görerek, müşahede ederek bilmek Meselâ; uzakta bir duman görüyoruz Orada ateşin varlığını ilmen biliyoruz, demektir Bu bilme derecesine ilm-el yakîn deniyor Ateşe yaklaşıp, gözümüzle görürsek, ona ayn-el yakîn bilmek deniyor Daha da ilerliyerek bütün hislerimizle ateşin varlığını anladık ise; ateşin yakması ve sâir sıfatlarını da bildik ise, bu nevi´den olan ilmimizin derecesine de hakk-al yakîn deniyor (Hakkalyakîn: Abdin sıfatları, Cenab-ı Hakk´ın sıfatlarında fâni olup, kendisi onunla ilmen ve şuhuden ve hâlen beka bulmaktadır Ö Nasuhi)
YAKÎNEN Hiç şübhesiz olarak, kat´i surette
YAKÎNÎ Şüphe edilmeyecek ilmî halde, hiç şeksiz bilinmeğe dair
YAKÎNİYYÂT Yakînî bir surette bilinenler
YAKTÎN Kabak, kavun ve karpuz gibi dalları yerde yayılan bir nebat adı
YA´KUB (AS) Kur´an-ı Kerim´de adı geçen peygamberlerdendir Yusuf Aleyhisselâm´ın babası ve İshak Aleyhisselâm´ın oğludur Bir adı da İsrail olduğundan bu sülâleden gelenlere İsrail oğulları mânasına, Benî İsrail denilmektedir Büyük oğlunun adı Yehud olduğundan sonradan bunlara Yahudi denilmiştir (Bak: Yusuf AS)
YAKUT Çeşitli renkleri olan kıymetli bir süs taşı
YAKUT-U MÜZAB Erimiş yakut * Göz yaşı * Kan * Kırmızı şarap
YAKUT-U ZERD Sarı yakut * Güneş
YAKZA Uyanıklık Dikkatte olma
YAKZÂN Uyanık
YAKZATEN Uyanık olarak Şuurlu ve dikkatli surette