11-04-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Şiir Sözlüğü M
Şiir Sözlüğü M
Mahlas:
Kimi ozan ve yazarların yapıtlarında kullandıkları değişik ad
Mahlas Beyti: Şairin mahlas olarak seçtiği adın geçtiği beyte denir
Maklub :
Harfleri tersten sıralandığında yine aynı sözcük çıkan sözcükler Örneğin mum, bab, aba gibi
Mani:
Halk edebiyatının en yaygın ve en küçük nazım biçimi Dört dizeden oluşur ve dizeler yedi hecelidir
Manzum:
Nazımla yazılmış veya nazım biçimine konmuş, nesirden ayrı özellikler içeren eserlere verilen ortak isim
Manzume:
Nazım biçiminde yazılan, imge ve sanat değeri taşımayan dil ürünlerine denir
Martaval :
Hıdırellez sabahı, mani küpünden, niyet edip mani çekerek, niyet sahibine okumak
Mecaz:
Bir sözcüğün gerçek anlamı dışında başka bir anlamda kullanılması
Mecaz-ı Mürsel:
Bir sözün benzetme amacı güdülmeksizin başka bir söz yerine kullanılmasıdır
Melhame :
Divan edebiyatında gelecek olayları anlatan nazım ya da nesir eserlerin ortak adı
Menkut :
Divan edebiyatında sözcüklerinin tümü noktalı harflerden oluşan şiirler
Mensure : (Mensur şiir)
Duygu, düşünce, yaşam ya da hayalleri şiir inceliğinde anlatan düzyazı türü İç uyuma önem verildiği için dilbilgisi kurallarına uygunluk aranmaz
Mersiye:
Bir kimsenin ölümü üzerine duyulan üzüntü ve acıyı anlamak; onun erdemlerini, iyi yönlerini dile getirmek amacıyla yazılan şiirlere verilen genel ad
Mesnevi:
Her beytin dizeleri arasında uyaklı olan,beyit sayısı konunun işlenişine göre ciltlerce belirlenen Divan şiiri biçimi
Meştur :
Divan edebiyatında dört cüzlü (yani 4 mefâilün 4 müstefilün) ile yazılmış vezinleri ikişer cüze indirerek yazılmış şiirlerdir
Metafor : (eğretileme)
Bir nesneyi, bir durumu, niteliği, olguyu ya da süreci bir başkasına benzeterek anlatmaktır
Modern şiirde çok güçlü bir imge devindiricisidir Dilsel yaratıcılık bakımından çağdaş şiirin önemli bir olanağıdır
Methiye:
Bir kimseyi övmek, yüceltmek amacıyla yazılan şiir
Mey
Şarap anlamına gelen Mey, Divan şiirinin temel manzumlarından biri olarak kabul edilir
Meydan:
Saz şairlerinin saz çalarak, karşılıklı şiir söyledikleri yer
Mısra:
Manzum yazıların her bir satırı Dize
Muamma:
Belli kurallara uyarak bir insan adı çıkacak biçimde düzenlenmiş manzum bilmece
Muaşşer:
Divan şiirinde on dizelik bentlerden oluşan nazım biçimi
Muhammes:
Divan şiirinde her bendi beş dizeden oluşan nazım bimiçine verilen isim
Mukabele :
Aralarında tezat ve karşıtlık bulunan kelime, tamlama ve sözleri birarada kullanmak
Murabba:
Dörder dizelik bentlerle kurulan nazım biçimi
Murassa :
Nesirde iki ibarenin, nazımda ise iki mısranın kelimelerinin sayıca denk, karşılıklarıyla vezin ve kafiye bakımından birlik olması
Musammat:
Ölçü ölçüsünü korumak koşuluyla dört, beş, altı, yedi  dizeli bentlerden oluşan nazım biçim
Musarra :
Mısraları birbiri ile kafiyeli olan beyitler
Muvafakat :
Kelimenin anlamla, kelimenin vezinle, kelimenin kelimeyle, anlamın vezinle, anlamın anlamla uygunluğu
Muvazene :
Nesirde seci, nazımda kafiye yerindeki sözcüğü yalnız vezin bakımından eşit olması
Mülemma :
Bir şiirin bazı mısraları, bölümleri veya bir mısranın bazı sözcüklerin değişik dillerde yazılması
Münşeat:
Divan edebiyatı döneminde değişik konularda yazılan mensur ya da mektupların toplandığı yapıtlara verilen genel ad
Müsebba:
Divan edebiyatında her bendi yedi dizeden oluşn nazım biçimi
Müseddes:
Divan şiirinde altı dizelik bentlerden oluşan nazım biçimi
Müsemmen:
Divan şiirinde sekiz dizelik bentlerden oluşan nazım biçimi
Müstezat:
Sözcük anlamı "artmış, çoğalmış" demektir Edebiyat terimi olarak gazelin her dizesine, kullanılan aruz ölçüsüne uymak koşuluyla bir kısa dize ekleyerek oluşturulan nazım biçimi anlamında kullanılmaktadır
Müşaare :
Karşılıklı şiir söyleme
Müşakele :
Birden fazla anlamı olan sözcüklerin art arda gelecek şekilde, iki anlamı ile kullanılması, birinin söylediği bir sözü bir başkasının değişik anlama gelmek üzere tekrarlaması
Mütakarrin :
Kafiyeleri birbirinin peşinden gelen ve iki kafiyeli olan şiir
Mütekerrir :
Murabba, muhammes, müseddes gibi nazım şekillerinde bendlerin sonlarında tekrarlanan mısra veya beyitler
Mütelevvin :
Divan edebiyatında bir beytin okunuşu sırasında küçük bir değişiklikle veznin bir başka vezne çevrilmesi
Müzdeviç:
Murabba, muhammes, müreddes benzeri nazım şekillerinde bendlerin sonundaki mısraların birinci bend ile kafiyeli olması
|
|
|