Rahim Ağzı Kanserine Önceden Yapılacak Önlemler

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Rahim Ağzı Kanserine Önceden Yapılacak Önlemler

Rahim ağzı kanserini oluşmadan, 5-15 yıl kadar önce önlem almak mümkün

Tahlillerin tıptaki önemi tartışılmaz

Ancak Pap test kadar çarpıcı örnek de sık görülmez

Smear, vajinal smear, pap smear gibi adlarla da anılan bu test sistemli olarak yapıldığı taktirde, rahim ağzı kanserini oluşmadan, 5-15 yıl kadar önce haber verebilir

Dolayısıyla her türlü önlemi almak mümkün olabilmektedir

PAP TESTİ NEDİR?
Bu testi geliştiren Papanicolau'nun adının kısaltması ile anılan bu testte, rahim ağzına sürülen ucu pamuklu bir çubukla, buradan salgı ve hücreler alınır

Özel boyama yöntemleriyle boyanan hücreler mikroskop altında tetkik edilir

Normal ve hastalıklı hücreler birbirinden farklı görünümde olduğu için kesin teşhis koymak mümkün olabilmektedir

Kolayca yapılabilen, ağrı ve acı vermeyen bu testin, bütün kadınlara zaman zaman uygulanması yukarıda da belirtildiği gibi, rahim kanserini oluşmadan yıllar önce haber verebilmesi açısından, hayat kurtarıcı bir etki yaratmaktadır

RAHİM AĞZI KANSERİ NEDEN OLUŞUR?
Çok eşle cinsel yaşam sürenlerle, sigara içenlerde ve doğum kontrol hapı kullananlarda rahim ağzı kanserinin sık görüldüğü tesbit edildi

Ancak bunların tek başına birer etken olmadığı da aşikar

Bu açıdan yapılan ayrıntılı araştırmalarda, rahim ağzında kanser öncesi değişmeler görülen kadınların %90 ında, HPV olarak adlandırılan bir virüs tesbit edildi

Bu virüs insanlarda siğil oluşumuna neden oluyor

Virüsün rahim ağzına ulaşması ve buraya yerleşmesi halinde, yukarıda değindiğim diğer etkenler de birleşince, kanser türünde değişmelere neden olabiliyor

VİRUSUN BULAŞMASI
Virüsün bulaşmasında tuvaletler gibi birçok yol varsa da en önemlisi cinsel birleşmedir

Çok erkekle cinsel ilişkide bulunan kadınlarda bu virüs daha sık görülüyor

Ancak, tek erkekle cinsel yaşam sürdüren kadınlar da, eğer eşi kendine sadık değilse, güvence altında sayılmazlar

Ancak virüsün bulaştığı her kadının hastalanmayacağını da bilmek gerekir

Öncelikle vücudun bağışıklık sistemi olmak üzere bir çok etken burada rol oynuyor

Vücudun bağışıklık sistemi iyi çalışıyorsa virüsün etkisi kalmayabiliyor

B vitaminlerin biri olan folik asit, rahim ağzı kanserinde önem taşıyor

Bu kansere yakalanan kadınların kanındaki folat düzeyleri düşük çıkıyor

Doğum kontrol hapları, sigara ve çok sayıda doğum yapmış olmak, folat düzeylerini düşürerek olumsuz yönde etki ediyor

Ancak folik asit eksikliğinin kanser oluşmasına doğrudan etken olmadığını da belirtmek isterim

HPV (siğil virüsü), folik asit eksikliği olanlarda en az 5 kez daha etkin olabiliyor

Öncelikle siğil virüsü olmak üzere bir çok etken, rahim ağzı kanseri oluşmasında etken olabiliyor

Ancak bu kanser de bir gecede ortaya çıkmıyor

Kanser oluşsa bile, displazi adı verilen hücre yozlaşması safhasından kansere ulaşması 5-15 yıl kadar bir zaman alıyor

İşte Pap test bu nedenle kullanılıyor

Belirli aralıklarla yapılan testlerde kanser oluşmaya başladığı ortaya çıkarsa, çok küçük bir cerrahi girişimle bu sorun çözümleniyor

HANGİ ARALIKLARILA YAPILMALI
Pap testin hangi sıklıkla yapılması gerektiği yolunda tespit edilmiş ideal bir süre yok

Ne zamanlar yapılması gerektiğine bir doktor karar vermeli

Genel eğilim, her yıl yapılması ise de son yapılan araştırmalar, daha önce yapılan Pap testleri normal bulunmuş kadınların iki yılda bir kontrolünün de yeterli olabileceğini gösterdi

Ancak displazi tespit edilmiş olanlar bu gruba girmiyor

Onların takibine doktorları karar vermeli

Bu konuda da bazı değişik görüşler var

Bu kişiler hemen tedaviye mi alınmalı yoksa çok yakından takip edip kanserleşme riski belirdiğinde ameliyat mı edilmeli? Son görüşler, 'displazi olanlar, virüs de bulunduğu için tedavi edilmelidir, böylece displazi de gerileyecektir' şeklinde

Bunun başarılması için HPV adı verilen virüsün bulunup bulunmadığının da tespit edilmesi gereklidir

Bu amaçla ViraPap Test adıyla bir tetkik yöntemi geliştirildi

Böylece HPV adlı virüsün varlığı da tespit edilmiş oluyor

Yazının başında da belirtildiği gibi, rahim ağzına ucu pamuklu çubuk ya da fırça sürülmesi ile alınan hücre ve salgılar, özel bir cam üzerine yayılıyor ve boyandıktan sonra inceleniyor

Testin sağlıklı sonuç vermesi için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar var, bu hususları şöyle sıralanabilir;

Testin yapılacağı zamandan 12 saat öncesine kadar olan süre içinde cinsel birleşmede bulunmamak gerekir

İki adet kanaması arasında geçen sürenin ortalarına doğru yapılması daha uygundur

Böylece adet kanının hücre görüntüsünü engellemesi ihtimali azalır

Vajinadan akıntı ile kendini gösteren, mantar hastalığı gibi bir sorun varsa, iyileşinceye kadar tetkik ertelenmelidir

Vajina içini yıkamak ya da tampon koymak gibi işlemlerden, en az 72 saat geçmeden tetkik yapılmamalıdır

Bu işlemler hücreleri uzaklaştıracağı için iyi bir sonuç alınamaz

Tetkik yapan laboratuarın, sitoloji konusunda uzmanlaşmış bir merkez olmasına dikkat edilmelidir

Tahlil sonuçlarını gösteren raporlar, daha sonrakilerle karşılaştırılmak için mutlaka saklanmalıdır

Eğer tetkik sonucunda, yeterli hücre görülemediği için, tahlilin tekrar yapılması isteniyorsa, en az 6 hafta geçmeden tahlil yenilenmemelidir

Çünkü rahim ağzında eğer varsa anormal hücreler kazınmış olacağı için kısa bir süre sonra yapılan tekrarlarda anormal hücreleri görmek mümkün olamayacak ve sonuç, yanıltıcı bir şekilde, normal bulunacaktır

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Rahim Ağzı Kanserine Önceden Yapılacak Önlemler Rahim Ağzı Kanserine Önceden Yapılacak Önlemler Rahim ağzı kanserini oluşmadan, 5-15 yıl kadar önce önlem almak mümkün Tahlillerin tıptaki önemi tartışılmaz Ancak Pap test kadar çarpıcı örnek de sık görülmez Smear, vajinal smear, pap smear gibi adlarla da anılan bu test sistemli olarak yapıldığı taktirde, rahim ağzı kanserini oluşmadan, 5-15 yıl kadar önce haber verebilir Dolayısıyla her türlü önlemi almak mümkün olabilmektedir PAP TESTİ NEDİR? Bu testi geliştiren Papanicolau'nun adının kısaltması ile anılan bu testte, rahim ağzına sürülen ucu pamuklu bir çubukla, buradan salgı ve hücreler alınır Özel boyama yöntemleriyle boyanan hücreler mikroskop altında tetkik edilir Normal ve hastalıklı hücreler birbirinden farklı görünümde olduğu için kesin teşhis koymak mümkün olabilmektedir Kolayca yapılabilen, ağrı ve acı vermeyen bu testin, bütün kadınlara zaman zaman uygulanması yukarıda da belirtildiği gibi, rahim kanserini oluşmadan yıllar önce haber verebilmesi açısından, hayat kurtarıcı bir etki yaratmaktadır RAHİM AĞZI KANSERİ NEDEN OLUŞUR? Çok eşle cinsel yaşam sürenlerle, sigara içenlerde ve doğum kontrol hapı kullananlarda rahim ağzı kanserinin sık görüldüğü tesbit edildi Ancak bunların tek başına birer etken olmadığı da aşikar Bu açıdan yapılan ayrıntılı araştırmalarda, rahim ağzında kanser öncesi değişmeler görülen kadınların %90 ında, HPV olarak adlandırılan bir virüs tesbit edildi Bu virüs insanlarda siğil oluşumuna neden oluyor Virüsün rahim ağzına ulaşması ve buraya yerleşmesi halinde, yukarıda değindiğim diğer etkenler de birleşince, kanser türünde değişmelere neden olabiliyor VİRUSUN BULAŞMASI Virüsün bulaşmasında tuvaletler gibi birçok yol varsa da en önemlisi cinsel birleşmedir Çok erkekle cinsel ilişkide bulunan kadınlarda bu virüs daha sık görülüyor Ancak, tek erkekle cinsel yaşam sürdüren kadınlar da, eğer eşi kendine sadık değilse, güvence altında sayılmazlar Ancak virüsün bulaştığı her kadının hastalanmayacağını da bilmek gerekir Öncelikle vücudun bağışıklık sistemi olmak üzere bir çok etken burada rol oynuyor Vücudun bağışıklık sistemi iyi çalışıyorsa virüsün etkisi kalmayabiliyor B vitaminlerin biri olan folik asit, rahim ağzı kanserinde önem taşıyor Bu kansere yakalanan kadınların kanındaki folat düzeyleri düşük çıkıyor Doğum kontrol hapları, sigara ve çok sayıda doğum yapmış olmak, folat düzeylerini düşürerek olumsuz yönde etki ediyor Ancak folik asit eksikliğinin kanser oluşmasına doğrudan etken olmadığını da belirtmek isterim HPV (siğil virüsü), folik asit eksikliği olanlarda en az 5 kez daha etkin olabiliyor Öncelikle siğil virüsü olmak üzere bir çok etken, rahim ağzı kanseri oluşmasında etken olabiliyor Ancak bu kanser de bir gecede ortaya çıkmıyor Kanser oluşsa bile, displazi adı verilen hücre yozlaşması safhasından kansere ulaşması 5-15 yıl kadar bir zaman alıyor İşte Pap test bu nedenle kullanılıyor Belirli aralıklarla yapılan testlerde kanser oluşmaya başladığı ortaya çıkarsa, çok küçük bir cerrahi girişimle bu sorun çözümleniyor HANGİ ARALIKLARILA YAPILMALI Pap testin hangi sıklıkla yapılması gerektiği yolunda tespit edilmiş ideal bir süre yok Ne zamanlar yapılması gerektiğine bir doktor karar vermeli Genel eğilim, her yıl yapılması ise de son yapılan araştırmalar, daha önce yapılan Pap testleri normal bulunmuş kadınların iki yılda bir kontrolünün de yeterli olabileceğini gösterdi Ancak displazi tespit edilmiş olanlar bu gruba girmiyor Onların takibine doktorları karar vermeli Bu konuda da bazı değişik görüşler var Bu kişiler hemen tedaviye mi alınmalı yoksa çok yakından takip edip kanserleşme riski belirdiğinde ameliyat mı edilmeli? Son görüşler, 'displazi olanlar, virüs de bulunduğu için tedavi edilmelidir, böylece displazi de gerileyecektir' şeklinde Bunun başarılması için HPV adı verilen virüsün bulunup bulunmadığının da tespit edilmesi gereklidir Bu amaçla ViraPap Test adıyla bir tetkik yöntemi geliştirildi Böylece HPV adlı virüsün varlığı da tespit edilmiş oluyor Yazının başında da belirtildiği gibi, rahim ağzına ucu pamuklu çubuk ya da fırça sürülmesi ile alınan hücre ve salgılar, özel bir cam üzerine yayılıyor ve boyandıktan sonra inceleniyor Testin sağlıklı sonuç vermesi için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar var, bu hususları şöyle sıralanabilir; Testin yapılacağı zamandan 12 saat öncesine kadar olan süre içinde cinsel birleşmede bulunmamak gerekir İki adet kanaması arasında geçen sürenin ortalarına doğru yapılması daha uygundur Böylece adet kanının hücre görüntüsünü engellemesi ihtimali azalır Vajinadan akıntı ile kendini gösteren, mantar hastalığı gibi bir sorun varsa, iyileşinceye kadar tetkik ertelenmelidir Vajina içini yıkamak ya da tampon koymak gibi işlemlerden, en az 72 saat geçmeden tetkik yapılmamalıdır Bu işlemler hücreleri uzaklaştıracağı için iyi bir sonuç alınamaz Tetkik yapan laboratuarın, sitoloji konusunda uzmanlaşmış bir merkez olmasına dikkat edilmelidir Tahlil sonuçlarını gösteren raporlar, daha sonrakilerle karşılaştırılmak için mutlaka saklanmalıdır Eğer tetkik sonucunda, yeterli hücre görülemediği için, tahlilin tekrar yapılması isteniyorsa, en az 6 hafta geçmeden tahlil yenilenmemelidir Çünkü rahim ağzında eğer varsa anormal hücreler kazınmış olacağı için kısa bir süre sonra yapılan tekrarlarda anormal hücreleri görmek mümkün olamayacak ve sonuç, yanıltıcı bir şekilde, normal bulunacaktır