Sigaranın Serüveni

Sigaranın Serüveni

Bir Maya yerlisi tarafından tesadüfen keşfedilen, bir dönem zenginliğin göstergesi olan, sonrasında seri üretimle halka inen sigara, üretim kaybının, önüne geçilebilir hastalıkların, maluliyetin ve erken ölümlerin ana nedeni

Kızılderililerde barış çubuğu olarak karşımıza çıkan, Red Kitin ağzından düşmeyen, İkinci Dünya Savaşı sırasında kampanyalar düzenlenerek kolilerle efkar dağıtmaları için askerlere gönderilen sigarayı bir an önce bırakmanızda fayda var! Söylemesi kolay diyenlerdenseniz, size de hiç değilse azaltın denilebilir Zira, az sigara içenlerde kanser riski, 10-15 yıl içinde sigara içmeyenlerle aynı oluyor

Günümüzden 4 bin yıl kadar önce, köyünün çevresini dolaşmaya çıkmış bir Maya yerlisi, büyük sarı yapraklardan oluşan hoş kokulu bir bitki keşfeder Bu koca yaprakların ne işe yarayacağını tam kestiremez ama bizim hanım bir işte kullanır diyerek evine getirir Ne yazık ki hanım, yapraklara pek yüz vermez ve o sırada yanmakta olan ateşe atıverir Ondan sonra ev ahalisi hayli neşeli olur ve rahatlar Böylece Orta Amerikada tütün kullanımı keşfedilmiş olur

Medical Park Fatih Hastanesi Aile Sağlığı Uzmanı Dr Ebru Talum Gürpınar, bir Maya yerlisi tarafından tesadüfen keşfedilen sigaranın 4 bin yıl öncesinden günümüze gelen serüvenini ve insanlık tarihine verdiği zararları anlattı:

İnsanlık tarihinin en gelişmiş ve en gizemli uygarlığı Mayalar, 4 bin yıl önce keşfettikleri nikotini keyif amaçlı kullanan ilk insanlar Ancak Mayalar, Orta Amerikada çok ileri bir uygarlık kurmalarına rağmen, maalesef çeşitli hastalıklar nedeniyle yok oldular ve soylarını devam ettiremediler

Barış Çubuğundaki Zehir

Tütün, Orta Amerikadan sonra Kuzey Amerikada Kızılderililer tarafından kullanılmaya başlandı, kovboy filmlerinden tanıdığımız meşhur barış çubuğu! Ancak barış niyetine soluk benizlilerle tüttürülen nikotin, maalesef hiç bir işe yaramadı ve Kızılderililer soykırımın kurbanı oldular Bugün Amerika ve Kanadada kalan pek az Kızılderili, ne yazık ki fakirlik içinde soyunu sürdürmeye çalışıyor…

Ünlü kaşif Christopher Colombus, 1492 yılında Hindistana geldiğini sanarak Amerikayı keşfettiğinde, adamlarıyla birlikte Kızılderililere, Gonore (bel soğukluğu) ve Sifiliz (frengi) hastalıklarını bulaştırdı Karşılığında da tütünü aldı ve her iki grup da birbirine sağlığa zararlı bir şeyler iletmiş oldu!

Purodan Pipoya, Enfiyeden Sakıza

Böylece birçok zararlı şey gibi Amerikadan Avrupa ve diğer bölgelere yayılan tütün, ekilmeye ve üretilmeye başlandı Başlangıçta tütün, burna çekilerek (enfiye), yakılarak (ilkel pipolar) ve tütün yapraklarından yapılan sakızlarla (Red Kiti hatırlayalım) tüketildi Avrupalılar ise puro, pipo, enfiye ve sakız halinde tükettiler tütünü

Osmanlı'ya Tütün Denizden Geldi

Osmanlılar ise tütünün ne kadar keyif verici bir şey olduğunu 17 yüzyılda Venedik ve Cenovalı denizcilerden öğrendiler Tütün kullanımını kıvrak zekalarıyla çabucacık aştılar ve ince bir kağıt arasına kıyılmış tütün koyarak keyifle tüttürmeye başladılar Böylece bugün tüketilen sigaraya dönüşecek adımları da atmış oldular

İlk Sigara Fabrikası İngilizlerden

Birçok keşifte olduğu gibi, bu kolay kullanım biçimini fark edip, bir adım ileriye götürenler yine Avrupalılar oldu 1853 yılında başlayan Kırım savaşları sırasında, İngiliz ve Fransız subayları, Osmanlıların kıyılmış tütünü kağıda sararak içtiğini gördüler ve sonraki yıllarda İngilizler, ilk sigara fabrikasını kurarak, tütünü sigara biçiminde seri olarak imal etmeye başladılar

Savaş Herkesi Tiryaki Etti

Sigara başlangıçta bir prestij göstergesi olarak tüketiliyordu İlk dönemlerde az miktarda bulunabildiğinden pahalıydı ve elde tutması, çakmakla yakması, kısaca karizması sayesinde toplumda bir zenginlik ve ayrıcalık göstergesi haline gelmişti Ancak 1880lerden sonra fabrikaların yaptığı seri üretimle birlikte sigaranın tüketimi arttı Birinci Dünya Savaşında cephedeki askerlere tütün yollama kampanyaları düzenlendi 1920li yıllarda tüm dünyada sigara kullanımı doruğa ulaştı

Zararları Geç Keşfedildi

Uzun yıllar insanlar tütünü keyif verici olarak kullandılar Tabii bu arada başka maddeler de keşfedildi ve kullanıldı, haşhaş (afyon), koka, hint keneviri (kokain), marihuana, esrar, alkol bunlardan sadece bir kaçı Ancak bunların zararları hemen fark edildi ve gerekli yasaklar getirildi Toplumsal izolasyon ve kanuni yasaklama sayesinde, keyif verirken bağımlılık yaratan maddelerin kullanımı kısıtlanmış oldu

Sigara ise zararlı etkileri ancak uzun dönemde ortaya çıktığından sanki zararsızmış gibi görüldü ve ne toplumsal izolasyon ne de kanuni yasak gibi önlemlerle kullanımı engellendi Bu arada sigara endüstrisinin büyüklüğü ve ne kadar çok kişinin geçimini sağladığı da bunda çok etkili oldu

ABD'nin Yıllık Kaybı 55 Milyar Dolar

Sigaranın yarattığı bağımlılığın şiddeti hep küçümsendi Oysa sigara, üretim kaybının, önüne geçilebilir hastalıkların, maluliyetin ve erken ölümlerin ana nedeni oldu Sadece Amerika Birleşik Devletlerinde sigaranın neden olduğu verimlilik kaybı yıllık 55 milyar dolardan fazladır

Sigara kullanımından doğan hastalıkların tanı, tedavi masrafları ve işgünü kayıplarının ekonomik boyutu da göz ardı edilecek gibi değildir Örneğin, bir akciğer kanseri hastasının tanı ve tedavi masrafları ortalama 30 bin YTL olarak hesaplanmıştır Ülkemizde her yıl 10 bin yeni akciğer kanseri tanısı konulduğu düşünülürse, sadece bu hastalık için maliyet 300 milyon YTL olacaktır

Rakamlar Çok Şey Anlatıyor

Sigaranın içinde nikotin haricinde vücudumuza zarar veren 6 binden fazla madde mevcuttur Sigara kağıdının ve kağıdın sarıldığı tutkalın yanmasından kaynaklanan zehirli gazları da unutmamak gerekir! Yapılan bir araştırma, sigaranın 24ten fazla hastalığa neden olduğu gösterilmiştir Günde 1 paket sigara tüketen bir kişi, 1 yılda sigarayı 70 bin kez içine çeker ve üfler Bu sırada bazı maddeler direkt olarak toksik etki yaparken, bazıları kana karışır ve tüm vücudun zarar görmesine neden olur Sigara dumanının her milimetreküpünde nefes ile çekilebilir boyutlarda 3 milyar partikül bulunur Oluşan gazlar, sigara dumanının tüm ağırlığının % 92-95ini oluşturur

Sigara içinde yer alan bu binlerce toksik madde, sadece halk arasında bilindiği gibi öksürükle kendini belli eden solunum sistemi hastalıklarına değil, cinsel fonksiyon bozukluğu, mesane, kolon ve diğer kanser türleri, mide ve bağırsak hastalıkları, kalp damar ve beyin damar hastalıkları gibi çeşitli hastalıklardan sorumludur Bunların hepsi de önlenebilir hastalıklardır Sigara, kanser ölümlerinin en büyük ve önlenebilir nedenidir Tüm kanser ölümlerinin % 30undan, akciğer kanserinden ölümlerin % 85inden sorumlu tutulmaktadır Örneğin, sigara tüketiminin dramatik bir artış yaptığı 1960lardan sonra akciğer kanseri ölüm hızı da artış göstermiştir

Dünya Bırakıyor Biz Tüttürüyoruz!

Dünyada sigara kullanımı antisigara kampanyaları sayesinde giderek azalmaktadır Maalesef ülkemizde erkek nüfusta sigara kullanımı dünya ortalamasının üstündedir ve bu oran kadınlarda da giderek artmaktadır Batılı ülkelerde sigara kullanımı eğitim ve sosyokültürel düzey yükseldikçe azalmaktayken, ülkemizde bu durum tam tersidir

Bırakamıyorsanız Bari Azaltın

Sigarayı aktif kullananların yanı sıra pasif olarak maruz kalan kişilerin düzenli sağlık kontrollerinden geçmesi gereklidir Mutlaka bir akciğer filmi, bir takım kan tahlilleri, gerekirse AC tomografi çektirmeleri, hekim gerekli görürse solunum fonksiyon testleri ile değerlendirilerek, olası riskleri öğrenip alınacak önlemleri almalıyız Elbette bu kadar zararlı bir madde olan sigaranın bırakılması gerektiğini söyleyerek konuyu tamamlamalıyız Ancak sigarayı bırakmak son derece zor, irade gerektiren ve ne yazık ki tekrar başlama ile sonuçlanan bir macera olur çoğu zaman Profesyonel yardım alarak sigarayı bırakmak işleri kolaylaştırır Birtakım ilaçlar, nikotinli sakızlar vb metotlarla bilinçli bir şekilde, çıkılan yolun zorluklarını bilip, destek alarak bırakmak, daha büyük bir başarı ile sonuçlanacaktır Ama bırakamayanlar için söylenecek söz ise bari azaltın olabilir Unutmayın ki, sigaranın bırakılmasıyla kanser riski zaman geçtikçe azalır Az sigara içenlerde bu risk, 10-15 yıl sonra sigara içmeyen gruba ulaşır