İsimler Sözlüğü

ASIM: (Ar) Er 1 Yasak, yanına yaklaşılamayan 2 Günahtan, haram*dan çekinen 3 İffetli, afif, ismetli, perhizkar Asım b Umeyr: (749) İs*lam komutanlarından Maveraünnehir fethine katıldı ve yiğitliğiyle ün saldı
ASIMA: (Ar) Ka - (bkz Asım)
ASİME: (Fars) Er - Akılsız, beyin*siz, şaşkın, sersem - İsim olarak kul*lanılmaz
ASİYE: (Ar) Ka 1 Sütun, direk, ko*lon 2 Mersingiller, mersin ağacı tü*ründen ağaçlar 3 İsyan eden, itaatsiz, başkaldıran, serkeş, bagi 4 Allah'ın emirlerini yerine getirmeyen, günahkar 5 Haydut, şaki -Bu isim Rasulullah tarafından yasaklanmıştır İçer*diği anlam İslami anlayışa terstir
ÂSİYE: (Ar) Ka - 1 Kederli üzün*tülü Musa (as)'ı daha bebekken Nil'den kurtarıp sarayda büyüten ve sonra onun peygamberliğine iman eden kadın Kur'an'da Fir'avun'un ka*rısı olduğu belirtilmiştir Fakat ismi zikredilmemiştir - (bkz Kasas: 9; Tahrim: 11) Firavun'a karşı gelerek müslüman olmuştur Tahrim suresin*de mü'mine bir kadının en son nokta*da yapması gerekenlere örnek olarak gösterilen hanım
ASKER: (Ar) Er 1 Ordu, ordu ör*gülüyle ilgili Vazife yapan 2 Ülke savunmasında istihdam edilmek üzere eğitilip donatılan kimse 3 Rütbesiz asker, er
ASKERÎ: (Ar) Er - Orduya mensup Orduyla alakalı Askeri (Ebu Ahmed el-Hasan b Abdullah el): Zamanının ünlü alimlerdendir (903-993) Ebu Davud esSicistani'nin talebesiydi
ASLI: (Ar) Ka 1 Asıl, tek, dip, kü*tük, temel, esas, kaide, kural, hakikat 2 Soy, sop, nesep 3 Bir şeyin belli başlı kısmı, başlangıç, baş yer, sıhhat 4 Hakiki, esaslı, halis, safi 5 Esasen, zaten, başlıca, en ziyade, hakikaten
ASLIHAN: (ati) Ka - Aslı ve Han kelimelerinden türetilmiş birleşik bir isimdir Kerem ile Aslı hikayesinin kadın kahramanıdır Güzelliğinin ya*nında saçlarının uzunluğu ve gürlü*ğünden bahsedilir
ASRİ: (Ar) Er - Zamana uygun, çağdaş
ASUDE: (Fars) Ka 1 Rahatlamış, sükuna ermiş, keder ve sıkıntıdan uzak, müsterih 2 Sakin, sessiz
ASUMAN: (Fars) - Gök, sema, fe*lek Asuman ile Zeycan hikayesinin erkek kahramanı Doğu Anadolu'da yaygın olarak anlatılır Erkek ve ka*dın adı olarak kullanılır
ASUTAY: (Tür) Er - Hırçın tay
ASYA: (Tür) Ka - Dünyadaki kıtala*rın en büyüğü
AŞIK: (Tür) Er 1 Bir başkasını aşk*la seven 2 Dalgın, unutkan 3 Ta*savvufta Allah'a muhabbet duyan kişi Aşık Çelebi (1520-1572) Osmanlı şa*ir ve yazarlardan
AŞİR: (Ar) Er 1 Ondabir, onuncu 2 Samimi dost ve arkadaş 3 Koca 4 Aşar toplayan 5 Kur'an-ı Kerim'den 10 ayetlik bir bölümü okuma Aşir Efendi (Mustafa) Osmanlı Şey*hülislamı (1728-1804)'Bursa, Mekke ve İstanbul kadılıklarında bulundu 1758-1800'de Şeyhülislamlık görevi*ni ifa etli
AŞKIN: (Tür) 1 Geçkin, aşmış olan 2 Ölçüyü kaçıran, coşkun 3 Fazla 4 Sonra 5 Benzerlerinden da*ha üstün - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
AŞKINAY: (Tür) Ka - (bkz Aşkın)
AŞKINER: (Tür) Er - (bkz Aşkın)
ATA: (Tür) Er 1 Baba 2 Soyun geçmişte yaşamış ferdi 3 Vermiş, veriş Bağışlama, ihsan 4 Yesevi ta*rikatında mürşid Ata b Ebi Rabah: Fıkıh alimi (Mekke 733) Ebu Meysere b Ebu Hüseyin el-Fikri'nin azatlı kölesiydi Birçok hadis rivayet etmiştir
ATABEK: (Tür) Er 1 Selçuklu devletinde şehzadelerin terbiyesiyle vazifeli şahıs 2 Lala Devlet idare*sinde yetki taşıyan naip
ATABEY: (Tür) Er - Devlet yönetiminde bir san Lala
ATACAN: (Tür) Er - (bkz Ata)
ATAÇ: (Tür) Er - Atalardan gelen, atalarla ilgili olan
ATAERGİN: (Tür) Er - (bkz Ata)
ATAHAN: (Tür) Er - (bkz Ata)
ATAKAN: (Tür) Er -1 Düşünmek*sizin her işe sokulan adam 2 İleri atı*lan
ATALAY: (Tür) Er - (bkz "Ata") Ünlü, namlı, şöhretli Atalay Mah*mut, Türk güreşçi Balkan, Avrupa, Dünya ve Meksika Olimpiyatları şampiyonu oldu (1968)
ATAMAN: (Tür) Er - (bkz "Ata") 1 Ata kişi, başkan, önder 2 Don ka*zaklarının önderlerine verilen ad
ATANER: (Tür) Er - (bkz Ata)
ATASAGUN: (Tür) - Eski Türkler*de hekimlere verilen isim
ATASAN: (Tür) Er - (bkz Ata)
ATASEVEN: (Tür) Er - (bkz Ata)
ATASOY: (Tür) Er - (bkz Ata)
ATATUĞ: (Tür) Er - (bkz Ata)
ATAULLAH: (Ar) Er - Birleşik isim - Allah'ın bağışladığı, hediye et*tiği, ihsanı, lütfü Ataullah Efendi (Arapzade) Osmanlı Şeyhülislamı (1719-1785) Şam, Mekke, İstanbul kadılıklarında bulundu
ATAY: (Tür) Er - Bilinen, tanınmış
ATIF: (Ar) Er 1 Çevirme, meylet*tirme, imale 2 Yükletme, birinin işi veya sözü olduğunu iddia etme, hami, isnad 3 Yüzünü çeviren, meyleden, mail, müteveccih 4Merhamet sahibi, şefkatli, acıyan 5 Beğenen Atıf Efendi (Mehmet Kuyucaklı (-İst 1847) Osmanlı matematik bilgini Şam ve İstanbul kadılıklarında bulun*du
ATIFA: (Ar) Ka - (bkz Atıf)
ATIFET: (Ar) Ka 1 Birine iyi niyet ve sevgi ile yönelme, teveccüh, meyi 2 Karşılık beklemeden gösterilen sevgi, ihsan
ATİK: (Ar) Er 1 Sırtın üst kısmı 2 Berrak, saf, karışmamış, kıymetli 3 Eski, kadim, kühen, dirin 4 Azatlı, hür 5 Güzel genç kız 6 Çok hare*ketli, çevik, hızlı hareket eden 7 Asil 8 Hz Ebubekir'in lakabı Pey*gamber (sas)'in "Sen ateşten kurtul*muş kimsesin" müjdesine kavuşmuş olmasından ötürü bu lakapla anıldığı söylenir
ATİKE: (Ar) Ka - (bkz Atik) Atike: Kureyş kabilesinden Zeyd b Amr'ın kızıdır Hicretten önce İslamiyeti kabul etmiştir Medine'ye hicret edenler arasındadır Hz Ebubekir'in oğlu ile evlenmiştir Abdullah, Taif te şehid olunca Hz Ömer'le O şehid edi*lince Zübeyr b el-Avvam ile, o da şe*hid edilince Hz Hüseyin ile evlendi Ve Hz Hüseyin de şehid olunca şehid zevcesi olarak anıldı
ATIL: (Tür) Er - Girişken ol, ilerle*mek için çaba göster
ATILAY: (Tür) Er 1 Ünlü, namlı, şöhretli 2 Atilla'dan sonra tahta geçen ünlü hükümdar
ATILGAN: (Tür) Er 1 Karşısına çıkabilecek engellerden ve tehlikeler*den korkmadan her zaman ileriye atı*lan 2 Karşı çıkan, çekinmesi olma*yan, cüretkar 3 Hevesli
ATİLLA: (Tür) Er 1 Büyük, ünlü 2 Babacık 3 Savaşçı, fatih 4 Hun Türklerinin büyük imparatoru (400-453)
ATİYE: (Ar) Ka 1 Bağış, bahşiş, ihsan Hediye 2 Gelecek, istikbal
ATKIN: (Tür) Er - Atılmış Kumaş dokumada kullanılan tabir
ATLAN: (Tür) Er - Ata bin
ATLAS: (Tür) Er 1 Üstü ipek, altı pamuk kumaş, diba 2 Düz, havasız, tüysüz 3 Büyük harita 4 Atlas ok*yanusu 5 Kuzey Afrika'da Fas, Ce*zayir'i geçerek Tunus Körfezi'ne ka*dar uzanan sıradağlara verilen ad
ATLIHAN: (Tür) Er - Ata binmiş süvari - Birleşik isim Atlıhan: Alın*ca Hanın oğlu Tatar'ın kutsal göbek soyundan sekizinci kuşak
ATSAN: (Ar) Ka - Susuz, susamış, teşne
ATTAB: (Ar) - Yumuşak huylu Sertlik yanlısı olmayan Uyumlu Attab b Esid Sahabeden Mekke valili*ği yapmıştır Rasulullah tarafından atanmıştır
ATTAR: (Ar) Er 1 Güzel kokulu bitki özleri, yağlan vb satan, güzel koku ticareti yapan kimse 2 İlaç maddeleri vb şeyler satan adam 3 Mahalle aralarında bazı baharatlar ile iğne, iplik vb satan dükkan sahibi Attar: Meşhur İranlı şair
ATUF: (Ar) Er - Birine sevgisi olan, sevgi duyan Allah'a karşı sevgi du*yan
ATUFET: (Ar) Ka - Şefkat, merha*met
ATYEB: (Ar) Ka - Çok güzel, pek güzel
AVCI: (Tür) Er l Avlanan, av spo*ru yapan kişi 2 Bir şeyi elde etmeye uğraşan 3 Osmanlı sarayında şikariler diye adlandınlan askeri grup
AVFİ: (Ar) Er Arap düşünür (Bas*ra- ? ) İhvanu's-Safa denilen İslam felsefe akımının kurucularından biri
AVNİ: (Ar) Er 1 Yardımla ilgili, yardıma ait 2 Fatih Sultan Mehmed'in şiirde kullandığı mahlas
AVNİYE: (Ar) Ka 1 Yeniçeriler ta*rafından ve daha sonra Sultan Mecid ve Sultan Aziz zamanlarında giyilen bir çeşit yağmurluk 2 Yardım etmiş Yardımla ilgili
AVNULLAH: (Ar) Er Allah'ın yar*dımı - Birleşik isim
AVŞAR: (Tür) Ka - Oğuzların önemli bir kolu Büyük Selçuklu Devleti'nin kurulması ve yakındoğunun Türkleşmesinde büyük rol oyna*mışlardır
AVVAD: (Ar) Er - Ud çalan, udçu Avvad (Tevfik Yusuf): Lübnanlı yazar, gazeteci Diplomat
AY: (Tür) Er 1 Yılın on iki bölü*münden biri 2 Dört hafta, 29-30, 31 günden oluşan zaman dilimi 3 Kut*sal kitapta adı geçen kent Kudüs'ün kuzeyi 4 Dünyanın uydusu Ay: Mı*sır kralı Amarnada memurdu Genç kral Tutank Hamon'un danışmanı oldu Daha sonra o ölünce dul karısıyla evlenip tahta çıktı (İÖ 1320)
AYABA: (Tür) Er - Muhammed Tapar'ın oğlu Büyük Selçuklu Sultanı Sancar'ı Oğuzların elinden tutsaklık*tan kurtarıp tahtına oturttu Selçuklu*ları istila etmek isteyen Harizm Şah*lan uzun süre engelledi
AYALP: (Tür) Er - Ay kadar parlak ve güzel, yiğit
AYANA: (Tür) Er-Saygı
AYANFER: (Ar) Ka - Gözün ışığı, nuru
AYANOĞLU: (Ar) Er - Ayan: Açık, belirli Ayan'ın oğlu
AYAS: (Ar) 1 Dolunay, mehtap 2 İskenderun Körfczi'nin batı kıyısında Ceyhan nehrinin ağzının vücuda ge*tirdiği Yumurtalık limanı veya Ayaş koyunun kuzeydoğu kenarında, Ada*na ilinin Yumurtalık ilçesinin idare merkezidir Ayaş Paşa: Osmanlı sad*razamlarından birinin adı- Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
AYASUN: (Tür) Ka - (bkz Aysun)
AYAYDIN: (Tür) Er - Ay ışığı, ay*dınlığı
AYAZ: (Tür) Er - Soğuk ve Durgun hava Dondurucu soğuk Ayaz: Selçuklu emin (Öl 1105)
AYBAR: (Tür) Er 1 Gösterişli, hey*betli, görkemli 2 Korku veren
AYBEG: (Tür) Er -Ay gibi temiz ve aydın yönetici, ileri gelen, bey Abeg Kutbeddin (Öl 1210): Delhi Memlükler Devleti'nin kurucusu İslam'ın Ortaasya'da yayılmasında bü*yük başarılar gösteren, Gazne sultanı Muiziddin'le birlikte savaşıp onun ölümüyle Delhi sultanlığına gelen ün*lü komutan
AYBEK: (Fars) - Put, sanem - İsim olarak kullanılmaz
AYBEN: (Tür) Ka - Ay benizli
AYBER: (Tür) - Ay meyvası - Er*kek ve kadın adı olarak kullanılır
AYBERK: (Tür) Er 1 Sağlam ay, sağlam kişilik 2 Şimşek, ay'ın şim*şek gibi parlaklığı 3 Yaprak, ay yap*rağı
AYBİGE: (Tür) - Büyük ay, dolu*nay - Erkek ve kadın adı olarak kul*lanılır
AYBİKE: (Tür) Ka - (bkz Ayben)
AYBİKEN: (Tür) Ka - Eski Türk hükümdarlarından birinin hanımının ismi
AYCA: (Tür) Ka - Ay gibi güzel, ışıklı, parlak
AYÇAN: (Tür) Ka - Ay gibi parlak güzel ve sevimli
AYCİHAN: (afi) - Cihanı aydınla*tan ışık - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
AYÇA: (Tür) Ka 1 Ayın yeni doğ*duğu günlerdeki şekli, yeni ay, hilal 2 Cami kubbelerine ve minare külah*larına konulan hilal şeklindeki süs 3 Ay kadar güzel, aydınlık
AYÇETİN: (Tür) Er - Zor, güç ay
AYÇIL: (Tür) Ka 1 Işık saçan, sü*rekli parlaklık veren ay 2 Ay gibi
AYDAN: (Tür) Ka - Ay'a dahil olan Ay gibi
AYDANUR: (Tür) Ka - Ay'ın ışığı, aydan yayılan ışık
AYDEMİR: (Tür) Er - Marangozla*rın kullandığı kavisli bir keser çeşidi
AYDERUSİ: (Ar) Er - Güney Ara*bistan'ın eski ve tanınmış bir derviş ailesinden olup (1722-1778) yılları arasında yaşamış, Hindistan, Mısır, Taif, Suriye ve İstanbul'a ziyaretler yapmıştır
AYDİLEK: (Tür) Ka - Ay ve dilek isimlerinden oluşmuş birleşik isim -Ay'a ait arzu, istek
AYDIN: (Tür) 1 Aylı gece, mukmin 2 Aydınlık, ışıklı, parlak, ruşen, ziyadar, münevver 3 Açık, belli, or*tada, vazıh, aşikar, bahir 4 Kutlu, uğurlu, mübarek, mesut 5 Okumuş, kültürlü ileri fikirli, münevver Kılıçarslanın hanımının ismidir Erkek ve kadın ismi olarak kullanılır
AYDINALP: (Tür) Er - Münevver, bilgili, yiğit, kahraman kişi Konya Selçuklulan'ndan ünlü bir komutan
AYDINAY: (Tür) Ka - (bkz Ay*dın)
AYDİNÇ: (Tür) Er - Cesur, aydın
AYDINER: (Tür) Er - (bkz Aydın)
AYDINTAN: (Tür) Er - Şafak vak*ti
AYDINTUĞ: (Tür) Er - (bkz Ay*dın)
AYDOĞDU: (Tür) Ka - Doğmakta olan ay Ay doğdu Bey Ertuğrul Gazi'nin oğlu veya torunu (1302)
AYDOLUN: (Tür) Er - Dolunay, mehtap
AYETULLAH: (Ar) Er 1 Allah'ın ayetleri 2 Özellikle Şii mollalarının kullandığı isimlerdendir Allah'ın göndrermiş olduğu yasalar ve emirler 3 Mucizeler, hikmetler 4 İz, nişan
AYFER: (tfi) Ka 1 Ayyüzlü, ay gibi güzel, parlak ışık saçan 2 Şan, haşmet sahibi
AYGEN: (Tür) Ka 1 Dost, arkadaş 2 Sevgili, yar 3 Temiz yaratılıştı
AYGUT: (Tür) Er - Karşılık, müka*fat
AYGUTALP: (Tür) Er - (bkz Aygut) Aygutalp: (XIV yy) Türk ko*mutan Osman Gazi'nin silah arkada*şı İlk Türk denizcisi İmralı fatihi Ka*ra Ali'nin babası Yıldırım Bayezid'le birlikte Timur'a esir düşen Timurtaş Paşa'nın dedesi
AYGÜL: (Tür) Ka - Ay'ın gülü
AYGÜN: (Tür) Ka - Gösterişli, ay ve güneş kadar güzel anlamında
AYHAN: (Tür) Er - Ay sahibi, ay hakimi Oğuz Kağan Destanı'na göre, Oğuz'un altı oğlundan biri Efsanede bahsedilen, Oğuz'un ışıktan doğan ka*rısından olan 3 oğlundan biri Ay*han'ın 4 oğlu 24 Oğuz boyunun 4'ünü oluşturur Bunlar Bozoklu soyudur
AYHATUN: (Tür) Ka - Ay yüzlü kadın Ay ve hatun kelimelerinden birleşik isim
AYİLKİN: (Tür) Ka - İlk çocuklara takılan isim
AYKAÇ: (Tür) Er 1 Söyleyen, ko*nuşan 2 Akıl veren 3 Ozan, şair
AYKAN: (Tür) Er - Soylu, asil, te*miz kişi
AYKE: (Ar) Ka - Sık koruluk
AYKUT: (Tür) Er 1 Kutlu, uğurlu ay 2 Karşılık, mükafat
AYKUTALP: (Tür) Er - Mükafat veren kahraman, iyi karşılık veren ba*hadır
AYLA: (Tür) Ka - Ay'ın ve güneşin etrafında bazı zamanlarda görülen halka, ayla Beyaz ışık (bkz Hale)
AYLİN: (Tür) Ka - Ay'a ait
AYMAN: (Tür) Er - Ay gibi güzel, ışıklı kimse
AYMETE: (Tür) Er - (bkz Mete)
AYMUTLU: (Tür) Er - (bkz Mut*lu)
AYNAMELEK: (tai) Ka - Melek gibi, melek görünüşlü kadın
AYNDİLGE: (ati) - Pınar, su, kaynak - Antakya-Halep arasında, Suriye sınırına çok yakın bir yerde bulunan kaynak su Tarihte bu kaynak dolayısıyla önemli yerleşim bölgesi olmuştur - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
AYNİ: (Ar) Er 1 Ayn'a ait 2 Pınar, kaynak, göz 3 Karşılığı mal olarak ödenmiş el-Ayni, (1360-1451) yıllan arasında yaşamış İslâm âlimi
AYNIHAYAT: (Ar) Ka � Hayatın gözü, hayat pınarı
AYNŞEMS: (Ar) 1 Güneş kaynağı 2 Mısır'da bir kasaba 3 Bir cins de*ğerli taş - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
AYNUR: (tai) Ka - Ay ışığı
AYNÜDDEVLE: (Ar) Er - 1 Dev*letin gözü 2 Devletin kaynağı Aynüddevle (Öl 1152) Danişmendli hükümdar Melikşah'ın oğlu
AYPARE: (ftbi) Ka - Ay parçası
AYPERİ: (tfi) Ka - Ay yüzlü güzel, dilber
AYRAL: (Tür) - Benzerlerinden farklı olan, kendine özgü, değişik -Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
AYSAL: (Tür) - Ay gibi, ay'a ben*zeyen - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
AYSAN: (Tür) - Ay gibi, ay yüzlü -Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
AYSEL: (Tür) Ka 1 Bol ışık saçan, ay 2 Ay'ın en parlak zamanında do*ğan
AYSEMA: (tai) Ka - Ay gözlü
AYSEN: (Tür) Ka - Ay gibi güzel Parlak ve nurlu
AYSEV: (Tür) - Ay gibi sevgili -Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
AYSEVEN: (Tür) Ka - (bkz Aysev)
AYSU: (Tür) Ka - Su gibi berrak ay
AYSUDA: (Tür) Ka - Suya yansı*yan ay
AYSUN: (Tür) Ka - Ay gibi ışıltılı ve güzelsin anlamında
AYSUNA: (Tür) Ka - (bkz Aysu)
AYSUNAY: (Tür) Ka - (bkz Aysu)
AYSUNGUR: (Tür) Er - (bkz Sun*gur)
AYŞAN: (Tür) - Ay gibi şanlı, gör*kemli, parlak - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
AYŞE: (Ar) Ka - Yaşayan Rahat yaşayan (Geniş bilgi için bkz Aişe)
AYŞEN: (Tür) Ka - Neşeli ay, gülen ay
AYŞENUR: (Ar) Ka - Nurlu, ışıltılı hayat
AYŞIL: (Tür) Ka - Ay gibi ışıl ışıl - Ay ve şıl kelimelerinden birleşik isim
AYŞİN: (Tür) Ka - (bkz Ayşıl)
AYŞİRİN: (Tür) Ka - Sevimli ay, ay gibi sevimli Şirin
AYŞULE: (tai) Ka 1 Ay kıvılcımı 2 Ay ışığı
AYTAÇ: (Tür) Er - Başa takılan ay şeklinde taç
AYTEK: (Tür) Er - Ay gibi (Eski Türkçede tek/teg olarak kullanılmış*tır)
AYTEKİN: (Tür) Er - Ay şehzade*si, ay prensi
AYTEN: (Tür) Ka 1 Ay yüzlü 2 Teni beyaz ve parlak olan 3 Güzel vücutlu
AYTİGİN: (Tür) Er - (bkz Tigin)
AYTOLUN: (Tür) Er 1 Dolunay 2 Ay'ın ondördü gibi güzel
AYTUĞ: (Tür) Er 1 Mızrağın ucu*na yapılmış ayın üstüne yapılan tüy 2 Tuğ, tüy, fars gibi
AYTUNA: (Tür) - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır, (bkz Tuna)
AYTUNCA: (Tür) - (bkz Tunca)
AYTÜL: (Tür) Ka - Ay ve tül keli*melerinden oluşan birleşik isimler*den - Son zamanlarda yapılmış, uy*durma bir isimdir
AYTÜN: (Tür) Er - Ay ve gece
AYVAZ: (Ar) Er 1 Arapça ivaz ke*limesinin bozulmuş şekli 2 Eskiden kibar konaklarda yemek servisi yapan ve sokak işlerinde kullanılan Vanlı Ermenilere verilen ad Ermeni uşak 3 Karagöz perdesinin belli başlı tip*lerinden biri 4 Köroğlu destanında bir kahraman
AYYÜKSEL: (Tür) Ka - Yükselen ay
AYZER: (lai) 1 Altın renginde ay 2 Ay'ın altın rengini aldığı an - Er*kek ve kadın adı olarak kullanılır
AZAD: (Fars) Er l Hür, serbest 2 Kimseye bağımlı olmayan 3 Kurtul*muş 4 Müberra 5 Zarif, nazik -Türk dil kuralı açısından "d/t" olarak kullanılır
AZADE: (Fars) Ka - (bkz Azad)
AZAM: (Ar) Er - En büyük, daha büyük, ulu İmam-ı Azam Ebu Hanife: Hanefi mezhebinin kurucusu Bü*yük alim ve müctehid
AZAMEDDİN: (Ar) Er - Dinin ulu*luğu, emaneti - Türk dil kuralı açısın*dan "d/t" olarak kullanılır
AZAMET: (Ar) Er - Büyüklük, ulu*luk
AZER: (Fars- İbr) Er - Ateş İbra*him (as)'in babası olduğu söylenir
AZİM: (Ar) Er 1 Büyük, ulu, ce*sim, iri, muhteşem 2 Kuvvetli, şid*detli, derecesi yüksek 3 Ehemmiyet*li, mühim, müthiş
AZİME: (Ar) Ka 1 Kesin kararlılık, niyet, sebat 2 Cin, yılan ve benzeri şeylerin şerrinden kurtulmak için okunan dua 3 Büyük iş, büyük gü*nah, büyük bela
AZİMET: (Ar) Ka 1 Kuvvetli bir iradeye dayanan karar, yemin anlamı*na gelmektedir 2 Herhangi bir ko*laylığa başvurmaksızın bütün güçlüklerin irade gücüyle yenilerek yapılma*sı gerekli olan dini vecibeler
AZİZ: (Ar) Er 1 Muhterem, sayın 2 Sevgili 3 Veli, evliya, ermiş 4 Az bulunur 5 Allah'ın izzetli kıldığı, mü'min - Aziz (İmadettin Abulfeth Osman el-Aziz): Selahaddin Eyyubi-'nin II oğlu Kardeşi el-Efdal, Melik iken kendisi Şam'ı terkederek Mısır Eyyubileri hükümdarlığını ilan etti Fakat daha sonra kardeşiyle barıştı
AZİZE: (Ar) Ka - (bkz Aziz)
AZİZİ: (Ar) Er - Aziz'e ait - XVI yy'da yaşamış Türk şairi "Yedikuleli Azizi' lakabıyla tanınır Asıl adı Mus*tafa'dır
AZMİ: (Ar) 1 Kasıt, niyetlilik ka*rar 2 Kemikli 3 Güçlü, kuvvetli Azmi Pir Mehmet (-1583): Şehzade Mehmed'in ve III Mehmed'in hocalı*ğını yapmıştır
AZMİDİL: (afi) Ka - Gönül yüceliği
AZMİYE: (Ar) Ka - (bkz Azmi)
AZMUN: (Fars) Er - Deneme, sına*ma, tecrübe
AZRA: (Ar) Ka 1 Bakire, kızoğlan kız 2 Ayak değmemiş kum 3 Delinmemiş inci 4 Hz Meryem'e verilen adlardan 5 Medine şehrinin adların*dan biri 6 Masal kahramanı "Vamık"'ın sevgilisi
AZRAF: (Ar) Er 1 Zarif 2 Pek in*ce, pek nazik 3 Çok zeki
AZREF: (Ar) 1 Çok zarif, en zarif 2 Çok zeki - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
AZZAM: (Ar) Er - En büyük, en ulu Abdullah Azzam: Afganistan İslâmî hareketinin siyasi liderlerinden Bir suikast sonucu şehit olmuştur
AZZE: (Ar) Ka 1 Dişi ceylan yav*rusu 2 Yüce, şerefli