Kültür Mantarı

Kültür mantarcılığında şapkalı mantar(Abisporus) en çok yetiştirilen mantar Toprak üstünde bulunan beyaz renkli sap şapka denen kısımdır Toprak altında ise kökleri bulunur Şapkanın alt kısmındabirbirine az çok paralel ince yapılı lameller bulunmaktadır Bu lamellerin arasında bulunan sporlar gözle görülmeyecek kadar küçüktür ve uygun ortamda çimlenerek miseller oluşturur Miseller ise ortama yayılarak yoğunlaşır ve mantarı meydana getirir

Mantar kendisi için gerekli tüm besin maddelerini hazır olarak almak zorundadır Mantarların beslenmesi için gerekli olan ortam, çeşitli organik(sap, saman, yaprak vb bitkisel artıklar) maddelerin ayrıştırılması ve bazı elementleri ilavesi sonucu özel yöntemlerle hazırlanır Özel şekilde hazırlanan bu ortama mantar yetiştiriciliğinde “kompost” adı verilir

Mantarların belirli sıcaklık, nem ve havalandırma gibi belirli istekleri vardır Bu şartlar sağlandığı takdirde yıl boyu mantar gerçekleştirilebilir Mantarlar farklı gelişim devrelerinde farklı iklim isteklerine sahiptir

Misel Ön Gelişme Devresi

Mantar misellerinin komposta ekiminden missellerin kompost içerisinde geliştiği ve bu komposta misel iplikçileri tamamen kapladığı devredir Bu devrede missellerin gelişmesi için kompost içerisindeki optimumum sıcaklık, 23-25 derece, oda nisbi nemi de %80-90 oranında olmalıdır bu sıcaklık derecesinden misel ön gelişme devresini 12-15 günde tamamlar

Örtü Toprağı Devresi

Gelişme dönemini bitiren % 75-80 misel sarması gerçekleşmiş olan kompostun üzerine, daha önce dezenfekte edilmiş takriben 35-5 cm kalınlığındaki örtü toprağı (torf-turba) %70 nemli olarak kompost yüzeyine serilir

Toprak örtümünden sonra ilk günlerde ortam sıcaklığı 20 derece civarında olmalıdır İlk çıkışlar görüldükten sonra 15-17 dereceye düşürülmelidir Nem ise %80-90 olmalıdır Üst toprağın örtümünden sonra uygun şartlar sağlandığı takdirde yaklaşık 3 hafta sonra ilk çıkış başlar Takriben 30-60 gün verimde devam eder

Hasat:

Mantar hastalıkları genellikle örtü toprağı örtümünü izleyen 20-22ci günlerde başlar Mantar şapkaları 25-5 cm olduğunda hasadı tekniğe uygun olarak yapılmalıdır

*mantar loş, ısı ve nem durumu ayarlanabilen, havalandırılması kolay olabilecek yerlerde yetiştirilmelidir

*Mağaralar yılın belli mevsimlerinde boş kalan soğuk hava depoları, seralar, evin kullanılmayan bodrum veya kilerlerinde mantar yetiştiriciliği yapılabilir

*Mantar %90a yakın su içerir Yağ ve karbonhidrat miktarı az, protein bakımından zengindir B kompleks ve C vitaminleri bol miktarda bulunur Kalorisi düşük olup, 100 gr Mantar, 20-30 kalori vermektedir Ayrıca yağ oranı çok az olması nedeniyle mantar iyi bir diyet yemeği olarak önerilmektedir Yüksek miktarda K,P,Ca ve çok az miktarda da Fe içermektedir Mantarın muhafaza ve yiyecek olarak değerlendirme alnları oldukça fazladır Bunlardan taze olarak saklama, konserve işlemi, derin dondurma, kurutma, hazır çorba, sos, ketçap ile turşu yapımı en yaygın olanlarıdır

*Kültür mantarı üretimi son yıllarda hızlı gelişme eğilimindedir Bu gelişmeye bağlı olarak, kültür mantarı yetiştiriciliği genel prensiplerini açıklayan bilgilere duyulan istek de gün geçtikçe artmaktadır