Manisa Tanıtımı (Nasıl Gidilir Ne Yenir Ne İçilir)

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Manisa Kilise ve Sinagogları

Thyateira Kilisesi (Akhisar)

Manisa Akhisar ilçesi merkezinde bulunan ve Tepemezarı olarak isimlendirilen alanda 1962 yılında başlayan araştırmalar, 1968-1971 yılında yoğunlaşmıştır

Burada MS

II-IV

yüzyıla tarihlendirilen bir portik (sütunlu cadde), MS

V-VI

yüzyıla ait bazı kalıntılar ortaya çıkarılmıştır

Bu yapı kuzey-güney doğrultusunda uzanan 40

00x10

00 m

genişliğinde bir yapıdır

Kesin olmamakla beraber bunun bir kilise olduğu sanılmaktadır

Aziz Yuhannanın vahiylerinde yedi kutsal kilise arasında Thyateria kilisesinin de ismi geçmektedir

Bu yapıdan günümüze moloz taş ve tuğla duvarları gelebilmiştir

Hıristiyanlık döneminde Aziz Yuhannesin Anadoludaki yedi kutsal kilisesi arasında Thyatreia da vardır

Gerçekte Aziz Yuhannesin yazmış olduğu mektuplar, orada bulunan kiliselere değil, cemaatlere hitabendir

Bu bakımdan Thyatreiadaki Hıristiyan cemaatine mektubunda şöyle demiştir:

“Thyatreiada olan kilisenin meleğine yaz

Ateş alevi gibi gözleri olan ve ayakları parlak tunça benzeyen Allahın oğlu şu şeyleri diyor:

Senin işlerini ve sevgini ve imanını ve hizmetini ve sabrını son işlerinin evvelkilerden daha çok olduğunu bilirim

Fakat sana karşı bir şeyim var: Kendisine Peygamber diyen Jesebel kadını bırakıyorsun: ve o kullarınız zina etmeyi ve put kurbanları yemeyi talim edip saptırıyor

Ve tövbe etsin diye kendisine vakit verdim ve kendi zinasından tövbe etmek istemiyor

İşte, onu bir yatağa ve onun işlerinden tövbe etmezlerse kendisiyle zina edenleri büyük sıkıntıya atacağım

Ve onun çocuklarını ölümle öldüreceğim: ve bütün kiliseler bilecekler ki gönülleri ve yürekleri araştıran benim: Ve her birinize işlerinize göre vereceğim

Fakat size, Thyatreia olan diğerlerine, kendilerinde bu talim olmayanlarına hepsine, onların dediği gibi Şeytanın derin şeyleri bilmeyenlere diyorum: Üzerinize başka yük koymam

Fakat ben gelinceye kadar sizde olanı sıkı tutun

Ve galip olun

Sonuna kadar işlerimi tutana, ben de babamdan nasıl aldımsa, onu milletler üzerine hâkimiyet vereceğim

Kulağı olan işitsin Ruh kiliselere ne diyor”

Hz

İsanın Allahın oğlu sözcüğünü kullandığı tek yer Thyatreiadır

Vahiydeki “Oğlun ateş alevi gibi gözleri” ifadesiyle burada kötü işlerin yapıldığı zaman, şiddetin ortaya çıkacağı uyarısında bulunulmuştur

Thyatreialılar diğer Hıristiyan cemaatlerine göre imanları çok kuvvetli bir toplumdu

Ayrıca Vahiyde sözü edilen Jesebelin MÖ

900lerde yaşadığı sanılan Kral Ahapın kâhin karısı olduğu bilinmektedir

Philadephia (St

Jean) Kilisesi (Alaşehir)

Manisa Alaşehir ilçesinin bulunduğu yerde Neo Caesarea isimli bir yerleşim bulunuyordu

Roma döneminden sonra Bizansın önemli bir yerleşim alanı olan Alaşehirde Hıristiyanlığın Anadoluda yayılması sırasında önde gelen şehirlerinden birisi idi

Buradaki Toptepede mabet kalıntıları, Roma dönemine ait tiyatro kalıntıları, surlar ve St

Jean Kilisesi bulunuyordu

Aziz Yuhannanın yedi kutsal kilise cemaatine yazdığı mektuplarından birisini de buraya göndermiştir

Hıristiyanlığın ilk yıllarında burada zengin bir Yahudi topluluğu da yaşıyordu

Burada yapılmış olan kiliseden günümüze yalnızca moloz taş ve tuğladan örülmüş duvar ve temel kalıntıları ile kütlevi kesme taştan üç paye gelebilmiştir

Günümüzde bu alan koruma altına alınmış ve park olarak düzenlenmiştir

Sardeis (Sard) Sinagogu (Salihli)

Manisa Sardes (Sard) antik kentinde Roma dönemi anıtsal yapılarından Gymnasium, Anadoludaki benzerleri arasında en büyük ölçüde yapılmış olanıdır

Sardeis Gymnasiumunun yapımına MS

II

yüzyılda Severius Simpliciniusun emri ile başlanmış, iki yüz yılı aşkın çalışmadan sonra M

S

IV

yüzyılda tamamlanmıştır

Yapının bulunduğu yerde Geç Helenistik dönemde yapılmış bazı yapılar, Roma döneminde de bir nekropol bulunuyordu

M

S

17de büyük bir deprem tüm bu yapıları yıkmıştır

Gymnasium üç ayrı bölümden oluşmuştur

İlk bölümde; üstü örtülü olan bölüm, 8x12 ölçülerindeki hamam, ikici bölümde; hamam kısmına açılan, törenlerin yapıldığı mermer avlu

Ayrıca bu avlu 15x33 boyutlarındaki iki katlı sütun sıraları ile görkemli hale getirilmiş, büyük bir portal de bunu tamamlamıştır

Üçüncü bölüm ise; Doğudaki 80 m2lik bir alanı kapsayan Palaestra (antrenman alanı) ile kuzey ve güney duvarına bitişik, birbirlerine simetrik iki holden oluşmaktadır

Özellikle buradaki sütunlar Erken Bizans üslubu başlıkları ile dikkat çekmektedir

Sardeisde 1962de yapılan çalışmalarda Palestranın güneyinde, mermerli caddenin kuzeyinde MS

III

yüzyıla ait bir sinagog daha çıkarılmıştır

Sinagogun ilk defa MS

17 depreminde yıkılan Gymnasionun bir bölümü olarak sonradan yapıldığı anlaşılmaktadır

Ayrıca kare planlı palestranın batısındaki kemerli uzun koridordan sinagog da yararlanmıştır

Burada ele geçen İbranice bir yazıttan İmparator Licinius Valerianusun ismi geçmektedir

Arkeoloji kazılarında ele geçen yazıttan, döşeme ve mimari parçaları da yapının MS

IV

yüzyılda Yahudiler tarafından kullanılmış olduğunu göstermektedir

11-04-2012	#25
Prof. Dr. Sinsi	Manisa Tanıtımı (Nasıl Gidilir Ne Yenir Ne İçilir) Manisa Kilise ve Sinagogları Thyateira Kilisesi (Akhisar) Manisa Akhisar ilçesi merkezinde bulunan ve Tepemezarı olarak isimlendirilen alanda 1962 yılında başlayan araştırmalar, 1968-1971 yılında yoğunlaşmıştır Burada MSII-IVyüzyıla tarihlendirilen bir portik (sütunlu cadde), MSV-VIyüzyıla ait bazı kalıntılar ortaya çıkarılmıştır Bu yapı kuzey-güney doğrultusunda uzanan 4000x1000 m genişliğinde bir yapıdır Kesin olmamakla beraber bunun bir kilise olduğu sanılmaktadır Aziz Yuhannanın vahiylerinde yedi kutsal kilise arasında Thyateria kilisesinin de ismi geçmektedir Bu yapıdan günümüze moloz taş ve tuğla duvarları gelebilmiştir Hıristiyanlık döneminde Aziz Yuhannesin Anadoludaki yedi kutsal kilisesi arasında Thyatreia da vardır Gerçekte Aziz Yuhannesin yazmış olduğu mektuplar, orada bulunan kiliselere değil, cemaatlere hitabendir Bu bakımdan Thyatreiadaki Hıristiyan cemaatine mektubunda şöyle demiştir: “Thyatreiada olan kilisenin meleğine yaz Ateş alevi gibi gözleri olan ve ayakları parlak tunça benzeyen Allahın oğlu şu şeyleri diyor: Senin işlerini ve sevgini ve imanını ve hizmetini ve sabrını son işlerinin evvelkilerden daha çok olduğunu bilirim Fakat sana karşı bir şeyim var: Kendisine Peygamber diyen Jesebel kadını bırakıyorsun: ve o kullarınız zina etmeyi ve put kurbanları yemeyi talim edip saptırıyor Ve tövbe etsin diye kendisine vakit verdim ve kendi zinasından tövbe etmek istemiyor İşte, onu bir yatağa ve onun işlerinden tövbe etmezlerse kendisiyle zina edenleri büyük sıkıntıya atacağım Ve onun çocuklarını ölümle öldüreceğim: ve bütün kiliseler bilecekler ki gönülleri ve yürekleri araştıran benim: Ve her birinize işlerinize göre vereceğim Fakat size, Thyatreia olan diğerlerine, kendilerinde bu talim olmayanlarına hepsine, onların dediği gibi Şeytanın derin şeyleri bilmeyenlere diyorum: Üzerinize başka yük koymam Fakat ben gelinceye kadar sizde olanı sıkı tutun Ve galip olun Sonuna kadar işlerimi tutana, ben de babamdan nasıl aldımsa, onu milletler üzerine hâkimiyet vereceğim Kulağı olan işitsin Ruh kiliselere ne diyor” Hzİsanın Allahın oğlu sözcüğünü kullandığı tek yer Thyatreiadır Vahiydeki “Oğlun ateş alevi gibi gözleri” ifadesiyle burada kötü işlerin yapıldığı zaman, şiddetin ortaya çıkacağı uyarısında bulunulmuştur Thyatreialılar diğer Hıristiyan cemaatlerine göre imanları çok kuvvetli bir toplumdu Ayrıca Vahiyde sözü edilen Jesebelin MÖ900lerde yaşadığı sanılan Kral Ahapın kâhin karısı olduğu bilinmektedir Philadephia (StJean) Kilisesi (Alaşehir) Manisa Alaşehir ilçesinin bulunduğu yerde Neo Caesarea isimli bir yerleşim bulunuyordu Roma döneminden sonra Bizansın önemli bir yerleşim alanı olan Alaşehirde Hıristiyanlığın Anadoluda yayılması sırasında önde gelen şehirlerinden birisi idi Buradaki Toptepede mabet kalıntıları, Roma dönemine ait tiyatro kalıntıları, surlar ve StJean Kilisesi bulunuyordu Aziz Yuhannanın yedi kutsal kilise cemaatine yazdığı mektuplarından birisini de buraya göndermiştir Hıristiyanlığın ilk yıllarında burada zengin bir Yahudi topluluğu da yaşıyordu Burada yapılmış olan kiliseden günümüze yalnızca moloz taş ve tuğladan örülmüş duvar ve temel kalıntıları ile kütlevi kesme taştan üç paye gelebilmiştir Günümüzde bu alan koruma altına alınmış ve park olarak düzenlenmiştir Sardeis (Sard) Sinagogu (Salihli) Manisa Sardes (Sard) antik kentinde Roma dönemi anıtsal yapılarından Gymnasium, Anadoludaki benzerleri arasında en büyük ölçüde yapılmış olanıdır Sardeis Gymnasiumunun yapımına MSIIyüzyılda Severius Simpliciniusun emri ile başlanmış, iki yüz yılı aşkın çalışmadan sonra MSIVyüzyılda tamamlanmıştır Yapının bulunduğu yerde Geç Helenistik dönemde yapılmış bazı yapılar, Roma döneminde de bir nekropol bulunuyordu MS17de büyük bir deprem tüm bu yapıları yıkmıştır Gymnasium üç ayrı bölümden oluşmuştur İlk bölümde; üstü örtülü olan bölüm, 8x12 ölçülerindeki hamam, ikici bölümde; hamam kısmına açılan, törenlerin yapıldığı mermer avlu Ayrıca bu avlu 15x33 boyutlarındaki iki katlı sütun sıraları ile görkemli hale getirilmiş, büyük bir portal de bunu tamamlamıştır Üçüncü bölüm ise; Doğudaki 80 m2lik bir alanı kapsayan Palaestra (antrenman alanı) ile kuzey ve güney duvarına bitişik, birbirlerine simetrik iki holden oluşmaktadır Özellikle buradaki sütunlar Erken Bizans üslubu başlıkları ile dikkat çekmektedir Sardeisde 1962de yapılan çalışmalarda Palestranın güneyinde, mermerli caddenin kuzeyinde MSIIIyüzyıla ait bir sinagog daha çıkarılmıştır Sinagogun ilk defa MS17 depreminde yıkılan Gymnasionun bir bölümü olarak sonradan yapıldığı anlaşılmaktadır Ayrıca kare planlı palestranın batısındaki kemerli uzun koridordan sinagog da yararlanmıştır Burada ele geçen İbranice bir yazıttan İmparator Licinius Valerianusun ismi geçmektedir Arkeoloji kazılarında ele geçen yazıttan, döşeme ve mimari parçaları da yapının MSIVyüzyılda Yahudiler tarafından kullanılmış olduğunu göstermektedir