İsimler Sözlüğü

BAŞAK: (Tür) Er - Sağlam, dayanıklı
BASİR: (Ar) Er 1 Göz 2 Görme 3 Allah'ın sıfatlarından, herşeyi gören ("Abd" takısı almadan kullanılmaz)
BASİRET: (Ar) Ka 1 Göz açıklığı, inceden inceye etraflı derin görüş 2 Ön görüş, seziş
BASRİ: (Ar) Er - Basralı, Basra şehrinde oturan Hasan'ı Basri'ye izafeten kullanılmıştır
BASRİYE: (Ar) Ka - (bkz Basri)
BAŞAK: (Tür) Ka 1 Tahıl tanelerini taşıyan kısım, sünbüle: Buğday başağı 2 Hasattan artakalan şey 3 Okun uç kısmındaki sivri demir
BAŞAR: (Tür) Er - Başarılı ol, işi sonuçlandır
BAŞARMAN: (Tür) Er - Yaptığı işi başarıyla sonuçlandıran
BAŞAY: (Tür) - Birinci, ilkay - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
BAŞBUĞ: (Tür) Er - Başkumandan, hükümdar - Eski Türklerde orduya kumanda eden hükümdar veya komutanlar
BAŞEĞMEZ: (Tür) Er - Buyruk altına girmeyen, kişilikli
BAŞER: (Tür) Er - (bkz Başar)
BAŞİR: (Ar) Er 1 Müjdeci 2 Güler yüzlü, mesut, mutlu (bkz Beşir)
BAŞKAYA: (Tür) Er � Kayaların başı, güçlü, kuvvetli
BAŞKAYNAK: (Tür) Er - İlk kaynak Ana kaynak
BAŞKUR: (Tür) Er - Türk çadırlarının çevresindeki kanatlan örten bölümlerin üst tarafına bağlanan ve 18 cm eni olan kuşak
BAŞKURT: (Tür) Er - Ural dağlan bölgesinde yaşayan ve Türklerin Kıpçak kolundan olan bir boy Asıl ismi Başkırt'tır Ural dağlannın güneyinde yerleşiktirler
BAŞKUT: (Tür) Er - Kutlu, talihli kimse
BAŞOK: (Tür) Er - Önde olan yiğit
BAŞOL: (Tür) Er - Başta ol, önder ol
BAŞÖZ: (Tür) Er - Önemli soydan gelen
BAŞSOY: (Tür) Er - (bkz Başöz)
BAŞTUGAY: (Tür) Er - (bkz Başok)
BAŞTUĞ: (Tür) Er - (bkz Başman)
BATIBOY: (Tür) Er - Türklerin göç sonucu batıya yerleşen oymakları
BATIGÜL: (Tür) Ka - Batı'da açan yetişen gül
BATIHAN: (Tür) Er - (bkz Batı)
BATI: (Tür) - Güneşin battığı yön ve bu yöndeki ülkeler Erkek ve kadın adı, birleşik isim yapılarak kullanılır
BATIR: (Tür) Er - Yiğit, kahraman, bahadır
BATIRAY: (Tür) Er - (bkz Batır)
BATIRHAN: (Tür) Er - (bkz Batır)
BATTAL: (Ar) Er 1 Cesur, kahraman 2 Pek büyük 3 İşe yaramaz, hantal 4 İşsiz Battal Gazi: Emevilerin VII yy Bizans'a düzenledikleri sefer ve savaşlarda ün salmış komutanı
BATU: (Tür) Er - Üstün gelen, gücü yeten, galip
BATUĞ: (Tür) Er - (bkz Batu)
BATUHAN: (Tür) Er - Altınordu devletinin kurucusu (1204-1255) Cengiz Han'ın torunu
BATUR: (Tür) Er - Kahraman, yiğit, cesur, bahadır
BATURALP: (Tür) Er - Yiğitler yiğidi
BATURAY: (Tür) Er - (bkz Batur)
BATURHAN: (Tür) Er - (bkz Batur)
BAVER: (Fars) Er - Tasdik, inanma Sağlam, pek doğru
BAYAR: (Tür) Er 1 Ulu, yüce saygın, soylu 2 Ekilmemiş toprak
BAYAZID: (Ar) Er - (bkz, Bayezid)
BAYBARS: (Tür) Er - Bahri Memlüklerin sultanı olup Kıpçak ülkesinde doğmuştur Baybars (el-Melikü'l-Zahir Rüknettin) (1223 Şam - 1277) Eyyubi hanedanını ortadan kaldırıp Abbasi halifeliğinin yeniden kurulmasını sağladı
BAYBAŞ: (Tür) Er - Zengin, ileri gelen, saygın
BAYBEK: (Tür) Er - (bkz, Baybaş)
BAYBORA: (Tür) Er - Fırtına
BAYCAN: (Tür) Er - (bkz Baybaş)
BAYÇA: (Tür) - Zengin, varlıklı - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
BAYDAK: (Tür) Er - Bayrak
BAYDAN: (Tür) Er - Şımarık, gururlu, kendini beğenmiş
BAYDAR: (Tür) Er - Kırım yarımadasında Sivastopol şehrinin güneyinde tartada bir Türk köyü Güzellik ve bereketiyle ünlüdür
BAYDIR: (Tür) Er - Güçlü, kuvvetli
BAYDU: (Tür) Er - İlhanlı devleti hükümdarı Hulagunun torunu 11 ay İlhanlı devleti hükümdarı oldu
BAYDUR: (Tür) Er - Güçlü, kuvvetli, cesur
BAYDURALP: (Tür) Er - (bkz Baydur)
BAYER: (Tür) Er - Zengin, varlıklı kimse
BAYEZİT: (Ar) Er - Çeşitli zamanlarda yaşamış Osmanlı şehzadelerinin genel adı Bayezit l (Bursa 1360-Alaşehir 1403) Yıldırım, Osmanlı padişahı I Murat'ın Gülçiçck Hatun'dan olma oğlu
BAYGÜÇ: (Tür) Er - Zengin ve güçlü kimse
BAYKAN: (Tür) Er - (bkz, Baygüç)
BAYINDIR: (Tür) Er - İmar edilmiş, mamur
BAYKAL: (Tür) Er - Yaban kısrağı Orta Asya Türk ülkelerinde yaşar
BAYKAM: (Tür) Er - Hekim, doktor
BAYKAN: (Tür) Er - Bay soyundan, zengin Baykan (XIV yy Kars) Türk halk şairi Timur'un 1386'da Kars'ı Karakoyunlular'dan alması üzerine ünlü bir destan yazdı Anadolu-Azerbaycan sahasının en eski aşığıdır
BAYKARA: (Ar) Er 1 Helak olma, mahvolma 2 Böbürlene böbürlene, salınarak yürüme 3 Malı çok olma Baykara: Timuroğullan şehzadesi Timur'un torunu Şeyh Ömer'in oğludur
BAYKOCA: (Tür) Er - Varlıklı, saygın
BAYKURT: - (bkz Baykoca)
BAYKUT: (Tür) Er - Kutlu talihli
BAYKUTAY: - (bkz Baykut)
BAYLAN: (s) Ka1 Nazlı, şımarık 2Bayla büyüdü bir dediği iki edilmedi
BAYMAN: (Tür) Er - Varlıklı, saygın
BAYRAM: (Tür) Er 1 Neşe ve sevinç günü Dini bakımdan hususi değeri olan ve milletçe kutlamalar yapılan gün veya günler
BAYRI: (Tür) Er - Çok eski zamanlarda var olmuş, eskiden beri var olan
BAYRU: (Tür) Er - (bkz Bayrı)
BAYRUALP: (Tür) Er - (bkz Bayru)
BAYRUHAN: (Tür) Er - (bkz Bayru)

BAYSAL: (Tür) Er - Soylu, ünlü kişi
BAYSAN: (Tür) Er - Zengin, tanınmış
BAYSU: (Tür) Er - (bkz Baysan)
BAYSUNGUR: (Tür) Er - Akkoyunlu hükümdarlarından Gıyase'd-Din Baysungur Timur'un torunu ve Şahruh Mirzanın oğlu Büyük bir hattattır ve resim ve sanatın koruyucusu olarak tanınmıştır
BAYTAL: (Tür) Er 1 Kısrak 2 Bayır, yokuş
BAYTEKİN: (Tür) Er - (bkz Baytal)
BAYTUGAY: (Tür) Er - (bkz Tugay)-
BAYTÜZE: (Tür) Er - (bkz Tüze)
BAYTÜZÜN: (Tür) Er - (bkz Tüzün)
BAYÜLKEN: (Tür) Er - (bkz Ülgen)
BEDAHŞAN: (Fars) - Amu-derya'nın kaynağı olan Perc'in yukarı mecrasının sol sahilindeki dağlık memleket - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
BEDAHŞİ: (Fars) Ka - (bkz Bedahşan)
BEDAYİ: (Ar) Er - Eşi benzeri olmayan güzel, mükemmel, yeni şeyler
BEDEL: (Ar) 1 Değer, kıymet 2 Bir şeyin yerine verilen, yerini tutan şey, karşılık - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
BEDİ: (Ar) Er 1 Bir şeyi örneği olmadığı halde meydana getiren 2 Yoktan vareden Allah'ın 99 isminden birisidir 3 Söz estetiği, halin muktezasına uyan delilleri açık şekilde belirtme ve sözü güzelleştirme yollarına ait bilgiler toplamı 4 Güzel, güzellik Bedi b Mansur Hanefi fıkıh alimi (Sivas-1223) El-Bahru'1-Muhit adlı bir fıkıh eseri vardır
BEDİA: (Ar) Ka 1 Yüksek estetik değerde, sanat eseri 2 Beğenilen ve takdir edilen şey Eşi az bulunur güzellikte 3 Ülkü, ideal
BEDİD: (Fars) Er - Meşhur, görünür, açık meydanda (Hüveyda)
BEDİH: (Ar) Er - Şan ve şerefi büyük olan
BEDİHE: (Ar) Ka 1 Düşünmeden, birden bire söylenen güzel söz 2 Başlangıç
BEDİHİ: (Ar) Er - Besbelli, açık-apaçık
BEDİNUR: (Ar) Ka - (bkz Bedi)
BEDİR: (Ar) Er - Dolunay, ondört gecelik ay
BEDİRAN: (Fars) Ka 1 İşleri kötü idare eden 2 Çapkın kadın
BEDİRHAN: (Fars) Er - İleri görüşlü, aydın lider
BEDİÜZZAMAN: (Ar) Er 1 Zamanın harikası 2 Asrın mükemmel insanı - Daha çok lakab olarak kullanılır - Bediüzzaman Said Nursi: Son devrin meşhur müslüman alimlerindendir Hayatının önemli bir kısmı İslami düşüncelerinden ötürü hapislere girip çıkmakla geçti Risale-i Nur Külliyatı'nı telif etmiştir
BEDRAN: (Fars) Ka 1 Sert başlı at2 Daima 3 Hoş latif, yakışıklı
BEDREDDİN: (Ar) Er 1 Din'in nuru, ışığı 2 Dinin aydınlığı, dinde bilgelik Türk dil kuralına göre "d/t" olarak kullanılır
BEDREKE: (Fars) Ka - Yol gösteren, kılavuz
BEDRİ: (Ar) Er 1 İçi altın dolu kese Bedr-i Dilşan b Mehmed b Oruç b Gazi b Şeban: (XV yy il yarısı) Türk şairlerinden Murat II adına yazdığı Murat namesi ünlüdür 2 Ayla ilgili, ayın ondördü gibi güzel
BEDRİYE: (Ar) Ka 1 Ay gibi Ay kadar güzel Ay'a ait 2 Sühreverdiyye tarikatının altı şubesinden biri
BEDRULCEMAL: (Ar) Er 1 Ay yüzlü 2 Fatımi devleti vezir ve serdarlarındandır 2 defa Şam valisi olmuştur (1013-1094)
BEDRUNNİSA: (Ar) Ka - Dolunay yüzlü kadın
BEDÜK: (Tür) Er - Büyük, yüce, gösterişli, önemli
BEGÜM: (Fars) Ka - Kadın hükümdar, prenses Doğu Türk hükümdarlarının harem ve kızlarına isim olarak verilirdi
BEHÇET: (Ar) Er 1 Sevinç 2 Güzellik, güleryüzlülük 3 Şirinlik Bu kelime Kur'an-ı Kerim'in Neml suresi 60 ayetinde geçmektedir
BEHİCE: (Ar) Ka - Şen, güzel, güleryüzlü kadın (bkz Behiç)
BEHİÇ: (Ar) Er - Şen, güzel, güler-yüzlü adam Kur'an-ı Kerim'de adı geçen kelimelerdendir - (bkz Hac, ayet 5)
BEHİRE: (Ar) Ka 1 Güzel kadın Soyu-sopu temiz kadın 2 Şişmanlıktan dolayı nefes darlığı olan
BEHİŞT: (Fars) Er 1 Cennet 2 Uçmak
BEHİYE: (Ar) Ka - Beha'dan güzel
BEHLÜL: (Ar) Er 1 Çok gülen, çok gülücü 2 Hayır sahibi, çok iyi adam 3 Bir İslam sofisi, Behlül-i Dana Harun er-Reşid'in kardeşinin adı olup, delice hareketleriyle meşhur olmuştur
BEHMAN: (Fars) Er 1 Filan filanca 2 Fars takviminde 11 ay'a ve her ayın 2 gününe delalet eder
BEHMAR: (Fars) Er - Çok ziyade, fazla - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
BEHMENYAR: (Fars) Er - İbn Sina mektebine mensup ve Arapça telifleri olan filozof (X-XI yy) İbn Sina'nın kitaplarını şerhetmişir
BEHNAN: (Ar) Er - Güleç, güler-yüzlü, iyi huylu ve daima gülen adam
BEHNANE: (Ar) Ka - Güleryüzlü, iyi huylu ve daima gülen kadın
BEHRA: (Fars) Ka l Onun için ondan dolayı 2 Bir Arap kabilesi olup Hunus ovasında yerleşmişlerdir
BEHRAM: (Fars) Er 1 Merih yıldızı 2 Her ayın 20 gönü 3 Acem pehlivanlarından birinin adı 4 İran hükümdarlarından birkaçının adı ki en meşhuru yaban eşeği avına pek düşkün olan "Behram Gûr"dür
BEHRAMŞAH: (Fars) Er 1 (bkz Behram) 2 Gazne sultanı 3 Kirman Selçukluları hükümdarı 4 Eyyubilerin büyük şairi
BEHREM: (Ar) Ka - Asfur çiçeği kırmızı gül
BEHZAD: (Ar) Er - Ressam, minyatürcü - Türk dil kuralı açısından "d/t" olarak kullanılır
BEKATA: (Tür) Er - İleri gelen, saygın Soylu, isim yapmış sülaleden
BEKBARS: (Tür) Er - (bkz Bekata)
BEKDEMİR: (Tür) Er - (bkz Bekata)
BEKDİL: (Tür) Er 1 Doğru sözlü, mert 2 Gönlü zengin Baygönüllü
BEKİL: (Ar) Er - Yakışıklı, süslü delikanlı, genç
BEKİR: (Ar) Er 1 Sabahları erken kalkmayı alışkanlık edinen kimse, bakir 2 Yeni doğmuş 3 Öncesi, İsmaili zümresine ait büyük bir Arap kabilesi
BEKRİYE: (Ar) Er 1 Her şeyin evveli, ilk çocuk 2 Genç ve taze kız 3 Dişi deve yavrusu
BEKSAN: (Tür) Er 1 Tanınmış, ünlü, saygın 2 Bey ünvanı taşıyan
BEKTAŞ: (Fars) Er 1 Akran 2 Eş, müsavi - Bektaşi: Hacı Bektaş Veli tarikatına mensubolan kişi, Horasan'da gelip Anadolu'ya yerleşen Hacı Bektaş Veli tarafından kurulduğu ileri sürülen tarikata mensup ilk zamanlan bilinmeyen bu tarikat, sonradan batıni bir hüviyet kazanmıştır
BEKTÖRE: (Tür) Er - Güçlü, değişmez töreleri olan, törelerine bağlı
BEL'AM: (Ar) Er 1 Terbiyesiz, aç gözlü, pisboğaz, obur 2 Hz Musa hakkında İsrailoğullarını kandırarak yalan söyleyip dünya menfaatından ötürü gerçeğe sırtını dönen, bilge olmasına rağmen küfrü tercih edip Hz Musa'ya beddua etmesiyle tanınmış olan "Bel'am b Baura" adında İsrail kabilesinden bir zatın adı İsim olarak konulmaz
BELAZURİ: (Ar) Er - II yy Arap tarihçilerinin en büyüklerinden (Ahmet b Yahya) Belazur usaresi içmiş ve şuurunu kaybederek öldüğü için kendisine bu ad verilmiştir
BELEK: (Tür) Er 1 Hediye, armağan 2 Selçukluların Dersim, Gere, Harput ve Halep emiri
BELEN: (Tür) 1 Dağ beli, dağın aşılacak yeri, dağlık yer 2 Akdeniz bölgesinde İskenderun'da Suriye'nin Kuzeye ulaşan büyük yolun Amanos dağlarım aştığı geçit üzerinde bulunan kasaba - Erkek ve kadın adı ola*rak kullanılır
BELGE: (Tür) Er - Bir gerçeğe tanıklık eden şey
BELGİN: (Tür) Ka 1 Alamet, nişan, marka 2 Tam ve kesin olarak belirlenmiş, sarih
BELHİ: (Ur) - Belh şehrine mensup (Afganistan) - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır
BELİĞ: (Ar) Er 1 Fasih ve düzgün konuşan 2 Açık, yeterli, tam