Eğitim Terimleri Sözlüğü

E

Eğitim (education): Bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme süreci

Eğitim programı, Yetişek (curriculum): Öğrenene, okulda ve okul dışında planlanmış etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme yaşantıları düzeneği

Eğitim psikolojisi (educational psychology): İnsanların gelişim özelliklerini ve öğrenme ilkelerini inceleyerek, eğitim ortamlarını etkili bir biçimde düzenlemeyi ve öğretme yoluyla öğrenmeyi verimli bir biçimde gerçekleştirmeyi amaç edinen uygulamalı bir bilim dalı

Eleştirel düşünme (critical thinking): Gözlem ve bilgiye dayanarak sonuçlara ulaşma düşüncesi sağlayan yaklaşım

Embriyo (embryo): Doğum öncesi dönemde yumurta döllendikten sonra 3 hafta ile 8 hafta arasında yer alan hücre topluluğu

Empati (empathy): Kendini karşısındaki kişinin yerine koyarak, onun duygu ve düşüncelerini anlama

Ergenlik (adolescense): Bülüğ (erinlik) ile yetişkinlik arasında yer alan dönem

Erişi (achievement): Bir eğitim programındaki girdiler ile çıktılar arasındaki program hedefleri ile tutarlı fark

Etkin öğrenme (active learning): Bireyin öğrenme sürecine etkin olarak katılımını sağlama yaklaşımı Etkin öğrenme sürecinde öğrenciler karar verme, sorumluluk alma ve özellikle öğrenmeyi öğrenme olanağına sahip olurlar

Eylem sınırı (action zone): Öğretmenin etkili olduğu, kendisine yakın olan öğrencilerden başlayarak, arkadaki sıraların ortasında oturan öğrencileri kapsayacak biçimde bir üçgen alandır

F

Fenotip (phenotype): Organizmanın dışarıdan gözlenen özelliği

Fetüs (fetus): Döllenmeden sonra 8 hafta ile doğuma kadar yer alan dönem içindeki insan organizması

G

Geçerlik (validity): Bir ölçme aracının kullanılış amacına hizmet etme derecesi

Geleneksel düzey (conventional morality): Kohlberge göre ikinci ahlak gelişim düzeyi Genelde kabul gören davranış biçimlerini gösterme eğiliminin yaygın olduğu düzey

Geleneksel düzey (preconventional morality): Kohlberge göre ahlak gelişim düzeylerinden ilki Bireyin kendi çıkarlarını ön plana aldığı düzey

Geleneksonrası düzey (post conventional morality): Kohlberge göre en son ulaşılabilecek ahlak gelişim düzeyi Bireyin özerk olarak, insan haklarını gözeten bir biçimde davranma eğiliminde olduğu düzey

Gelişim görevi (developmental task): biyolojik olgunluk düzeyi ve çevresel koşulların etkileşimi ile ortaya çıkması gereken, yaşamın belirli dönemlerinde gerçekleşmesi beklenen gelişimsel özellikler

Gelişim psikolojisi (developmental psychology): Büyüme ve gelişme sonucu davranış ve bilişsel sistemde ortaya çıkan değişiklikleri inceleyen psikoloji dalı

Gelişme (development): Olgunlaşma ile, yaşantılar arasındaki öğrenmenin etkileşimi sonucu ortaya çıkan süreç

Gen (gene): Hücrelerin kromozomlarında yer alan ve kalıtım özellikleri taşıyan biyokimyasal birimler

Genotip (genotype): Bir organizmanın toplam genetik yapısı

Gereç (programme, software): Daha çok basılı ve yazılı öğretme-öğrenme ortamı

Grup (Group): Etkileşim içinde bulunan üyelerin oluşturduğu topluluk

Güdü (motive): Bireyi amaçları doğrultusunda harekete geçiren, ona enerji veren itici güç

Güdülenme (motivation): Herhangi bir şekilde eylemde bulunma eğilimi

Güvenirlik (realibility): Bir ölçme aracı olarak testin kendi içindeki kararlılık derecesi

H

Hazırbulunuşluk düzeyi (level of readiness): Öğrenenin bir programa başlamadan önce kazandığı önbilgi, tutum ve becerilerin tümü

Hedef (objective, target, goal): Yetiştirdiğimiz insanda bulunmasını uygun gördüğümüz, eğitim yoluyla kazandırılabilir nitelikte istendik özellik

Hedef davranışlar (performance objectives): Bir eğitim programında yer alan hedefleri gerçekleştirici tüm önermeler

İ

İçerik, kapsam (content): Program hedefleri doğrultusunda seçilmiş konular bütünlüğü

İletişim (communication): Kişiler arasında düşünce ve duygu alış-verişi

İlke (principle): İki ya da daha fazla kavram arasındaki ilişkiyi belirten cümleler

İnsancı yaklaşım (humanistic approach): İnsan doğasının iyiye yönelik olduğunu, insan değerlerini savunan felsefi/psikolojik yaklaşım

İpucu (cue): Öğrencilerin harekete geçirilmesine ve istenilen davranışın yapılmasına yardımcı olan davranışlar

İstenmeyen davranış (misbehavior-problem behavior): Okulda, eğitsel çalışmaları engelleyen her tür davranış

İşaretler (prompts): Öğrenme sürecinde, öğrenciye, neyi öğreneceğini, bunları öğrenmek için neler yapacağını ortaya koyan işaretlerin tümü

İşbirliğine dayalı öğrenme (cooperative learning): Küçük gruplar oluşturarak bir problemi çözmek ya da bir görevi yerine getirmek üzere ortak bir amaç uğruna birlikte çalışma yoluyla bir konuyu öğrenme yaklaşımı

İşlem öncesi dönem (preoperational stage): Piagetin 2-7 yaş arasını kapsayan ikinci bilişsel gelişim dönemi

İşlemler (tasks): Sınıftaki etkinliklerin nasıl tamamlanacağını ya da yürütüleceğini gösteren ifadelerdir

İzleme testi (formative test): Öğrenmeleri izleme amacıyla ünite sonunda verilen test Daha çok öğrenme güçlüklerini ortaya çıkarmak için verilir