Osmanlıca Sözlük Lügat U-Ü Harfi

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

U-Ü Harfi

UCAB (Uccâb) Çok şaşılacak fazla gülünç olan şey

UCACET (C

: İcâc) Dişi deve sürüsü

* Toz

* Yüce avazlı, yüksek sesli

UCALE Misafirlerin yolda yemek için götürdükleri azık

* Çiftçilerin azık diye evvelce koyup getirdikleri buğday ve arpa

UCAM Çekirdek

UCARİM Kuvvetli adam

UCAVE Tırnağa bitişik olan sinir

UCB (Ucub) Kibir, gurur

Kendini beğenmişlik

Ameline, yaptıkları işe güvenmek

* Varlığı nâdir olan şeyi görünce istiğrab etmek hâli

* Yabancı kadın taifesiyle beraber oturmak ve konuşmaktan pek hoşlanan

(Arkadaş! Ye´se düşen adam, azabdan kurtulmak için istinad edecek bir noktayı aramaya başlar

Bakar ki, bir miktar hasenât ve kemâlâtı var, hemen o kemâlâtına bel bağlar

Güvenerek der ki: "Bu kemalât beni kurtarır, yeter" diye bir derece rahat eder

Halbuki a´mâle güvenmek ucubdur

İnsanı dalâlete atar

Çünkü insanın yaptığı kemalât ve iyiliklerde hakkı yoktur; mülkü değildir, onlara güvenemez

Hem insanın vücudu ve cesedi bile onun değildir

Çünkü, kendisinin eser-i san´atı değildir

O vücudu yolda bulmuş, lekita olarak temellük de etmiş değildir

Kıymeti olmayan şeylerden olduğu için yere atılmış da insan almış değildir

Ancak, o vücut havi olduğu garip san´at, acip nakışların şehadetiyle, bir Sani-i Hâkim´in dest-i kudretinden çıkmış kıymettar bir hane olup, insan o hanede emâneten oturur

O vücudda yapılan binlerce tasarrufattan ancak bir tane insana aittir

M

N

)
UCB-ÜZ ZENEB (Bak: Acb-üz-zeneb)
UCBE Acaib ve şaşılacak şey

UCCAB (C

: Eâcib) Şaşırıp taaccüp edecek nesne

UCCET Kaygana aşı

UCD Atın kuvvetli olması

UCFET Kuru üzüm çekirdeği

UCLE Acele ile ve çabuk yapılan iş

UCM Araptan gayrisi

Arap milletinden olmayanlar

* (Acmâ

C

) Dilinde tutukluk olanlar

UCME Dil tutukluğu

Tutuk tutuk kekeliyerek konuşma

* Acemlik

UCRE (C

: Ucer) Ağaç boğumu

* Düğme

* Bedenin tomur kabaran yeri

* Ayıp

UCRUF (C

: Acârif) Uzun ayaklı karınca

U´CUBE Taaccüb olunacak şey

Ucube

Pek acib ve garib olan

* Hayret edilecek derecede olan isti´dad

U´CUBE-İ HİLKAT Yaratılıştan insanlara hayret verici olan

Şaşılacak, hayrete düşülecek hilkat garibesi

UÇBEYİ Hudutlardaki sancakbeyleri hakkında kullanılan bir tâbir idi

Orta çağlarda Türk Devletinin uçbeyleri yarı müstakil idiler

Bağlı bulundukları devletler zayıfladıkça istiklâl dereceleri artar, neticede müstakil devlet olarak ortaya çıkanlar olurdu

Akkoyunlular, Karakoyunlular ve nihayet Osmanlılar bu şekilde müstakil bir devlet olarak meydana gelmişlerdir

(O

T

D

S

)
UD Meşhur bir sazın adı

* Bir hoş kokulu buhur

* Ağaç parçası

* Budak

UDAL Katı, şiddetli

* Pek zor

* Ağır hastalık

UDAT Düşman

UDDET Gelecek zamanın hâdiseleri için, darlığa düşmemek için mal ve silâh gibi şeylerde hazırlık

Mühim levâzımat

* İstidad

* Gençlerin yüzlerinde çıkan sivilce

UDHİY Deve kuşu yumurtası

UDHİYE Cenab-ı Hakk´ın rızası için kurban niyetiyle kesilen hayvan

UDHUKE Gülünç şeyler

Komedi

UDHUKEPERDÂZ f

Güldürücü, komik

UDİ İnce taştan kapak

UDİKA Demir çengel

UD´İYYE (C

: Eda´i) Mesel, hikâyat

* Bilmece, yanıltmaç

UDLET (C

: Uzul) Zahmet, meşakkat

* şiddet

UDLUL Doğru yoldan sapma

İslâmiyetten ayrılma, sapıtma

UDM Ekmek katığı

UDME Buğday renklilik

* Beyazı çok olan deve

UDMUS Karanlık

UDRE(T) Yel inip hayası büyümek

UDRİC Sarı kaftan

* Hızlı ve çok yürüyen at

UDTUMME Kişinin aslı

UDUBE Keskinlik

UDUL Yoldan çıkma, dönme, sapma

* Vazgeçme

* (Âdil

C

) Âdiller, âdil olanlar

UDVA´ Kuru, sert yer

* Üzerine oturulduğunda rahat olmayan yer

* Evin uzak olması

UDVAN Düşmanlık, haksızlık, zulüm

11-04-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlıca Sözlük Lügat U-Ü Harfi U-Ü Harfi UCAB (Uccâb) Çok şaşılacak fazla gülünç olan şey UCACET (C: İcâc) Dişi deve sürüsü * Toz * Yüce avazlı, yüksek sesli UCALE Misafirlerin yolda yemek için götürdükleri azık * Çiftçilerin azık diye evvelce koyup getirdikleri buğday ve arpa UCAM Çekirdek UCARİM Kuvvetli adam UCAVE Tırnağa bitişik olan sinir UCB (Ucub) Kibir, gurur Kendini beğenmişlik Ameline, yaptıkları işe güvenmek * Varlığı nâdir olan şeyi görünce istiğrab etmek hâli * Yabancı kadın taifesiyle beraber oturmak ve konuşmaktan pek hoşlanan(Arkadaş! Ye´se düşen adam, azabdan kurtulmak için istinad edecek bir noktayı aramaya başlar Bakar ki, bir miktar hasenât ve kemâlâtı var, hemen o kemâlâtına bel bağlar Güvenerek der ki: "Bu kemalât beni kurtarır, yeter" diye bir derece rahat eder Halbuki a´mâle güvenmek ucubdur İnsanı dalâlete atar Çünkü insanın yaptığı kemalât ve iyiliklerde hakkı yoktur; mülkü değildir, onlara güvenemez Hem insanın vücudu ve cesedi bile onun değildir Çünkü, kendisinin eser-i san´atı değildir O vücudu yolda bulmuş, lekita olarak temellük de etmiş değildir Kıymeti olmayan şeylerden olduğu için yere atılmış da insan almış değildir Ancak, o vücut havi olduğu garip san´at, acip nakışların şehadetiyle, bir Sani-i Hâkim´in dest-i kudretinden çıkmış kıymettar bir hane olup, insan o hanede emâneten oturur O vücudda yapılan binlerce tasarrufattan ancak bir tane insana aittir MN) UCB-ÜZ ZENEB (Bak: Acb-üz-zeneb) UCBE Acaib ve şaşılacak şey UCCAB (C: Eâcib) Şaşırıp taaccüp edecek nesne UCCET Kaygana aşı UCD Atın kuvvetli olması UCFET Kuru üzüm çekirdeği UCLE Acele ile ve çabuk yapılan iş UCM Araptan gayrisi Arap milletinden olmayanlar * (Acmâ C) Dilinde tutukluk olanlar UCME Dil tutukluğu Tutuk tutuk kekeliyerek konuşma * Acemlik UCRE (C: Ucer) Ağaç boğumu * Düğme * Bedenin tomur kabaran yeri * Ayıp UCRUF (C: Acârif) Uzun ayaklı karınca U´CUBE Taaccüb olunacak şey Ucube Pek acib ve garib olan * Hayret edilecek derecede olan isti´dad U´CUBE-İ HİLKAT Yaratılıştan insanlara hayret verici olan Şaşılacak, hayrete düşülecek hilkat garibesi UÇBEYİ Hudutlardaki sancakbeyleri hakkında kullanılan bir tâbir idi Orta çağlarda Türk Devletinin uçbeyleri yarı müstakil idiler Bağlı bulundukları devletler zayıfladıkça istiklâl dereceleri artar, neticede müstakil devlet olarak ortaya çıkanlar olurdu Akkoyunlular, Karakoyunlular ve nihayet Osmanlılar bu şekilde müstakil bir devlet olarak meydana gelmişlerdir (OTDS) UD Meşhur bir sazın adı * Bir hoş kokulu buhur * Ağaç parçası * Budak UDAL Katı, şiddetli * Pek zor * Ağır hastalık UDAT Düşman UDDET Gelecek zamanın hâdiseleri için, darlığa düşmemek için mal ve silâh gibi şeylerde hazırlık Mühim levâzımat * İstidad * Gençlerin yüzlerinde çıkan sivilce UDHİY Deve kuşu yumurtası UDHİYE Cenab-ı Hakk´ın rızası için kurban niyetiyle kesilen hayvan UDHUKE Gülünç şeyler Komedi UDHUKEPERDÂZ f Güldürücü, komik UDİ İnce taştan kapak UDİKA Demir çengel UD´İYYE (C: Eda´i) Mesel, hikâyat * Bilmece, yanıltmaç UDLET (C: Uzul) Zahmet, meşakkat * şiddet UDLUL Doğru yoldan sapma İslâmiyetten ayrılma, sapıtma UDM Ekmek katığı UDME Buğday renklilik * Beyazı çok olan deve UDMUS Karanlık UDRE(T) Yel inip hayası büyümek UDRİC Sarı kaftan * Hızlı ve çok yürüyen at UDTUMME Kişinin aslı UDUBE Keskinlik UDUL Yoldan çıkma, dönme, sapma * Vazgeçme * (Âdil C) Âdiller, âdil olanlar UDVA´ Kuru, sert yer * Üzerine oturulduğunda rahat olmayan yer * Evin uzak olması UDVAN Düşmanlık, haksızlık, zulüm