Osmanlıca Sözlük Lügat Z Harfi

Z Harfi

Zİ Kılık, kıyafet Elbise
Zİ f Türkçedeki "den, dan" mânasını ifade eder Meselâ: Zi-mısır $ : Mısır´dan
ZÎ Arapçada kelimenin yerine göre "Zâ, Zû, Zî" şeklinde okunan, "sâhib" mânasını ifade eden ve birleşik kelimeler yapılan bir edattır
ZÎ-FİKİR Fikir sahibi, tefekkür eden
ZİAB (Zi´b C) Kurtlar, canavarlar
ZİAMET (Bak: Zeâmet)
ZÎB Zinet, süs Düzgün, iyi elbise
Zİ´B Kurt Canavar
Zİ´B-İ MÜTEGANNİM Koyun postuna girmiş kurt
Zİ´B-İ YUSUF Kabahati ve suçu olmadığı halde suçlandırılan kimse
ZİBA f Güzel, süslü, yakışıklı
ZİBAC Nedimelik etmek * Sohbet etmek
ZİBAK Cıva
ZİBAL Karıncanın ağzıyla götürdüğü şey
ZİBAR (Zebr C) Kitaplar * Yazı yazmalar * Kâğıt yaprakları
ZÎBARÛ (Zibâ-ru) f Güzel yüzlü Dilber
ZÎB-ÂVER f Süsleyici, bezeyici
ZÎBAYÎ f Süslülük, güzellik, yakışıklılık
ZİBBAH Ayak parmaklarının diplerinde olan yarıklar
ZİBBAN (Zübâb C) Sinekler
ZİBBİR Kuvvetli
Zİ´BE Eyerin ve semerin iki yanlarının arası
ZÎB-EFZA f Güzelleştiren, süsü artıran, güzelliği çoğaltan
ZİBENDE f Süslü, zinetli, yakışıklı Lâyık, güzel
Zİ´BER Çok kaba dikişli bir Arap kaftanı
ZİBE´RA Yaramaz huylu kimse * Kaba sakallı, yüzü ve kaşı kıllı kimse * Timsahın dişisi * Boynuzuyla fili başında götüren canavar
ZİBERKAN Ay, kamer Ay ve güneş * Arap reislerinden bir reisin adı
ZİBH Boğazlanan davar
ZİBHA (Zübha) Kuşpalazı, difteri
Zİ´BIK Civa
ZİBL Süprüntü Gübre
ZİBNİYE Zorla def´edici, zorla kovan
ZİBR Mektup Kitap
ZİBRAK Sarartmak
ZİCAC Karanfil
ZİCAN Meyletmek, eğilmek
ZİCC Yumuşaklıkla def´etmek Tatlılıkla kovmak
ZİDA(Y) Cilâlayıcı, temizleyip parlatıcı
ZİDB (C: Ezdâb) Nasip, kısmet
ZİDE (Zidet) : f "Çoğalsın, artsın" anlamlarına gelir ve duâ ve temennilerde bulunmak üzere kullanılır
ZİDET FAZLUHU Bilgisi artsın, fazlı çok olsun!
Zİ-DER f Kapıdan
Zİ-DERGÂH f Dergâhtan
ZİDK Sıdk, doğruluk
ZÎF Kenar, nâhiye, cânip, taraf
ZİFAF Gerdeğe girmek Gerdek
ZİFAN (Zayf C) Misafirler
ZİFAN Öldürücü zehir
ZİFF Deve kuşunun yeleklerinin küçüğü
ZİFİL Katran
ZİFR (C: Azfâr) Kir, pas * Yük * Kırba (Kırba götürenlere "Zevâfir" derler)
ZİFRA (C: Zifâri) Devenin kulağı ardında terleyen yer
ZÎFÜNUN Çok şeyler bilen, mehâret sâhibi olan, fen sâhibi
ZİH f Kiriş * Yay kirişi * Kenar çizgisi * Kaytan, şerit
ZÎH (C: Züyuh-Ezyâh) Çok kıllı erkek sırtlan (Müe: Zeyhâ)
ZİHAF Çokluk * Süstlük ve zayıflık ile yürümek * Edb: İbarede uzun okunulması gereken bir sesli harfin, vezin zarureti ile kısa okunuşu (Bunun zıddı: İmâle´dir)
ZİHAM Kalabalık, sıkışıklık
ZÎHASSA Hassalı, özellik, hususiyyet sâhibi
ZÎ-HASSA-İ MEŞHURE Meşhur hususiyet sâhibi
ZÎ-HASSE Duygulu, duygu sâhibi, hisseden
ZÎ-HAŞMET Haşmet sahibi, haşmetli
ZÎ-HAYAT Hayatlı, hayata sâhip, canlı (Bak: Hayat)
ZİHBE (C Zihâb) Yağmur katresi
ZİHİ "Şu, bu" mânasına gelen müennes işaret zamiri
ZİHİ f Ne güzel Ne iyi Aferin
ZİHLAF Tehir etmek, sonraya bırakmak * Uzaklaştırmak, ırak etmek
ZİHİN (Zihn) Anlama, bilme, hatırlama kuvveti Anlama kuvvet ve istidadı Hıfz kabiliyeti (Bak: Dimağ)
ZİHN-İ MAHDUD Dar zihin
ZİHNEN Zihin ile, düşünerek, akıl ile
ZİHNÎ (Zihniyye) Zihinle alâkalı Zihne âit
ZİHNİYYÂT Zihne ait hususlar Zihinle ilgili meseleler
ZİHNİYYET Düşünce Düşünce yolu * Anlayış * Kafa