Otomotiv Sözlüğü

Çevre Terimleri

Oksijen Sensörü: Gaz geçirmeyen seramik gövdeden oluşur ve egzoz borusunda, katalizatörden önce yer alır Atık oksijen oranını ve atık gaz bileşimini ölçer ve püskürtme sistemi üzerinden karışım oranını (Lambda=1in anlamı: 15 birim hava, bir birim yakıt) ayarlar

Katalizatör: Egzoz gazındaki zararlı maddelerin yaklaşık %90ını CO2, N2 ve suya (H2O) dönüştürür

Dizel Partikül Filtresi: Sağlığa zararlı kurum parçacıkları bir filtre tarafından tutulur

Alkol: Benzinli motorlar için alternatif yakıt olarak kullanılmaktadır

Metanol: Kömür, doğalgaz, ağır yağ vs gibi bol miktarda bulunan ve karbon içeren hammaddelerden üretilebilir Etanol, belli ülkelerde biyolojik kütlelerin (şeker kamışı, buğday) fermentasyonundan elde edilmektedir

FCKW: Kloroflorohid rokarbonlar, plastik üretiminde köpürtücü madde olarak ve klima sisteminde soğutucu gazın içinde kullanılır Tehlikeli FCKW otomobil yapımında hemen hemen hiç kullanılmamaktadır

Su Bazlı Boyalar: Klorlu hidrokarbonlar ilave edilmeden uygulanabilir

Çevresel Denge: Bir ürünün üretimi, kullanımı ve geri dönüşümündeki çevresel faktörleri içerir Hem ürünlerin ekolojik karşılaştırılması, hem de ekolojik iyileştirme için ürünün ömrü boyunca ürünün ekolojik bilançoları yapılır

Motor Terimleri

Benzinli Motor: Havayakıt karışımı silindirlerin dışında meydana gelir ve ayrı bir kaynak (buji) tarafından ateşlenir

Dizel Motor: Yanma karışımını silindir içinde oluşturur, bu tip motorda yakıt-hava karışımı kendi kendini ateşleyecek kadar sıcaktır

Pistonlu Motor: En kullanışlı tiptir Pistonlar yukarıya ve aşağıya doğru hareket ettirilir Silindirinde sağlanan faydalı iş, krank mili tarafından torka dönüştürülür

Enerji Yoğunluğu: (Ölçüm birimi olarak kWs/kg ile), bir yakıt veya enerji kaynağının kendi ağırlığı ile bağlantılı olarak depolayabildiği potansiyel iş miktarıdır Kurşunlu akü 35 Ws/kglik, sodyum-kükürt aküsü 85 Ws/kglik, çinko-hava aküsü 200 Ws/kglik ve bildiğimiz benzin 13000 Ws/kg veya 13 kWs/kglik bir enerji yoğunluğuna sahiptir

Ateşleme Aralığı: Derece olarak ölçülür Herhangi bir silindirde biten ateşleme ile diğerinde başlayan ateşleme arasındaki süreyi bildirir

Ölü noktalar: Pistonların hareketleri boyunca ulaştıkları en alt ve en üst konumlardır

Sıkıştırma Oranı: Şu şekilde hesaplanır: Piston alt ölü noktada iken yukarıda kalan tüm silindir hacminin, üst ölü nokta iken üstündeki silindir hacmine bölünmesi Modern benzinli motorlarda sıkıştırma oranı 11:1ken, dizel motorlarda bu oran 24:1dir

Silindir Gömlekli Motor: Burda pistonlar, motor bloğu ile direkt olarak temas etmezler Gömlekler gerektiğinde kolayca tek tek değiştirilebilirler Islak ve kuru silindir gömlek tipleri vardır Islak gömlekler, motor bloğu içinde soğutma suyu ile direkt temastadırlar, kuru gömlekler blokta delinmiş deliklere preslenerek geçirilirler

Sürekli Eksantrik Mili Kumandası: Hem emme eksantrik milinin, hem de egzoz eksantrik milinin üzerine, motor control ünitesinin kumandasına gore eksantrik millerini ayarlayan ayarlayıcılar yerleştirilmiştir Devir sayısına, motor yüküne ve motor sıcaklığına bağlı olarak control ünitesi, eksantrik mili ayarına sürekli olarak kumanda eder

Yağ Pompası: Tüm işletme durumlarında asgari birı basıncı muhafaza edecek ve böylece motorun tüm önemli parçalarının yağlanmasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır

Gaz Kelebeği: Emme manifold kesitini ve dolayısıyla hava akış hızını değiştirmek için açılır veya kapatılır Bu, sürücünün motor devrini ve hızını control etme şeklidir

Common- Rail Sistemi: Burada basınç oluşumu ve dizel enjeksiyonu ayrılmıştır Ayrı duran bir pompa, silindirlere ait her bir enjektörle bağlantılı halde bulunan dağıtıcı hatta aynı seviyede basınç sağlar

Beygir Gücü: Bir saniyede 75 kgin bir metre yükseğe kaldırılmasıyla elde edilir 1 beygir = (75 kg x 981 m/s2 x 1 m) / 1s = 735 W = 0735 kW

Çekiş Sistemleri Terimleri

Motor: Aracın önünde uzunlamasına veya yatay aksın önünde veya arkasında bulunabilir Kumanda edilen ön tekerleklerde çekiş biriminin ağırlığı sebebiyle, genellikle servo direksiyon gereklidir

Sürekli Dört Teker Çekişi: Bir dağıtıcı diferansiyel yardımıyla ön ve arka aks devri eşitlenmelidir

Sürücü Tarafından Devreye Sokulan Çekiş: Genellikle arazi araçlarında ve küçük otomobillerde yol tutuşuna yardımcı olmak amacıyla kullanılır Çoğunlukla ön ve arka aks arasındaki devir eşitlenmesi için eleman kullanılmadığından, maliyeti daha düşüktür Buna karşın kaygan zeminde güç aktarım (tahrik) sistemine aşırı yük getirmesi nedeniyle kullanımı sınırlıdır

Aracın Sürüş Dinamik Konumu: Birçok kuvvet tarafından etkilenmektedir Aracın uzunlamasına dinamiği örneğin sürüş ve sürtünme direncini, çekiş ve frenleme kuvvetini kapsar Yanal dinamik ise örneğin virajlardaki merkezkaç kuvveti, ön veya arka aksın kayması olabilmektedir

Haldex-Kavrama: Arka aks üzerinde bulunur Yağ banyosunda hareket eden plakalı kavrama, giriş ve çıkış millerinin aynı devirde dönmemesi durumunda eksenel piston pompa sayesinde hidrolik olarak sıkışır

Üniversal Mafsallar: Büyük dönme momentlerini aktarabilirler ve 15°ye kadar birleşme açısına sahiptirler

Kuru Mafsalların: Üretim maliyeti daha düşüktür, bakım gerektirmezler ve darbe emme elemanları olarak kullanılırlar Birleşme açıları 5°dir

Tripod Mafsallar: (latince/yunanca “üç ayak” =Mafsalın Şekli) senkronize - kayabilen mafsallardır ve mafsallı miller ile aks millerinde kullanılır 22°ye kadar sapma açıları bulunur ve 30 mmye kadar eksenel uzamalara imkan tanır

Kutu Mafsallar: Sapma açılarından (18°ye kadar) bağımsız olarak akıcı bir hareket kabiliyetine sahiptir 24 milimetreye kadar uzunluk değişikliklerini karşılayabilirler

Küresel Mafsallar: 45°ye kadar sapma açılarına sahiptir, ancak uzunluk değişikliklerini karşılayamazlar

Vites Değiştirirken: Güç bağlantısı debriyaja basmak suretiyle kesintiye uğrar Vites değiştirme işlemi sırasında dişliler farklı devirlerde döndüklerinden, senkronize edilirler, yani aynı devire getirilir

Kademesiz Şanzıman: Daha hızlı, daha tutumlu ve daha konforlu sürüş sağlar Daha hızlı, çünkü kimse bu kadar hızlı vites değiştiremez, daha tutumlu, çünkü tork konvertöre ihtiyaç yoktur ve daha konforlu, çünkü artık vites değiştirmek gerekmiyor