Budizm Terimleri Sözlüğü

BUDİZM TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ

ABHİCNA: Budist felsefesinde, meditasyon ve bilgelik yoluyla elde edilen mucizevi güç
AMA: Japon Buda rahiplerine verilen ad
ANİKKA(ANİTYA): Budacılıkta varoluşun temelinde bulunan tüm varlığın geçiciliği öğretisi
ARHAT(ARHANT): Budizmde Nirvana makamına ulaşan kişi (Sanskritçede "değerli kişi")
AYATANA: Budacı felsefede bilgi alanı

BHAKTİ: Budacılıkta temel ilkesi 'insan bir kurtarıcı-tanrıya inanmalı, ona kendini adamalı' olan akım Saf adanmış hizmet
BHİKKU: Budacılıkta, dünyadan el etek çekip tefekkür yolunu seçen ve dilenci keşiş cemaatine katılan kişi
BO: Budacı geleneğe göre, Buda'nın aydınlanmaya eriştiği sırada altında oturduğu ağacın adı
BONZ: Buda rahibi veya keşişi
BOSATSU: Budanın geçmiş, gelecek yahut şimdiki zamandaki görünümü
BOTHİSATTVA: Budist düşüncede kendini tüm duyarlı canlıların Budalığa ulaşmasına yardımcı olmaya adamış kişi

CAİTYA: Budacılar için kutsal sayılan yer ya da eşya
CATAKA: Budanın erdemlerini ve yaptığı iyilikleri anlatan yazılara verilen ad
CHAN: Budizmde belli başlı okullardan biri

DAİNİCHİ: Budizm'de bilgelik ve saflıkla özleştirilen yüce ruh
DALAYLAMA: Budizm'in en yüksek ruhani önderi Buda başrahibi
DEVATA: Budacılıkta ikinci derece tanrılara verilen ad
DHARMA: Buda'nın öğretileriBudizmin din kitabı
DİD: Budacılığın ilkelerini ve ibadet biçimlerini anlatan ve dört bölümden oluşan kutsal kitap
DİPANKARA: Tibet Budacılığının büyük reformcusu
DORCE(RDORCE):Tibet Budacı kültürünün kutsal aleti
DUKHA: Budacılıkta hayatın tümüne yayılmış olan acı
DUKKHA: Budacılıkta acı hayatın ve varoluşun bir parçası

FO: Budanın Çin ve Japonyadaki adı

GOMPA: Tibet Budizminde manastır

KAİKEİ: Budacı heykelin geleneksel kalıplarının oluşturulmasında önemli rol oynamış Japon sanatçı
KAİLASH: Budizm inanışında tanrı Şivanın bulunduğuna inanılan kutsal dağ
KURUMA: Budizm felsefesinin çekirdeğini oluşturan fikir

LAMA: Buda rahibi

MAHAYANA: Budizmin ana kollarından biri
MAİTREYA: Budizm'de dünyanın sonu ve öbür dünya hakkındaki görüşlere göre bu dünyanın gelecek Budası
MAİTRİ: Budacılıkta en yüce erdem, merhamet
MALA: Budist rahiplerin kullandığı ve insanı ve ruhunu dinginleştirdiğine inanılan bilezikler
MAPPO: Budizm'de tanımlanan Üç çağın sonuncusu Dharma'nın gerilemeye girdiği Budizmin bozulmaya başladığı çağ
MARA: Budayı ayartmaya ve doğru yoldan döndürmeye çalışan istekler Kralı
MAYA: Budizm'in en önemli yapısı olan ve içinde kutsal emanetler saklanan Hint kökenli anıt

NİRVANA: Budizm de ruhun ulaştığı en yüksek mertebeye verilen ad

OBAN: Budistlerde ölmüş olan ataların anılması geleneği
OBON: Budist inanışına göre ataların anılması

PAGODA: Budist mabetlerinde kutsal eşyaların saklandığı odacığa veya dolaba verilen ad
PALİ: Ortaçağ Budizm'in kutsal dili
PAYA: Buda figürleri
PRACNAPTİ: Budacı felsefede bir şeyi bir sözcükle belirtme
PUSA: Budist ve Taoist mezheplerde Tanrıya verilen ad

RDORCE(DORCE): Tibet Budacı kültürünün kutsal aleti
RUPADHATU: Buda felsefesinde görünüşler ülkesi, biçim âlemi

SAMADHİ: Budizm ve Hinduizm'de zihinsel yoğunlaşma anlamında kullanılan bir terim
SAMUDAYA: Budacılıkta acıların kaynağı arzu ve istekler
SANGHA: Budizmin rahipler teşkilatı Budist keşişler topluluğu
SİLA: Budizm'de beden zihin ya da konuşma yoluyla yerine getirilen bilinçli bir çabayı içeren bir eylem
STUPA: Budizmin en önemli yapısı olan ve içinde kutsal emanetler saklanan Hint kökenli anıt Buda sanatında tepe biçimli anıt türbe Budacılığın en önemli yapısı olan ve kutsal emanetlerin saklandığı ya da bir olayın anısına yapılmış Hint kökenli anıt
SUTRA: Budizmde Gaitama Budanın öğretilerinden oluşan ve doğrudan Budanın sözlerini aktardığı varsayılan metinlere verilen ad

ŞARANA: Budizmde ve Hinduizmde kişinin ruhsal yolculuğu boyunca kendini tanrıya emanet etmesi
ŞLOK: Budist Uygurların şiir anlamında kullandıkları sözcük

TALAPAT: Tıraşlı başlarını güneş ışınlarından ve gözlerini günaha sokacak nesneleri görmekten korumak için Buda rahiplerinin taşıdıkları palmiye yaprağından yapılmış büyük yelpaze
TARA: Budistlerin en büyük tanrısı
THERAVADA: Budizmin en eski okulunun günümüzdeki tek temsilcisi
TİPİTAKA: Budacılığın güney okullarına ait kutsal metinler bütünü
TOCİ: Buda tarikatı Singon'un tapınağı
TRİPİTAKA: Budizmin yasalarını belirleyen üç bölümden oluşan eser
TRİRATNA: Buda Dharma ve Sangha'dan oluşan Budizm'in üç temel ibadet öğesi
TULKU: Tibet Budizmde, ölen bilge bir kişinin ruhunun girdiğine inanılan çocuklara verilen ad

UPASAKA: Budizme inanan ama herhangi bir manastır tarikatından olmayan kişi Budacılıkta kendini ibadete veren ve beş din buyruğuna uyan kimse

VACRAYANA: Budizmde bir tarikat(Elmas Yolu)
VACRAYOGİNİ: Budacılığa götüren bilişsel işlevin dişil bedenleşmesi
VİHARA: Budizmde mabetlere verilen isim
VİRAGA: Budizm'deki param italar adı verilen yedi veya on erdemden birinin adı

ZEN: Budizm'in Japonya'da büyük önem taşıyan bir kolu Budizmin Budayla tek vücut olmayı amaçlayan bir kolu