İslami Sözlük A

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Aşure,Aşura

Aşure, Kamerî ayların ilki olan Muharremin onuncu gününe verilen bir isimdir Âşûre günü adını alan bu günde oruç tutulurdu Âşûre orucu denen bu oruç, İslâmdan önce Araplarca bilinirdi

Âşûre kelimesinin İbrânice aşûrdan geldiği ve o günde Arapların oruç tuttuğu dikkate alınırsa, kelimenin bütün Sâmî diller arasında ortak bir kelime olduğu anlaşılır (Buhârî, Savm, 1; Umdetül-Kârî fi Şerhi Sahîhil-Buhârî, V, 351) Bu kelime Yahudîlerde büyük keffâret günü için kullanılmıştır (Tevrat, Levililer, 16, 29 vd) Hz Peygamber Medîneye geldiği zaman Yahudilerin Âşûre günü oruç tuttuklarını gördü ve bunun ne orucu olduğunu sordu Cevap olarak şöyle dediler:

"Bugün, iyi bir gündür Allah, İsrailoğullarını Firavunun zulmünden bugün kurtarmıştır Musa (as) Allaha şükür için bugünde oruç tutmuştur Biz de tutarız dediler Hz Peygamber; "Biz Musanın sünnetine sizden daha yakınız, dedi ve o gün oruç tuttu ve ashabına da tutmalarını emir buyurdu " (Buhârî, Savm, 69; Tecrîd-i Sarih, VI, 308, 309)

Hz Âişeden nakledilen şu hadiste, Allah Resulunun Mekke döneminde de aşûre orucu tuttuğu anlaşılır

"Cahiliye devrinde Kureyş, Âşûre gününde oruç tutardı Hicretten önce Hz Peygamber de aşûre orucu tutardı Medineye hicret ettikten sonra bu oruca devam etti Ashabına da tutmalarını emretti Ertesi yıl, Ramazan orucu farz kılınınca, aşûre günü orucunu bıraktı, isteyen bu orucu tuttu, dileyen de bıraktı" (Buhârî, Savm, 69; Tecrîd-i Sarîh, VI, 307, 308)

İslâm bilginleri aşûre orucunun vacip değil, sünnet olduğunda görüş birliği etmişlerdir Yalnız İslâmın başlangıcındaki hükmü konusunda, Ebû Hanîfe vacip derken, İmam Şâfiî müekked bir sünnet olduğunu söylemiştir Ramazan orucu farz kılındıktan sonra, bu oruç müstehap olmuştur Ayrıca Yahudilere benzememek için Muharremin 9, 10 ve 11nci günlerinde oruç tutmak güzel görülmüştür

Bugün bütün sünnî müslümanlarda Muharremin 10u oruç günü kabul edilirken, bazı tarihi sebeplerden dolayı da mukaddes sayılır Özellikle Hz Nûhun gemisinin bugünde tufandan kurtulup Cudi dağının tepesine oturduğunu anlatan söylentiler önemlidir

Âşûre adlı tatlının menşei de buna dayanır Gemidekiler o günü kutlamak istemişler ve geminin ambarında arta kalan erzakı karıştırıp bir aş pişirmişler İşte aşûre pişirme âdeti buradan kalmıştır Yine Âdem (as)in tövbesinin bugünde kabul edildiği, Hz İbrahimin bugünde ateşten kurtulduğu, Hz Yakubun, oğlu Hz Yusufa bugünde kavuştuğu kaynaklarda kaydedilen rivayetler arasındadır

11-04-2012	#163
Prof. Dr. Sinsi	İslami Sözlük A Aşure,Aşura Aşure, Kamerî ayların ilki olan Muharremin onuncu gününe verilen bir isimdir Âşûre günü adını alan bu günde oruç tutulurdu Âşûre orucu denen bu oruç, İslâmdan önce Araplarca bilinirdi Âşûre kelimesinin İbrânice aşûrdan geldiği ve o günde Arapların oruç tuttuğu dikkate alınırsa, kelimenin bütün Sâmî diller arasında ortak bir kelime olduğu anlaşılır (Buhârî, Savm, 1; Umdetül-Kârî fi Şerhi Sahîhil-Buhârî, V, 351) Bu kelime Yahudîlerde büyük keffâret günü için kullanılmıştır (Tevrat, Levililer, 16, 29 vd) Hz Peygamber Medîneye geldiği zaman Yahudilerin Âşûre günü oruç tuttuklarını gördü ve bunun ne orucu olduğunu sordu Cevap olarak şöyle dediler: "Bugün, iyi bir gündür Allah, İsrailoğullarını Firavunun zulmünden bugün kurtarmıştır Musa (as) Allaha şükür için bugünde oruç tutmuştur Biz de tutarız dediler Hz Peygamber; "Biz Musanın sünnetine sizden daha yakınız, dedi ve o gün oruç tuttu ve ashabına da tutmalarını emir buyurdu " (Buhârî, Savm, 69; Tecrîd-i Sarih, VI, 308, 309) Hz Âişeden nakledilen şu hadiste, Allah Resulunun Mekke döneminde de aşûre orucu tuttuğu anlaşılır "Cahiliye devrinde Kureyş, Âşûre gününde oruç tutardı Hicretten önce Hz Peygamber de aşûre orucu tutardı Medineye hicret ettikten sonra bu oruca devam etti Ashabına da tutmalarını emretti Ertesi yıl, Ramazan orucu farz kılınınca, aşûre günü orucunu bıraktı, isteyen bu orucu tuttu, dileyen de bıraktı" (Buhârî, Savm, 69; Tecrîd-i Sarîh, VI, 307, 308) İslâm bilginleri aşûre orucunun vacip değil, sünnet olduğunda görüş birliği etmişlerdir Yalnız İslâmın başlangıcındaki hükmü konusunda, Ebû Hanîfe vacip derken, İmam Şâfiî müekked bir sünnet olduğunu söylemiştir Ramazan orucu farz kılındıktan sonra, bu oruç müstehap olmuştur Ayrıca Yahudilere benzememek için Muharremin 9, 10 ve 11nci günlerinde oruç tutmak güzel görülmüştür Bugün bütün sünnî müslümanlarda Muharremin 10u oruç günü kabul edilirken, bazı tarihi sebeplerden dolayı da mukaddes sayılır Özellikle Hz Nûhun gemisinin bugünde tufandan kurtulup Cudi dağının tepesine oturduğunu anlatan söylentiler önemlidir Âşûre adlı tatlının menşei de buna dayanır Gemidekiler o günü kutlamak istemişler ve geminin ambarında arta kalan erzakı karıştırıp bir aş pişirmişler İşte aşûre pişirme âdeti buradan kalmıştır Yine Âdem (as)in tövbesinin bugünde kabul edildiği, Hz İbrahimin bugünde ateşten kurtulduğu, Hz Yakubun, oğlu Hz Yusufa bugünde kavuştuğu kaynaklarda kaydedilen rivayetler arasındadır