Osmanlıca Sözlük Lügat R Harfi

R Harfi

RUK´A (C: Rıka´-Ruka´) Kısa mektub * Üzerine yazı yazılan kâğıt veya deri parçası * Dilekçe * Yama
RUKABA´ (Rakib C) Bekçiler
RUKAD Uyku, nevm Uyuma
RUKAK Yufka ekmeği
RUKBA Muntazır olmak, beklemek * Bir kimseye, "Ben senden evvel ölürsem bu elbiseler senin olsun, eğer sen evvel ölürsen yine benim olsun" demek
RUKDE Uyuma * Berzah âlemi (Bak: Rukud)
RUKK (C: Rikâk) Yer, arz
RUKTA Siyah bir maddenin üzerinde yer yer beyaz beneklerin olması
RUKUD Uyuma, nevm
RUKUM (Rakam C) Rakamlar
RUKYE (C: Rukâ) Duâ, efsun
RUM Anadolu * Osmanlı Devleti ve Arabistan hârici yerler * Romalı
RUM SURESİ Kur´an-ı Kerim´in 30 suresidir Mekkîdir
RU-MAL f Yer süren
RUMELİ Osmanlı İmparatorluğunun Avrupa Kıt´asındaki kısmı
RUMH (C: Rimah-Ermâh) Süngü Mızrak Saban kolu Mc: Fakirlik
RUMİ Rumelinden olan, Anadolulu olan * Rum Türkiye´de yaşayan Yunanlı
RUMMAN Nar (Bir meyva adı)
RUMUS (Rems C) Mezarlar, kabirler
RUMUZ (Remz C) İşaretler, remizler, ince nükteler, mânası gizli olan işaretler
RUMUZÂT (Rumuz C) Remizler, işaretler
RU-NÜMA f Yüz gösteren, meydana çıkan * Yüz görümlüğü
RU-NÜMUN f Meydana çıkan, yüz gösterici
RU-PUŞ f Yüz örtüsü, peçe * Yüz örten
RUSDE (C: Risâd) Ziynet, süs
RUSG Bilek
RUSG-ÜL KADEM Ayak bileği
RU-SİYAH f Kara yüzlü Ayıbı olan
RUSPİ Fâhişe, orospu
RUSTA f Köy, karye
RUSTAÎ f Köylü
RUSTAK (C: Resâtik) Köy, karye Çiftlik
RUSTAKÎ Köylü
RUŞEN f Parlak, aydın Belli, âşikâr
RUŞENBEYAN f Fasih konuşan Açık ifadeli
RUŞENDİL Kalbi nurlanmış Kâmil ve çok temiz dindar
RUŞENGİR Cilâcı, parlatıcı
RUŞENÎ f Açıklık, aydınlık * Belli olma
RUŞENZAMİR Hakikatları bilen Kalbi, gönlü hakikatlara vakıf olan
RU-ŞİNAS f Bilen, tanıyan
RU-ŞİNASÎ f Aşinâlık, tanırlık
RUTAB Hurma
RUTB Yaş ot
RUTEBÎ Rütbelere ait
RUTUBE (C: Rutebât-Ruteb) Olmuş yaş hurma
RUTUBET Yaşlık, nem, ıslaklık * Havadaki veya yapı içindeki nem
RUUD (Ra´d C) Gök gürültüleri
RUUNET İnsana ağır gelecek hâllerde bulunma * Sünepelik, bönlük
RUVAL Salya
RUVAT (Râvi C) Hikâye edenler Rivayet edenler
RUY (Bak: Ru)
RUY f Tunç
RUYA f Yerden biten (bitki)
RUYİN f Tunç * Tunçtan
RUYİN-TEN f Güçlü kuvvetli, tunç vücutlu
RUY-VER f Tunçtan
RUZ f Gün, 24 saatlik müddet * Gündüz
RUZ-İ CEZA Kıyamet günü * Haşir günü
RUZ-İ HAŞİR (Ruz-i hesab) Kıyamet günü * Âhiretteki toplanma günü Haşir günü Dirilip toplanıp hesap görülecek gün (Bak: Yevm)
RUZ U ŞEB Gece ve gündüz
RU´Z (C: Erâz) Okun, demirini sokacak yeri
RUZAA´ (Razi C) Süt emen çocuklar * Süt kardeşler
RUZAN (Ruz C) Günler Gündüzler
RUZANE f Gündelik Yevmiye
RUZBAN f Kapıcı
RUZBERUZ f Günden güne
RUZE f Oruç
RUZEDÂR f Oruçlu
RUZ-EFZUN f Uzun ömürlü
RUZEGÜŞA f Oruç bozan, oruç açan, iftar eden
RUZEHAR f Oruç yiyen Oruçsuz
RU-ZERD f Sararmış, sarı yüzlü
RUZÎ f Azık, rızık Nasib, kısmet * Gündüzle alâkalı Gündüze âit
RUZÎHÂR f Rızık yiyici Canlı, mahlûk
RUZİNE f Gündelikçi
RUZİRESAN f Rızık yetiştiren, rızık ulaştıran, Allah (CC)
RUZMERRE f Her günkü Her günlük
RUZNAME Vakit cetveli, takvim * Günlük gazete, günlük hâdiselerin yazıldığı kâğıt * Bir meclis veya hey´etin müzakerat proğramı * Hergünkü gelir ve giderin kaydedilip yazıldığı defter
RÜAVİ Köy yakınında ve halk yöresinde güdülen deve
RÜBA f Kapan, çalan, alan (mânâsına birleşik kelimeler yapılır) Meselâ: Dil-rüba $ : Gönül kapan, gönül alan İz´an-rüba $ : Aklı alan, hayret veren
RÜBA (C: Ravâbi) Tepe, yüksek yer
RÜBAÎ Dörtlük olan Dörtle ilgili * Edb: Dört mısralık belli vezinlerle yazılmış manzume Aynı esasta 24 şekilli vezinle yazılan 4 mısralık şiir * Gr: Mastarını meydana getiren dört harften hepsi de aslî olan kelimeler
RUBAÎ-İ MEZİD Kendisine harf ilâve edilmiş olan aslı dört harfli mastar
RÜBB (C: Rubub) En aşağı derece ile pişmiş ve üçte birinden azı gitmiş olan sıkılmış üzüm
RÜBBA (C: Ribâb) Yakında doğurmuş koyun
RÜBBAH Erkek maymun
RÜBBEMA (Bak: Rubemâ)
RÜBD Kılıcın cevheri ve rengi
RÜBDE Siyaha yakın boz renk
RÜ´BE (C: Rüâb) Ağaç parçası
RÜBUBİYET (Bak: Rububiyet)
RÜBUD Dâim * Yüreğin oynaması * Durdurmak * Hapsetmek
RÜBUDE f Kapılmış, kapılan
RÜBYE (C: Rubâ) Arz haşeratından bir cins * Çok, ziyâde
RÜC´A Rücu´ mânâsına mastar
RÜCBE Canavar avlamak için yapılan yer (İçine iple et bağlarlar ki canavar gelip yapıştığı gibi üzerine düşer)
RÜCEME (C: Rucâm-Rucum) Büyük taş
RÜCHAN Üstünlük, yükseklik, üstün olma Fazilet, haslet veya her hangi bir şey cihetiyle diğerinden üstün olmak
RÜCHANİYET Üstün oluş, rüçhanlık, daha mühim olma hali
RÜCU´ Geri dönme, vazgeçme, cayma Sözünden dönme * Edb: Bir fikri daha kuvvetli anlatmak için söylenilen sözden caymış gibi görünmek
RÜCUM (Recm C) Taşa tutmalar, taşlamalar
RÜCUN Mahbus olmak, hapsolunmak * Bir yere durmak
RÜCZ (RİCZ) Devenin mak´adında olan bir hastalık * Pis, necis * Azap * Put, sanem
RÜDAB Ağızdan akan su, salya
RÜDN (C: Erdân) Kaftan ve gömlek yeninin koltuktan tarafı
RÜDUM (Redm C) Bendler, sedler
RÜESA (Reis C) Reisler, reislik yapanlar Başkanlar
RÜFAÎ Ahmed-i Rüfaî tarikatına mensub
RÜFAT Parçalanmış, dağıtılmış * Çürümüş
RÜFAZ Müteferrik dağılmış, parçalanmış
RÜFEKA (Refik C) Arkadaşlar
RÜFKA (C: Rifâk) Yoldaş olan, aynı fikirde olan cemaat
RÜFT f Süpürme
RÜFT Bir küçük canavar ("İnâk-ul arz" da derler)
RÜFUL Sallanmak * Gururlanmak, tekebbürlenmek
RÜHA Urfa şehri
RÜHAVÎ f Urfa´lı
RÜHŞUŞ Sütlü deve
RÜHUN (Rehin C) Rehinler
RÜHUS Çok yiyen obur, ekvel
RÜKAM Yığın Birbiri üzerine kat kat yığılmış olan
RÜKBAN (Râkib C) Biniciler, binenler, binmişler
RÜKBE (C: Rükeb-Rükebât) Diz Dizkapağı
RÜKEB (Rükbe C) Dizler, dizkapakları
RÜKKAB (Râkib C) Biniciler, ata binenler
RÜKN Direk Esas * Kuvvet * Bir şeyin en fazla sağlam olan tarafı veya köşesi veya temeli * Bir cemaatin ileri gelenlerinden olan * Nüfuzlu, kuvvetli ve ehemmiyetli kimse
RÜKN-Ü DÂHİLÎ İçteki esas unsur Namazın içindeki farz ve şart olan esas
RÜKÛ´ Huzur-u İlâhîde eğilmek Namazda elleri dize dayamak suretiyle yere doğru eğilirken baş ile sırtı düz hale getirmek
RÜKUB Binme * Bir vasıtaya binme
RÜKUD Durgunluk Durgun olma
RÜKUD-İ HEVA Havanın durgun olması
RÜKUDET Durgunluk, durulma
RÜKUN Bir şeye samimi olarak meyletme Can ve gönülden meyil
RÜKUNET Ağırbaşlılık Vakar ve temkin sâhibi olma
RÜKUZ Seğirtmek, koşmak
RÜKÜB (Rikâb C) Üzengiler
RÜKÜN (Bak: Rükn)