Meteoroloji Sözlüğü

B

BASAMAK BULUTLAR (ECHOLON CLOUDS)

Ters dönmüş uçan bir merdivenin basamaklarına benzeyen bulut grubu Bulut tabanlarının yükseklikleri birbirinin hemen hemen aynısıdır fakat bulutlar gözlemciden uzak ve yüksek oldukları için, dizi halinde uzanan bulutların gözlemciye olan uzaklığı artıkça sanki olduğundan daha aşağı seviyedeymiş gibi görünür Bu nedenle, tüm bulut hattı gözlemciden uzaklaştıkça aşağıya doğru inen bir çizgi, bir merdiven şeklinde görünür

BASINÇ (PRESSURE)

Meteorolojide, herhangi bir yerdeki birim alana atmosfer ağırlığının yarattığı kuvvet Atmosfer basıncı veya barometrik basınç olarak ta bilinir Herhangi bir noktadaki atmosfer basıncı denilince, bu nokta birim alan üzerinde dikey olarak uzanan havanın ağırlığı akla gelir Standart atmosferde bu değer 760 mmlik cıva sütununa eşittir Basınç birimlerinin çeviri formülleri ise şöyledir
Milibar = inç * 254 * 135951 * 980665 * 10 -3
Milibar = mm * 135951 * 980665 * 10 -4

BAYRAK BULUT (BANNER CLOUD)

Yüksek bir dağın tepesinde sallanan büyük, beyaz bir bayrağa benzeyen bulut Bu tür bulutlar Everest Tepesi gibi büyük yükseltilerde, soğuk ve sert esen rüzgarın hemen tepeyi aşar aşmaz seviye kaybetmesi ve biraz da olsa ısı kazanması ile dağın rüzgara ters tarafında yoğunlaşması ile oluşur ve durağan bir yapıya sahiptir

[b]BC (BC)

Bofor Hava Simgeleme Sisteminde, gökyüzünün parçalı bulutlu olması (1/4-3/4) durumunda kullanılan kısaltma

BULUT (CLOUD)

Serbest atmosferde, buz kristalleri, ve su damlacıkları gibi gözle görülür parçacıkların bir araya gelmesiyle oluşan bütün Bulut, hava parselinin atmosfer içerisinde yükselmesi ile içerisinde bulunan su buharının yoğunlaşması sonucunda oluşur Sisin buharlaşması şeklinde oluşumu da söz konusudur Yoğunlaşma çekirdekleri adı verilen toz ve duman parçacıkları sayesinde su buharı yoğunlaşabilir Bulutun oluşumunda her şeyden önce, ister konvektif faaliyetle olsun, isterse bir dağ yamacının zorlamasıyla olsun veya isterse yerin ısınmasıyla yere yakın yerlerdeki hava parselinin ısınarak yükselmesi sonucunda olsun yükselme, soğuma ve yoğunlaşma gerekli olan üç temel özelliktir

BULUT ARAMA IŞIĞI (CLOUD SEARCHLIGHT)

Geniş bilgi "clinometer"de verildi Bulut tabanının yüksekliğini belirlemede kullanılan, açısal yükseklik belirleyen klinometre''''''''nin kullanımında buluta bu projektörle ışık demeti gönderilir

[i]BULUT BANKASI (CLOUD BANK)

Belli bir mesafeden gözlenebilen çok net tanımlanmış bulut kütlesi Gözlemcinin tam başının üzerinde olmayıp, yatay görüş düzeyinde olan dikey yükseltili bulutlar

[i]BULUT BOŞALIMI (CLOUD DISCHARGE)

Cumuluform tipi bulutlar içinde gerçekleşen, şimşek çakması şeklinde elektrik deşarjı "lightning" - şimşek ile aynı anlama gelmektedir

[i]BULUT ÇEŞİDİ (CLOUD GENERA)

Bulut sınıflamasında belirtilen 10 çeşit bulut: Ci, Cc, Cs, Ac, As, Ns, Sc, St, Cu, ve Cb

[i]BULUT KARTI (CLOUD CHART)

Her istasyonun vermiş olduğu rapora dayanarak hazırlanmış, üzerlerine bulut sembolleri işaretlenmiş, farklı renklerle aşağı ve yukarı seviyelerdeki bulut yönleri ve rüzgar hızları belirtilmiş ve bulut kapalılık miktarı istasyon yuvarlağı içinde gösterilmiş olan kart Renkler ülkeden ülkeye değişebilir ama genellikle yeşil taramalar çok bulutlu ve kapalı alanları, sarı taramalar ise yağış olabilecek yerleri gösterir "nephanalysıs" olarak da bilinir

[i]BULUT MİKTARI (CLOUD AMOUNT)

Belli bir bulut tipine göre veya tüm bulutlara göre gökyüzünün örtülmüşlük oranı Sinoptik Meteorolojik amaçlarla gökyüzünün rasatçı tarafından görülen kısmı 8 eşit parçaya bölünür ve 0 ile 8 arasında kapalılık değerlendirilir 0 açık havayı, 8 ise tamamen kapalı havayı gösterir Eğer herhangi bir engel tarafından -sis,duman vs- gökyüzü görülemiyorsa o zaman da 9 ile kodlama yapılır Klimatolojik olarak ise, gökyüzü 0 ile 10 arası değerlendirilir

[i]BULUT OLUŞUMU (CLOUD FORMATION)

Değişik tipteki bulutların meydana gelme süreci Genel bir bakış açısıyla, troposferik bulutların oluşumu için dört süreç vardır: 1)Karasız hava kütlesinden bulut oluşumu, 2) Kararlı hava kütlesinden bulut oluşumu, 3) Yarı-yatay enverziyonel durumla bağlantılı bulut oluşumu ve, 4) Cephesel bulut oluşumu

[i]BULUT PATLAMASI (CLOUDBURST)

Son derece kuvvetli sağanak ve yağmurun aniden başlaması/boşalması Yağmurun damla şeklinde değil de, sürekli bir akıntı şeklinde olması durumu Bulut patlamasının nedeni, çok ani ve kuvvetli bir ısınma ile deniz ve okyanus üzerinden çok fazla nem koparılması, çok hızlı dikine yükselme ile oluşan kuvvetli Cb bulutlarının aniden taşıdığı nemi bırakmasıdır Bu olayla beraber, dolu, şimşek, yıldırım, gök gürlemesi gibi olaylarda yaşanır

[i]BULUT SINIFLANDIRMASI (CLOUD CLASSIFICATION)

Görünüş, yükseklik ve oluşum şekillerine göre bulutlar arasındaki farkı belirleyip, gruplara ayırma işlemi Bu sınıflama 1929 yılında Uluslararası Meteoroloji Komisyonu tarafından yapılmıştır

A AİLESİ: YÜKSEK BULUTLAR (Ortalama en düşük seviye 20 000 feet)

Cirrus: Ci

Cirrocumulus: Cc

Cirrostratus: Cs

B AİLESİ: ORTA BULUTLAR (Ortalama en yüksek seviye 20 000 feet)

Altocumulus: Ac

Altostratus: As

C AİLESİ: ALÇAK BULUTLAR (Ortalama en yüksek seviye 6 500 feet; ortalama en düşük seviye yer ve yere yakın yer)

Stratocumulus: Sc

Stratus: St

Nimbostratus: Ns

D AİLESİ: DİKEY GELİŞMELİ BULUTLAR (Ortalama en yüksek seviye Cirrus seviyesi; ortalama en düşük seviye 1 600 feet)

Cumulus: Cu

Cumulonimbus: Cb

BULUT SİSTEMİ

[i]BULUT SOKAĞI (CLOUD STREET)

Az bulutlu gökyüzünde, rüzgar yönüne paralel olarak uzanmış olan cumulus bulut bandı Bu olay konveksiyon seviyesinin belirli bir tepesi olduğunu, aynı zamanda bu seviyede rüzgar yönünün de doğrusal olduğunu gösterir

[i]BULUT TABANI (CLOUD BASE)

Bulut olarak tanımlanan kütlenin en alt tabanı ile yer arasındaki yükseklik Bu yükseklik değeri meteorolojide ''''''''feet'''''''' olarak verilir

[i]BULUT TOHUMLAMASI (CLOUD SEEDING)

Suni yağış elde edebilmek için bulut içerisine dışarıdan kuru buz (katı karbondioksit), gümüş iyodür, tuz parçacıkları veya su damlacıkları püskürtmek yoluyla bulut içerisinde bulunan nemin bunlar etrafında toplanmasını sağlayıp, yağış olarak yere inmesini gerçekleştirmektir Benzer tür tohumlamalar, stratus ve oraj bulutlarını dağıtmak içinde kullanılmış fakat fazla başarılı olmamıştır Özellikle böyle bir yöntem, bazı bölgelerdeki fırtına bulutlarını dağıtmak için çok gereklidir

BULUTLU (CLOUDY)

Genellikle gökyüzünde bulut olması durumunda kullanılır Gökyüzünün 5-7/8 kapalı olması durumunda kullanılan kavram

[i]BULUTLULUK (CLODINESS)

Çeşit ve tiplerine bakılmaksızın, gökyüzünün bulutlarla örtülmüşlük miktarı Gökyüzü 8 ya da 10 eşit parçaya bölünür ve bulutluluk bu oran üzerinden gösterilir

[i]BULUTSUZ (CLOUDLESS)

Açık, bulutsuz hava anlamında kullanılır

[i]BUNGUN (SOUPY)

Yoğun sisli veya bulutlu havayı betimlemek için kullanılan terim

Cb (Cb) [k]
Cumulonimbus bulutu ile santibarın (Barın binde biri veya 10 Mb''''''''a eşit basınç değeri) kısaltması için kullanılır