Osmanlıca Sözlük Lügat T Harfi

T Harfi

TEFHİM Anlatmak Bildirmek
TEFHİM-İ MERÂM Merâmını anlatma
TEFHİM Ta´zim * Bir şeyi kalınlaştırmak * Tecvidde: Harfi kalın okumaktır Harflerinin adına Müfahhim denir Şunlardır: Hı, sad, dad, tı, zı, gayın, kaf, lem, rı, vav, elif Huruf-u isti´lâda tefhim vâcibdir
TEFHİM Kömürleştirme
TEFHİR Fahirlendirmek, gururlandırmak * Gâlip olmakla hükmetmek
TEFİE Eğilmek * Rücu etmek, geri dönmek
TEFİH Hakir, zelil * Lezzeti olmayan
TE´FİK (C: Te´fikât) Yalan söyleme * Yalan ve iftirâ etme
TEF´İL Fal açtırmak Tefe´ül etmek
TEFİLE Gövdesi kokan kadın
TEFİRE Üst dudağın ortasında olan çukur
TEFKIYE Yarmak * Göz çıkarmak
TEFKİ´ Parmak öttürmek
TEFKİH (Fıkh dan) Öğretme, anlatma * Fıkıh öğretme
TEFKİH Hayrete düşürme * Hoşlandırma * Yemiş yedirme
T
TEFKİK Birbirinden ayırmak * Halâs etmek, kurtarmak
TEFKİR Düşündürme veya düşündürülme * Endişe etmek
TEFKİR Muhtaç etmek * Yüksek yeri ağaç dikmek için düzlemek
TEFL Tükürmek
TEFLİC Açmak
TEFLİK Yarmak
TEFLİL Gedik açmak, yarmak
TEFNİD Tekzib etmek, yalanlamak * Zayıflatmak * Aciz etmek * Korkutmak
TEFNİK Nimetlendirmek * Naz * Beslemek
TEFNİN Karıştırmak * Çeşitli yapmak
TEFRİ´ Asıldan, kökten şubelere ayrılma, kısım kısım olma Ayrılma Fer´lendirme
TEFRİC Gönül açmak Gam ve tasa gidermek
TEFRİCE (C: Tefâric) Aralık, yırtmaç
TEFRİD Dünya alâka ve meşguliyetlerinden ayrılıp, ibâdet ve tâatle meşgul olma
TEFRİG (Feragat dan) Boşaltma * Azade etme * Dökme * Kurtarma * Zâil ve hâlî eyleme * Vazgeçirme
TEFRİGÂT Boşaltmalar
TEFRİH Ferahlandırma, gönül açma
TEFRİH Korkusuz kalmak * Gelişme, filizleme Yumurtadan çıkmak
TEFRİK Birbirinden ayırmak, seçmek, ayırdetmek, ayrı kılmak * Korkutmak
TEFRİK Ovdurmak
TEFRİKA Nifak Ayrılık Bozuşma * Bir gazete veya dergide parça parça, bir önceki yazının devamı olarak çıkan uzun yazı * Fırka fırka olmak
TEFRİR Ürkütmek Kaçırmak
TEFRİS Acıktırmak
TEFRİS Yırtmak * Parçalamak
TEFRİŞ Döşeme Yayma Yayıp döşeme * Ev eşyasını düzenleme
TEFRİT Ortalamanın yani vasatın çok altında kalmak, geride kalmak Normalden aşağı olmak (İfratın zıddı)
TEFRİZ Farzetmek
TEFSA´ Kesmek * Eskimek
TEFSİD Fâsid etmek, bozmak
TEFSİDE f Hararetli, kızgın
TEFSİE Çekmek Uzatmak
TEFSİK (Fısk dan) Fısk ve fücura sürükleme Birisine fâsık, kabahatli, günahkâr demek
TEFSİL Yaramaz ve kem nesne
TEFSİR Mestur, gizli bir şeyi aşikâr etmek Mânâyı izhâr etmek * Anladığını anlatmak Bildiği kadar açıklamak * Kur´ân-ı Kerim´in mânâsını anlatan kitab * Ehl-i Hadis ıstılahında Tefsire dâir hadis-i şeriflere Tefsir denilir (Bak: İctihad)(Tefsir iki kısımdır: Birisi, malûm tefsirlerdir ki, Kur´anın ibaresini ve kelime ve cümlelerinin mânâlarını beyan ve izah ve isbat ederlerİkinci kısım tefsir ise: Kur´anın imanî olan hakikatlerini, kuvvetli hüccetlerle beyan ve isbat ve izah etmektir Bu kısmın pek çok ehemmiyeti var Zâhir mâlum tefsirler, bu kısmı bazen mücmel bir tarzda dercediyorlar Fakat, Risale-i Nur, doğrudan doğruya bu ikinci kısmı esas tutmuş, emsalsiz bir tarzda, muannid feylesofları susturan bir manevî tefsirdir Ş)(Risale-i Nur, hükema ve ulemanın mesleğinde gitmeyip Kur´anın bir icaz-ı mânevisiyle her şeyde bir pencere-i mârifet açmış; bir senelik işi bir saatte görür gibi Kur´an´a mahsus bir sırrı anlamıştır ki, bu dehşetli zamanda hadsiz ehl-i inadın hücumlarına karşı mağlub olmayıp galebe etmiş MN)(Kur´an-ı Azimüşşan; bütün zamanlarda gelip geçen nev´-i beşerin tabakalarına, milletlerine ve fertlerine hitaben Arş-ı Alâdan irad edilen İlâhî ve şümullü bir nutuk ve umumi, Rabbanî bir hitabe olduğu gibi; bilinmesi, bir ferdin veya küçük bir cemaatin iktidarından hariç olan ve bilhassa bu zamanda, dünya maddiyatına ait pek çok fenleri ve ilimleri câmidirBu itibarla; zamanca, mekânca, ihtisasca daire-i ihatası pek dar olan bir ferdin fehminden ve karihasından çıkan bir tefsir, bihakkın Kur´an-ı Azimüşşan´a tefsir olamaz Çünkü, Kur´anın hitabına muhatab olan milletlerin, insanların ahval-i ruhiyelerine ve maddiyatlarına, câmi bulunduğu ince fenlere, ilimlere bir ferd, vâkıf ve sahib-i ihtisas olamaz ki, ona göre bir tefsir yapabilsin Hem bir ferdin mesleği ve meşrebi taassuptan hâli olamaz ki, hakaik-i Kur´aniyeyi görsün, bîtarafane beyan etsin Hem bir ferdin fehminden çıkan bir dâva, kendisine has olup, başkası o dâvanın kabulüne davat edilemez Meğer ki bir nevi icmanın tasdikine mazhar olaBinaenaleyh, Kur´anın ince mânalarının ve tefsirlerde dağınık bir surette bulunan mehasinin ve zamanın tecrübesiyle fennin keşfi sayesinde tecelli eden hakikatlerin tesbitiyle, herbiri birkaç fende mütehassıs olmak üzere muhakkıkîn-i ulemadan yüksek bir heyetin tetkikatiyle, tahkikatiyle bir tefsirin yapılması lâzımdır Nitekim, kanunî hükümlerin tanzim ve ıttıradı, bir ferdin fikrinden değil, yüksek bir heyetin nazar-ı dikkat ve tedkikatından geçmesi lâzımdır ki, umumi bir emniyeti ve cumhur-u nâsın itimadını kazanmak üzere millete karşı bir kefalet-i zımniyye husule gelsin; ve icma-i millet, hücceti elde edebilsinEvet, Kur´an-ı Azimüşşan´ın müfessiri, yüksek bir deha sahibi ve nâfiz bir içtihada malik ve bir velâyet-i kâmileyi haiz bir zat olmalıdır Bilhassa bu zamanlarda, bu şartlar, ancak yüksek ve azim bir heyetin tesanüdiyle ve o heyetin telâhuk-u efkârından ve ruhlarının tenasübüyle birbirine yardım etmesinden ve hürriyet-i fikirlerinden ve taassublarından âzâde olarak tam ihlâslarından doğan dâhî bir şahs-ı manevîde bulunur İşte, Kur´anı, ancak böyle bir şahs-ı mânevi tefsir edebilir Çünkü, "Cüzde bulunmayan, küllde bulunur" kaidesine binaen, her fertte bulunmayan bu gibi şartlar, heyette bulunur İİ) (Bak: Müfessir)
TEFSİRE Hastaların bevlini koyacak şişe Sidik kabı
TEFTE f Hararetli, kızgın, kızmış
TEFTİH (C: Teftihât) (Feth den) Açmak * Bırakmak * Yarmak, yardırmak * Geğirmek
TEFTİH Hor ve zelil etmek * Kahretmek
TEFTİK (Fetk den) Yarma, yarılma
TEFTİK (Fetk den) Yün, pamuk gibi şeyleri ditmek, tarayıp açmak
TEFTİL (Fetl den) Fitil yapma Bükme, eğirme
TEFTİN (Fitne den) Fitneye düşürme * Meftun verme Ayartma
TEFTİR (C Teftirat) Bıkkınlık verme Fütur verme Usandırma * Zayıf etmek, zayıflatmak * Naksetmek, eksiltmek
TEFTİS Ufak ufak parçalama
TEFTİŞ Kontrol etmek İşlerin alâkalı vazifeliler tarafından ele alınıp iyi ve tamam yapılmasına çalışmak * Sormak * Ayırmak
TEFTİŞÂT (Teftiş C) Teftişler
TEFTİT Parça parça etme, ufalama
TEFTİYE Lâğımcılık yapmak * Büyüyünceye kadar kızı evden dışarıya çıkarmamak
TEFVİF Bezi alacalı dokutmak
TEFVİH Korkutmak
TEFVİK Tar: Okçulukta, yayın sol el ile yukarıya kaldırılması * Okun gezini yayın kirişine koymak
TEFVİM Ekmek pişirmek
TEFVİT (Fevt den) Geçirme, kaçırma
TEFVİT-İ SALÂT Namaz vaktini geçirme veya kaçırma
TEFVİYE Konuşkan olmak
TEFVİZ Birisine bırakma * İşini Allah´a (CC) havâle etme * Sipariş ve ihâle etme
TEFYİL Bir kimsenin bir kimseye "fikrin zayıf" demesi
TEFYİM Genişletmek
TEFZİ´ Ürkütme Korkutma * Hayretle baktırma