Vitaminlerin Önemi

Vitaminlerin önemi

Sağlıklı yaşamak ve birçok hastalığa yakalanmadan önüne geçebilmek için vitamin desteği şart
Vitaminler vücudun sağlıklı gelişimi, sindirim fonksiyonları, enfeksiyonlara karşı bağışıklık kazanması açısından oldukça gereklidir

Vitaminler besinlerimizde bulunmadığı zaman, metabolizmada bozukluklara yol açabilirler Ayrıca vücudumuzun karbonhidrat, yağ ve proteini kullanmasını da sağlarlar

İşte vitaminlerin önemi:

A vitamini
A vitamini yağda eriyen vitaminlerdendir Karaciğerde depolanan bu vitamin ısıya ve pişirmeye dayanıklıdır

Yararları: A vitamini, göz problemlerini ve körlüğü önler Bağışıklık sistemini kuvvetlendirerek cilt sorunlarını engeller Ayrıca sindirim sisteminde oluşan ülserleri tedavi eder; soğuk algınlığına ve böbreklerde, mesanede, akciğerlerde ve mukus zarlarında enfeksiyonlara karşı vücudu korur

A vitamini dokuların bakım ve onarımı, yeni hücrelerin gelişmesi, kemiklerin ve dişlerin oluşumu için de önemlidir Antioksidan olarak faaliyet yaparak hücreleri kansere ve diğer hastalıklara karşı korur, yaşlanma sürecini yavaşlatır, yağ depolanmasına yardımcı olur A vitamininin vücut açısından diğer bir önemi, proteinlerin A vitamini olmadan kullanılamamasıdır

Hangi besinlerde bulunur?
Süt, yumurta sarısı, ton ve morina balıklarının karaciğer yağında (balık yağı) bulunur Ayrıca tereyağı ve peynirde de bulunur Havuç ve havuç benzeri sarı-turuncu renkli sebzelerde A vitamininin ön maddeleri vardır

Eksikliği nelere yol açar?
Bağışıklık sisteminin zayıflaması, enfeksiyonlara elverişli hale gelme, sivilce oluşumunda artış, yorgunluk, diş, dişeti ve kemiklerde deformiteler , kornea ile ilgili sorunlara yol açar

B vitamini
Suda eriyen vitaminlerden olan B vitaminleri vücutta depolanmadığından hergün besinlerle alınması gerekir Vücut ihtiyaç duyduğu kadarını kullanır, fazlası atılır
Yararları: Gıdalarda bulunan enerjinin açığa çıkmasını, hormonların üretilmesini, ağız dil ve cilt dokusunun sağlıklı kalmasını sağlamak

Hangi besinlerde bulunur?
Hayvansal ve bitkisel gıdalarda bulunur Süt, ciğer, yumurta ve yeşil yapraklı sebzeler ile işlenmemiş hububat ürünleri bunlar arasında sayılabilir

B1 vitamini (Tiyamin)
Tiyamin, bir diğer ismiyle B1 vitamini suda çözülebilen bir vitamindir
Yararları: Vitamin B1 ya da Tiamin, diğer B grubu vitaminlerle birlikte vücudun, özellikle beynin, enerji üretiminimde gerekli bir vitamindir Bu vitamin öncelikle şeker hastalığı, doku sertleşmesi, sinirsel hastalıklar önlenmesinde kullanılır ve yaşlı insanların zihinsel fonksiyonların sürdürebilmesine yardımcı olur Merkezi sinir sistemi sağlığını korumakta önemli bir rol oynar B1 vitamini kan hücrelerinin oluşumu ve sağlıklı bir dolaşım sistemi için gerekli olan hidroklorik asidin üretiminde rol oynar Ayrıca karbonhidratlardan enerji üretiminde, kalp ve sindirim sistemi kaslarının tonusunun korunmasında anahtar rolü vardır

Hangi besinlerde bulunur?
Buğday başağı, kepek, bira mayası, sebzeler gibi birçok besinde bol miktarda bulunur Sebzelerin pişirilmesi, sütün kaynatılması yada sterilize edilmesi çok önemli miktarda tiamin kaybına neden olur, bu nedenle pastörize olmuş sütte az bulunur Kuru fasulye, yumurta, bütün hububatlar, kahverengi pirinç ve deniz ürünleri B1 kaynaklarıdır Süt ve süt ürünleri, sebze ve meyveler B1 açısından çok zengin kaynaklar olmasalar da yüksek miktarlarda tüketildiklerinde yeterli B1 vitamini sağlayabilir

Eksikliği nelere yol açar?
B1 vitamini eksikliği durumunda Wernicke-Korsakoff sendromu hastalığı görülür Ciddi bir beyin hastalığı olan bu sendrom alkol kullanımı ve tiamin eksikliği birleşiminde görülür Hafif dereceli tiamin eksikliği ise yorgunluk ve depresyon ile sonuçlanır B1 düzeylerindeki yetersizlik ise gözlerde güçsüzlük, zihin bulanıklığı ve fiziksel koordinasyonda bozukluğa sebep olur Ayrıca iştah azalması, sindirim bozukluğu, kabızlık, yorgunluk, başağrısı, sinir ve dolaşım sistemi hastalıkları, kas krampları, ödem gibi sorunlara yol açabilir

B1 vitaminin uzun süre eksikliklerinde Beriberi adı verilen ve merkezi sinir sistemini yıkıcı ve bazen ölümcül derecede etkisi olan bir hastalık oluşabilir Beriberi'ye beslenme düzeyleri yeterli olan ülkelerde pek rastlanmaz Ancak uzun süreli alkolizm vakalarında bu hastalığa ratlanabilmektedir B1 düzeylerini ağızdan alınan antibiotikler, sulfa grubu ilaçlar, antiasitler ve doğum kontrol hapları da etkileyebilir Ayrıca karbonhidratı yüksek diyetle beslenen kişilerde B1 ihtiyacı artabilmektedir

B2 vitamini (Riboflavin)
B2 suda eriyen bir vitamindir ve vücutta depolanmaz
Yararları: Biboflavin olarak da adlandırılan B2 vitamini enerji üretimi, enzim fonksiyonu, normal yağ asidi ve aminoasit sentezi için önem taşımaktadır Besinlerden enerjinin serbest bırakılmasında rol oynar A vitamini ile birlikte kullanıldığında solunum, sindirim, dolaşım ve boşaltım sisteminin mukozasının sağlıklı olmasını sağlar Sinir sistemi, deri ve gözleri korur Normal büyüme ve gelişmeye yardımcı olur Enfeksiyon, alkolizm, yanık, mide ve karaciğer hastalıkları tedavisine yardımcı olur Migren, katarakt, orak hücreli anemi tedavisinde kullanılır

Hangi besinlerde bulunur?
Hayvansal besinlerde, süt ve süt ürünlerinde, buğday başağında, yeşil sebzelerde, havuçta, enginarda, fındıkta, yerfıstığında ve mercimek gibi bitkisel besinlerde bol miktarda B2 vitamini bulunur

Eksikliği nelere yol açar?
Ağız kenarlarında çatlaklar, dil ve dudaklarda iltihaplanmalar, ışığa duyarlı gözler, ciltte kaşıntı, sersemlik, uykusuzluk, öğrenme güçlüğü, gözlerde yanma ve kaşıntı ve kornea hasarına yol açabilir

B3 vitamini (Niasin)
Niyasin, Nikotinik asit veya B3 vitamini suda çözünür bir vitamindir
Yararları: Kan dolaşımını düzenler, sağlıklı bir deri sağlar ve santral sinir sisteminin çalışmasına yardımcı olur Beyin ve hafızanın ileri fonksiyonlarının denetlemesinden dolayı şizofreni ve diğer zihinsel hastalıklarda tedavi edici rol oynar Son olarak yeterli B3 düzeyinin insülin ile östrojen, progesteron ve testesteron gibi cinsiyet hormonlarının sentezi için hayati rol oynadığı gösterilmiştir Son zamanlarda kan kolesterolünü ve trigliseritini yan etki olmadan emniyetle düşürebildiği için doktorlar tarafından bu amaçla sıklıkla kullanılmaktadır Ancak B3 vitamininin kullanımında doz ayarlaması mutlaka doktor tarafından yapılmalıdır

Hangi besinlerde bulunur?
B3 vitamini içeren doğal yiyecekler sığır eti, brokoli, karnabahar, havuç, peynir, mısır unu, yumurta, balık, süt, patates ve domatestir Ette bol miktarda vardır Vücut, süt ve yumurtadaki proteinlerden de niasin üretebilir

Eksikliği nelere yol açar?
B3 vitamini eksikliğinde “pellegra” adı verilen ve sinir sisteminde fonksiyon bozukluğu, mide bağırsak sistemi bozukluğu, ishal, zihin bulanıklığı, depresyon ve ağır dermatit ve çeşitli cilt lezyonlarına neden olan bir hastalık oluşur

B5 vitamini (Pantotenik)
B 5 vitamin suda eriyen ve vücutta depolanmayan bir vitamindir
Yararları: Strese karşı mücedelede yardımcıdır Antistres vitamini olarak da adlandırılır Böbreküstü bezinin fonksiyonunda önemli rol oynarYara ve yanıklara iyi gelir, alyuvar üretimi için gereklidir, karaciğeri koruyucudur B5 vitaminin saç sağlığını koruyucu ve cilt kırışıklığını önleyici etkileri bulunur Kabızlık sorununun giderilmesine yardımcıdır Akne sorunlarına karşı faydalıdır

Hangi besinlerde bulunur?
Dana eti, karaciğer, balık, tavuk, yumurta, peynir, fasulye, tüm tahıllar, hububatlar, karnabahar, bezelye, avakado, patates, mısır, kuru yemişler de bolca bulunur

Eksikliği nelere yol açar?
Doğrudan B5 vitamini eksikliğine bağlı insanlarda oluşan hiçbir hastalık belirtilmemiştir Bunun sebebi her türlü besinde bolca bulunmasıdır Ancak B5 vitamini eksikliğine bağlı bazı belirtilerin oluşabileceği kanıtlanmasa da varsayılmaktadır Bunlardan bazıları şunlardır: sinir harabiyetleri, solunum problemleri, cilt problemleri, artrit, alerji, doğumsal bozukluklar, zihinsel yorgunluk, baş ağrısı, uyku bozukluğu, kas spazmları, kramplar

B6 vitamini (Pyridoxine)
Pyridoxine olarak da adlandırılan B6 vücutta depolanmayan ve suda eriyen bir vitamindir
Yararları: Vücutta diğer birçok vitaminden daha fazla hayati fonksiyonları destekleyici rol oynar Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasında yer alır Hormonlar, kırmızı kan hücreleri, sinir hücreleri ve enzimlerin oluşumunda rol oynarlar Ayrıca B6 vitamini iştahımızı, ağrıya karşı duyarlılığımızı, uyku düzenimizi, ruh durumumuzu etkileyen serotonin adlı maddenin yapımında da etkili olmaktadır

B6 vitamini bağışıklık sistemini güçlendirir, kolesterol birikimine engel olarak kalbi korur, böbrek taşı oluşumunu engeller karpal tunel sendromu, adet öncesi gerginlik sendromu, artritler, alerjiler, geceleri oluşan bacak kramplarının tedavisinde de kullanılır B6 vitamini birçok enzimin oluşumuna katılır Örneğin, demirin hemoglobin yapısına katılmasını sağlayan enzimlerin içinde de bulunurlar Ensefalopati ve polinevrit gibi nörolojik hastalıkların tedavisinde B6 vitamini etken madde olarak kullanılır

Hangi besinlerde bulunur?
Başlıca Vitamin B6 kaynakları arasında muz, avakado, tavuk eti, ıspanak, bezelye, bira mayası, havuç, yumurta, balık ve bütün hububatlar gelmektedir

Eksikliği nelere yol açar?
B6 vitamini eksikliği son derece enderdir Bu durumda deri, sindirim sistemi ve sinir sistemi rahatsızlıkları ortaya çıkar Dudak ve dil çatlaması, egzama gibi fiziksel belirtiler görülür B6 vitamini eksikliğinde ani uykusuzluk ve santral sinir sisteminin çalışmasında bozukluklar oluşmaktadır Eksikliğinde depresyon, kusma, anemi (kansızlık), böbrek taşları, dermatitler, uyuşukluk, bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı olarak sık hastalanma görülebilir Yeni doğanlarda B6 vitamini eksikliğine bağlı olarak aşırı sinirlilik, huysuzluk; bazende kasılma nöbetleri görülebilir