Siyah Çay Nedir? Siyah Çay Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Siyah Çay da Tipler
Tip Nedir?

"Tip" terimi, çayın tomurcuktan üretilen kısmı için kullanılır

Oluşması için, tomurcuk üzerinde tüylerin mevcut olması lazımdır

Özsu tüyler üzerinde tutunur ve tomurcukta mevcut tüy miktarı "tip” rengini tayin eder

Tüy mevcut fakat kaba muamele olursa "tip" elde edilemez

Rengi altın, gümüşi, gri veya siyah olabilir

Altın Tip (Altınbaş)
Portakal rengindedir

Tomurcuklar üzerinde fazla miktarda tüy olduğu zaman ve imalat uygun olduğunda meydana gelir

Solma iyi olmalı ve kıvırma çok şiddetli yapılmamalıdır

Gümüş Tip

Şiddetli solma veya gayet hafif kıvırma neticesinde tüyler özsu ile yetersiz olarak örtüldüğü zaman meydana gelir

Gri Tip

Başlıca sebebi, tasnif esnasında meydana gelen hasardır

Tüylerin şiddetli kıvırmadan zarar görmesi diğer bir etkendir

Kalan tüylerin bir kısmından altınbaş meydana gelir ve bunların siyah renkle karışması neticesinde genel manzara göze gri gözükür

Siyah Tip
Bunun ayrımı, nerdeyse imkânsızdır

Sebebi, fazla kurutma değildir

Bu, tamamen, tomurcuk üzerinde tüylerin mevcut olmamasından ileri gelir

Çay da Nem
Soldurma da Nem
Yeni koparılmış çay yaprağı, koşullara bağlı olarak %70-80 arasında değişen miktarda su içerir

Böyle bir taze çay yaprağı kıvrılmak istenirse kırılmalar ve küçük parçacıklar oluşur

Soldurmayla su oranı %50-55 arasına iner

Kırılma yerini kıvrılmaya bırakır

Kıvırma da Nem
Çay yapraklarıın soldurulması ne kadar yeknesak olursa kıvırmadaki başarı o kadar artar

Fazla solarak, kurumaya yüz tutan çaylar kolay kırılır ve kıvırma sonucu pul hale dönüşerek düşük nitelikli çay üretimine neden olurlar

Su kapsamı yüksek olan az soldurulmuş çaylara hafif basınç, düşük olanlara ise yüksek basınç uygulamak gerekir

Oksidasyon da Nem
Oksidasyon tamamlandığı zaman nem kapsamı yaklaşık %45-50 civarındadır

Kuruçayda Nem
Kuruçaydaki nem konusunda, ISO'nun belirlemiş olduğu bir sınır yoktur

Buna neden ise üretici ülkelerin kabul edilebilir bir limitte anlaşamamalarıdır

Çay endüstrisinde genelde kabul edilmiş hedefin %2,5-3 arasında olmasına karşın, rutubetin pratikte gün boyunca %1-5 arasında farklı aralıklarda oluşabildiği gözlemlenmektedir

Rutubet oranının fırın çıkışında %5'ler veya yakın düzeylerde olması çayın depolama ömrünü kısaltacağı şüphesizdir

Kuruçay da nem:
Fırınlamadan sonra %2-4 arasında,
Torbalamadan önce maksimum %5,
Paketlemeden önce ise maksimum %6 olmalıdır

Çay da Depolama ve Taşıma Şartları

Siyah çayda depolama sıcaklığı 5-25oC arasında olmalı

Bağıl nem %50-60 arasında olmalı, nem %65'i geçmemeli

11-04-2012	#5
Prof. Dr. Sinsi	Siyah Çay Nedir? Siyah Çay Hakkında Siyah Çay da Tipler Tip Nedir? "Tip" terimi, çayın tomurcuktan üretilen kısmı için kullanılır Oluşması için, tomurcuk üzerinde tüylerin mevcut olması lazımdır Özsu tüyler üzerinde tutunur ve tomurcukta mevcut tüy miktarı "tip” rengini tayin eder Tüy mevcut fakat kaba muamele olursa "tip" elde edilemez Rengi altın, gümüşi, gri veya siyah olabilir Altın Tip (Altınbaş) Portakal rengindedir Tomurcuklar üzerinde fazla miktarda tüy olduğu zaman ve imalat uygun olduğunda meydana gelir Solma iyi olmalı ve kıvırma çok şiddetli yapılmamalıdır Gümüş Tip Şiddetli solma veya gayet hafif kıvırma neticesinde tüyler özsu ile yetersiz olarak örtüldüğü zaman meydana gelir Gri Tip Başlıca sebebi, tasnif esnasında meydana gelen hasardır Tüylerin şiddetli kıvırmadan zarar görmesi diğer bir etkendir Kalan tüylerin bir kısmından altınbaş meydana gelir ve bunların siyah renkle karışması neticesinde genel manzara göze gri gözükür Siyah Tip Bunun ayrımı, nerdeyse imkânsızdır Sebebi, fazla kurutma değildir Bu, tamamen, tomurcuk üzerinde tüylerin mevcut olmamasından ileri gelir Çay da Nem Soldurma da Nem Yeni koparılmış çay yaprağı, koşullara bağlı olarak %70-80 arasında değişen miktarda su içerir Böyle bir taze çay yaprağı kıvrılmak istenirse kırılmalar ve küçük parçacıklar oluşur Soldurmayla su oranı %50-55 arasına iner Kırılma yerini kıvrılmaya bırakır Kıvırma da Nem Çay yapraklarıın soldurulması ne kadar yeknesak olursa kıvırmadaki başarı o kadar artar Fazla solarak, kurumaya yüz tutan çaylar kolay kırılır ve kıvırma sonucu pul hale dönüşerek düşük nitelikli çay üretimine neden olurlar Su kapsamı yüksek olan az soldurulmuş çaylara hafif basınç, düşük olanlara ise yüksek basınç uygulamak gerekir Oksidasyon da Nem Oksidasyon tamamlandığı zaman nem kapsamı yaklaşık %45-50 civarındadır Kuruçayda Nem Kuruçaydaki nem konusunda, ISO'nun belirlemiş olduğu bir sınır yoktur Buna neden ise üretici ülkelerin kabul edilebilir bir limitte anlaşamamalarıdır Çay endüstrisinde genelde kabul edilmiş hedefin %2,5-3 arasında olmasına karşın, rutubetin pratikte gün boyunca %1-5 arasında farklı aralıklarda oluşabildiği gözlemlenmektedir Rutubet oranının fırın çıkışında %5'ler veya yakın düzeylerde olması çayın depolama ömrünü kısaltacağı şüphesizdir Kuruçay da nem: Fırınlamadan sonra %2-4 arasında, Torbalamadan önce maksimum %5, Paketlemeden önce ise maksimum %6 olmalıdır Çay da Depolama ve Taşıma Şartları Siyah çayda depolama sıcaklığı 5-25oC arasında olmalı Bağıl nem %50-60 arasında olmalı, nem %65'i geçmemeli