Narın Faydaları Yararları

Narın Faydaları Yararları

İnsanlığın ilk tanıştığı meyvelerden biri olduğu düşünülen nar, ilim literatüründe Punica granatum L (Punicacea familyası) olarak isimlendirilir Anavatanının İran olduğu kabul edilen nar, daha çok Akdenize komşu ülkeler ile Kaliforniya kıyıları, Hindistan, Çin ve Rusyada yetişir



“Çarşıdan aldım bir tane, eve geldim bin tane!” bilmecesiyle hafızalara kazınan nar; çiçeği, kabuğu ve kırmızı taneleriyle hususi bir meyvedir Nar, tanelerinin dizilişi ve tanelerin üzerini örten koruyucu zarıyla da dikkatleri çeker Genellikle taze olarak tüketilen nar, meyve suyunun yanı sıra pasta ürünlerinde, jöle ve marmelât üretiminde de kullanılır Nar, fonksiyonları ve ihtiva ettiği kimyevî moleküller dolayısıyla son yıllarda bilim adamlarının da ilgisini çekmektedir

Narın muhteviyatı

Narın toplam ağırlığının % 52sini yenilebilir kısım meydana getirir Bunun da % 78ini nar suyu oluşturur Narın yenilebilir kısmında; sitrik (% 0,33-0,56), malik, asetik, fumarik ve laktik asit bulunur Olgun narın yenilebilir kısmında protein miktarı 100 gramda 50 mg; toplam fenolik madde miktarı 100 gramda 150 mg; askorbik asit ise, 100 gramda 10 miligram civarındadır Taze sıkılmış nar suyunda şeker nispeti yaklaşık % 16dır Nar suyu ve çekirdeğinde 19 element tespit edilmiştir Bunlar arasında demir, kobalt, molibden, potasyum, kalsiyum, selenyum, sodyum ve çinko vardır

Narın ağırlığının % 12-20sini çekirdekler oluşturur Yaş çekirdeklerde % 1,2-2,7 nispetinde yağ bulunur Yağ miktarı düşük olduğu için nar, sanayide yağ kaynağı olarak kullanılmaz

Narın sağlığa tesiri

Narda bulunan yağ asitlerinin insan sağlığına olumlu tesirleri vardır Narın özellikle kalb-damar hastalıklarını önleyici rolünden ve kandaki toplam kolesterol ile kötü kolesterol olarak bilinen LDLyi azaltıcı tesirinden bahsedilmektedir

Nar çekirdeğinde bulunan omega-3 ve omega-2ü hücrelerde programlı hücre ölümüne (apoptosis) yol açtığı belirtilmiştir Nar çekirdeğinde bulunan kimyevî moleküller, tümörlü hücrelerin normal dokulara yayılmasını (metastas) önlemede rol oynar Lâboratuvar şartlarında kanserli hücrelerin ilâçlara karşı direncinin önlenmesinde, nardan saflaştırılan kateşin molekülünün olumlu tesiri olduğu gözlenmiştir Prostoglandinler adı verilen bir grup molekül, vücutta çok önemli işlerle vazifelendirilmiştir Bunların bir kısmı kanda pıhtı oluşmasına mâni olurken, bir kısmı da kan damarlarının çapını ayarlamada kullanılır

Nardaki bazı hususi asit ve polifenollerin prostoglandin tesir mekanizmasında faydalı olduğu düşünülmektedir Nar, portakal ve mor üzüm suları karşılaştırıldığında, nar suyunun insan hücrelerinde prostoglandinI2 (PGI2) sentezini arttırdığı bulunmuştur Antioksidan tesirinin de diğer meyve sularından daha fazla olduğu bulunmuştur Deney hayvanlarına azoksimetan verilerek oluşturulan kolon kanserinin, nar çekirdeği diyetiyle -kontrol grubuna kıyasla- gerilediği tespit edilmiştir

Tümörün vücuda yayılma sürecinde yeni kan damarları (anjiogenezis) meydana gelir Nar çekirdeği yağının bunu yavaşlatarak, tümörlerin vücuda yayılmasının gecikmesinde rol oynadığı bulunmuştur Nar suyu ve çekirdeğinin hormona bağlı olmayan farklı kanser hücrelerinde seçici olarak programlı hücre ölümüne (apoptozis) sebep olduğu bulunmuştur; prostat kanserlerinde ise, programlı hücre ölümlerini hızlandırıcı (pro-apoptotik) tesiri keşfedilmiştir

Nar çekirdeği suyunun iskemiye bağlı (damar tıkanıklığı veya başka bir sebeple kalbin yeterli miktarda oksijenlenememesi) koroner kalb hastalarındaki tesirini incelemek maksadıyla yapılan bir araştırmada, hastalara 240 mililitre nar suyu üç ay boyunca günlük olarak içirilmiştir Kontrol hastalarına ise renkli ve aynı kaloriyi taşıyan sıvı verilmiştir Bu süre içerisinde her iki gruba almakta oldukları diğer ilâçlar da verilmiştir Günlük nar suyu içen hastalarda -kontrol grubuna kıyasla- iskeminin iyileşebileceğine dair belirtiler elde edilmiştir Bu arada, bazı iddiaların aksine, üzüm suyu ile kırmızı şarabın kalb hastalarında iskemik belirtilerin iyileşmesinde herhangi bir rolü olmadığı bulunmuştur

Dünyadaki kanser ölümlerinin yaklaşık % 90ının primer tümörlerin (kanserin ilk oluştuğu dokudaki durumu) yayılmasından kaynaklandığı tahmin edilmektedir 1,5 miligram nar suyu ile 1,5 miligram nar çekirdeği yağı karıştırılarak elde edilen 3 miligramlık karışımın prostat ve göğüs kanserlerinde tümör hücrelerinin yayılmasını baskıladığı bulunmuştur

Hz Ali (ra): “Narı zarı ile beraber yiyiniz; çünkü o, mideyi temizler”1 buyurarak nar ve zarının önemini belirtmiştir Narın ihtiva ettiği besin elementleri ve bunların sağlığımıza faydaları bilindiğinde, Kurânın ondan birçok hikmete binaen bahsettiği anlaşılır Kurânda üç yerde nardan bahsedilmektedir “Gökten suyu indiren Odur Onunla her çeşit bitkiyi çıkardık, o bitkiden bir yeşillik çıkardık, ondan da birbiri üzerine binmiş taneler: hurmanın tomurcuğundan sarkan salkımlar, üzüm bağları, zeytin ve nar (bahçeleri) çıkarıyoruz Bunların kimi birbirine benzer, kimi benzemez Bunlar meyvelendikleri zaman meyvelerinin olgunlaşmasına bakın! Bunlarda inanan toplumlar için ibretler vardır” (Enam 6/99) Bu âyette dört meyvenin adı geçmektedir Elmalılı Hamdi Yazır, âyetin açıklamasında narla ilgili olarak; “Nar gerçekten ilginç bir meyvedir Bu önce dört şeyden oluşmuştur Kabuğu, zarları, çekirdeği ve suyu” der ve bunların özelliklerinden ve faydalarından bahsettikten sonra, narın bir yönden gıda, bir yönden de ilâç (hammaddesi) olduğunu belirtir

Narla alâkalı olarak, Risale-i Nur Külliyatında, onun bütün eşya ile alâkadar olmasına ve az bir zamanda kolaylıkla meydana gelmesinin (insanlar için) imkân hâricinde olduğuna dikkat çekilerek; “Ondaki ziynet, intizam, sanat, rayiha, tat ve koku gibi lâtif şeylerden anlaşıldığına göre, öyle bir Saniin masnuudur ki, onun icadında külfet ve mübaşeret yoktur” denmektedir

“Narın tanelerini zâyi etmeden yiyen Cennete gider” sözü, onun dikkatli bir şekilde yenilmesini ve israf edilmemesini telkin etmektedir İnanan insanlara düşen vazife; bu güzel meyveyi yerken, onda tecelli eden ilim, kudret, hikmet ve sanatı düşünerek Sâni-i Hakîmi hatırlamak ve Onun nimetlerine şükretmektir

Dipnot

1 El-Müsnedu Ahmed b Hanbel, (Thk Hamza Ahmed ez-Zeyn, 1-20),16:564, nr23130, Kahire 1416/1995, Darul-Hadîs Y; Nureddin el-Heysemî, Mecmauz-Zevâid, 5:59, (thk Abdullah Muhammed ed-Dervîş), 1414/1994 Beyrut, Darul-Fikr Y,

Kaynaklar

- Poyrazoğlu,E ve ark (2002) Organic acids and phenolic compounds in pomegranates (Punica granatum L) grown in Turkey Journal of Food Composition and Analysis, Vol15, 567-575

- Michael,D et al, (2005) Effects of pomegranate juice consumption on myocardial perfusion in patients with coronary heart disease American Journal of Cardiology, Vol96,810-814

- Martinez, JJ et al, (2006) Seed characterisation of five new pomegranate (Punica granatum L)varieties Scientia Horticulturae Vol110, 241-246

- Ephraim P Lansky, Robert A Newman, (2007) Punica granatum (pomegranate) and its potentialfor prevention and treatment of inflammation and cancer Journal of Ethnopharmacology, Vol109, 177-206

- Seyed Hossain Mirdehghan, Majid Rahemi(2007) Seasonal changes of mineral nutrients and phenolics in pomegranate (Punica granatum L) fruit Scientia Horticulturae, Vol111, 120-127

- Anand P Kulkarni, Somaradhya Malliharjuna Aradhya (2005) Chemical changes and antioxidant activity in pomegranate arils during fruit development Food Chemistry, Vol93, 319-324

- Abulfadl F et al, (2006) Determination of fatty acids and total lipid content in oilseed of 25 pomegranates varieties grown in Iran Journal of Food Composition and Analysis, Vol19, 676-680

- Rosenblat, M et al, (2006)Antioxidant effect of pomegranate juice consumption by diabetic on serum and macrophages Atherosclerosis, Vol187, 363-371

Kemal Sümbül
Sızıntı Dergisi