11-04-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Türk Halk Oyunları Kataloğu C
Türk Halk Oyunları Kataloğu C
CANIM ÜLKE:
Bu ve Can Türkistan adlı Türkistanlı kadın oyunları anayurt hasretinin ora motifleriyle ifadesidir
CAN TEMER AĞA:
Bayburt ve dolayının her şenlikli gününde, bayram ve düğünlerde dört beş erkek tarafından oynanan Bar çeşididir Kadınlar düğünlerdeki kendi topluluklarında yürütürler Oyunun şöhreti vilayet sınırını aşkın bulunduğu için asıl çıktığı yeri kesinlikle buluşturabilmek Temer Ağa'nın hüviyetini bilmeye bağlıdır
CEBKİ:
"Çapiki" oyun adının Hınıs'taki söylenişidir
CEYLAN:
Hayvan taklitçisi oyunlardandır
CEZAYİR:
Maraş'ın Göksun ilçesinin Obruk Şemsiler köyündeki üç oyundan biri de Cezayir'dir Diğerleri Sekme ve Sürtme'dir Bunların üçü de kaval ve tef ile 2-4 kişi tarafından oynanır Kadınlar ayrı oynar Bölge köylerinde Zeybek de 1-8 kişi tarafından cura ile yürütülür
CIRIT OYUNU:
Cirit maruf (bilinen, ünlü) atlı spor gösterisi olduğu halde, Ankara'nın Etimesgut köylerinde "cırıt" adında davul zurnalı bir de toplu raks vardır Bucakta ayrıca Zeybek oyunu ve bağlama eşliğiyle yürütülen dört erkeklik Şıkırdım oyunu da vardır
CİGOS:
Samsun'da yerleşik Rumelili göçmenlerin oyunlarından olup Kırklareli tarafında da vardır Buna Trakya'da Cigoş, Zigoş denildiği de olur Yer yer çeşitlenmeye yüz tutmuştur
COMBURT HAVASI:
Kütahya oyun havalarındandır
COMOLU:
Maraş'ın Pazarcık ilçesinden Ağca Koyunlu köyündeki bu oyun pek özel mahiyette görünmektedir Çifter çifter ve kadın erkek karma olarak oyuna geçerler
COŞKUN ÇORUH:
Bu Artvin oyununun figürleri meselâ Sarıçiçek oyunu figür sayısında değildir Eski adıyla hâlâ Deli Horon diye de tanınıyor
Beşinci figürün "Alassiya" komutası gemicilikle ilgili olup, Ceneviz dilinden alınmalığı "Denizcilik Oyunu" ihtimalini düşündürmektedir
Oyunun havası, türlü süsleme katılımlarıyla şu fıkranın (müzik cümlesinin) tekrarlanışından ibarettir
Her figür, bu parçanın iki ölçülük kısmında yürütülür Birinci figürde musiki orta bir hızlılıkta çalar İkinci figürde az daha hızlanır Eller Yukarı! komutasıyla canlılaşarak sonuna kadar allegro gider Ancak, oyunun ikinci tekrarında ikinci figürden sonra bu hızlılık daha da artar
COŞKUN HORON:
Çoruh bölgesi oyunlarından olmakla beraber, üstteki Coşkun Çoruh'tan ayrıdır Denildiğine göre, sevişen iki genç yıllarca ayrılığın hasretine katlandıktan sonra yine kavuşuyorlar Bu Horon işte o gençlerin ana babaları tarafından buluşmaları şerefine oynanır Oyunun bir özelliği de ailevi sevinci temsilen kadınlı erkekli yürütülmesidir
CURCUNA:
Çağdaş sözlüklerimizde bu Türkçe kelime şöyle tariflidir:
1 Alaturka musikide süratli bir usul
2 Bir toplantıda her kafadan bir ses çıkmak suretiyle meydana gelen gürültü ve patırtı Curcunaya çevirmek, curcunaya döndürmek, bir yeri curcunaya vermek, ortalığı gürültülü patırtılı hale sokmak "
Kelime Anadolu'da eski olmasına rağmen, Nevşehir, Eğin gibi nice bölgelerde unutulmuştur Doğu, güney illerimizde hiç yoktur Trabzon gibi kuzey illerimizde kullanılıyor İstanbul'da herkes bir tabir olarak bilir "Curcuna kıyamet gitti" derseniz bunu herkes anlar, fakat "curcunalar oyuna kalktı" derseniz iyi Türkçe bilmediğinize hükmedilir Yani curcuna bir oyundur, fakat onun oyuncusu demek değildir Curcuna usulüne gelince; o kendine has olarak tenazursuz (karşılıklı simetrik olmayan) iç taksimatı ve oynak haliyle notada 10/8 olarak yazılan en eski aksak tartımlarımızdandır Yalnız fasıl musikisinde değil, bugün için adsız olarak bazı Halaylar gibi kıvrak Anadolu oyun havalarında da esastır: 3+2+3=10/8
CURRUH:
Birbirleri sırtına binmiş iki çocuk grubu arasında oynanan bir çocuk oyunudur Bu oyunda taşıyan çocuğun yapacağı bütün hareketlere rağmen sırttan düşmek l'zımdır Bir türkünün tartımıyla dönerlerse bir çeşit çocuk dansı meydana gelir (Isparta ve köyleri)
|
|
|
|