Bursa Ve Güzellikleri

Bursa Mektepleri

Darülkurra (Üftade) Yerkapı Muallimhanesi (Osmangazi)

Bursa, Yerkapıda Kavaklı Caddesi ile Üftade Sokağının birleştiği yerdeki Darülkurrayı Hoca Yakup Efendi 1492de yaptırmıştır Avlu kapısı üzerindeki iki satırlık, nesih yazı ile yazılmış 160x053 m ölçüsündeki kitabe:

Fahr-ul fuzalâ Hoca Yakub kim … Ruhla ola mesrûr
Bu hûb binayı hoş eylemeye kıldı âh-ı erkemin memur
Çür, câyı tilâvey oldu dikleş ca sayı ola şad meşkûr
Kabri üzere gezub Cemalî dedi ki aleyke beytun mamur aded 898 (1492)

Muallimhanenin batı yönündeki tuğla örgülü sivri kemerli bir kapısından avluya girilmektedir Bu avlunun kuzey ve kuzeydoğu yönünde iki oda bulunmaktadır Kuzey yönündeki oda 450x510 m ölçüsünde olup, üzeri sivri pandantiflerle kubbeye geçiş sağlanmıştır Bu kubbe dıştan sekizgen kasnaklıdır İçeride kuzey duvarında 070 m derinliğinde dikdörtgen bir ocak bulunmaktadır Ocağın bacası yapıldığı dönemin en güzel tuğla işçiliği örneklerinden birini yansıtmaktadırYerden yaklaşık 090 m yüksekliğindeki bitkisel motiflerden oluşan bir friz içerisini çepeçevre dolaşmaktadır Bu bölümün batı duvarında iki, güney duvarında da bir adet dikdörtgen pencere bulunmaktadır Bunların üzerindeki üst sıra pencereler alçı şebekeli ve sivri kemerlidir

Güneydoğudaki oda 080x080 m ölçüsünde olup, üzeri pandantifli bir kubbe ile örtülmüştür Bu kubbe de dıştan sekizgen bir kasnak üzerine oturmaktadır Odanın duvarlarında siyah ve beyaz renklerde rozetler bulunmaktadır Kalem işlerinden pek azı günümüze gelebilmiştir Bu odanın güney cephesinde tek bir pencere, doğusunda da alçı şebekeli iki üst sıra penceresi vardır

Her iki yapı da iki sıra tuğla, iki sıra moloz taştan yapılmıştır Kemerlerde ve kirpi saçaklıkta tuğla kullanılmıştır Bahçesinde Cafer Çelebinin, Hasan Tabibin mezarları bulunmaktadır Bu yapı 1948 yılında onarılmış ve Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu tarafından kullanılmaktadır

Kamberler (Sitti Hatun) Mektebi (Osmangazi)

Bursa tatarlar Köprüsünün batısında, deveciler Caddesi ile Eski hamam Sokağının kesiştiği köşede bulunan Kamberler Mektebi, Fatih Sultan Mehmet döneminde, Oruç beyin kızı, Zağanos Paşanın eşi Sitti Hatun tarafından yapılmıştır

Mektebin batı yönünde Kamberler Camisi bulunmaktadır Eğimli bir arazide bulunan bu yapı kuzeydoğu ve kuzeybatı yönünde yan yana iki kubbeli bölüm halindedir Mektebin giriş ve arka cephesi 1250x664 m ölçüsünde, batı cephesi de arazi eğiminden ötürü 684 mdir Eyvan ile içerisine girilen kapının altında ikinci bir Bursa kemeri bulunmaktadır Bu kemerin etrafı tuğla ve taşın birlikte kullanılması ile üçgen ve dama motifleri şeklindedir Aynı süsleme pencere alınlıklarında da görülmektedir İkinci oda 509x509 m ölçüsünde olup, birinci odadan bir kapı ile buraya girilmektedir Her iki bölümün de üzeri kubbe ile örtülüdür

Mektebin duvarları iki sıra tuğla ve moloz taş, kubbe kasnakları üç sıra tuğla, bir sıra kesme taştan yapılmıştır

Bursada günümüze en iyi şekli ile gelebilen bu yapı 1962 yılında Bursa Eski Eserleri sevenler Kurumunca restore edilmiştir

Pir Ahmed Muallimhanesi (Osmangazi)

Bursa Dabdal Mahallesi, Fırın Çıkmazında bulunan bu muallimhane 1768 yılında yapılmıştır Kimin tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir Çeşitli dönemlerde yapılan onarımlar sonucunda dış görünümü orijinalliğini yitirmiştir

İki katlı ve iki bölüm halindeki yapıya kuzeydeki bir taşlıktan girilmektedir Buradan ahşap bir merdivenle iki odanın açıldığı büyük bir sofaya çıkılmaktadır Burada bulunan alçı yaşmaklı ocak bitkisel kalem işleri ile süslenmiştir Sofanın duvarlarının üst kısmında doğadan alınma manzaraları içeren resimler bulunmaktadır

Bursanın bu önemli muallimhanesi yol genişletilmesi sırasında yıkılmıştır

Misyoner Okulu

Amerikalı misyonerler 1834 yılında İstanbulda Beyoğlunda bir erkek lisesi açmış, bunun ardından 1839da İzmir, Trabzon ve Bursada da aynı şekilde açtıkları okullarda batı okullarının programlarını uygulamışlardır Bursada açılan bu okulda kız öğrenciler ders görmüştür Okutulan başlıca dersler Rumca veya Ermenice, Matematik (Rumca veya Ermenice), Coğrafya (Rumca veya Ermenice), İngilizce, Geometri, Botanik (İngilizce), Fizik, Astronomi (İngilizce) ve Tarih (İngilizce) idi

Işıklar Askeri Lisesi (Osmangazi)

Bugünkü Atatürk Heykelinin bulunduğu meydanda, Sultan Abdülmecidin isteği ile 1845 yılında askeri bir okul kurulmuştu Daha sonra bu okul, Işıklar semtinde altı kâgir, üstü ahşap olan yapıda 10 Haziran 1892de Vali Münir Paşa tarafından açılmıştır Buna 1894te ikinci bir yapı eklenmiş ve öğrenci kapasitesi 500e çıkarılmıştır 1911de de okula bir hastane eklenmiştir

Bursanın Yunan işgali sırasında Yunanlılar tarafından ahır olarak kullanılmış, İşgalin sona ermesinden sonra 11 Aralık 1922de Askeri İdadi ismi ile yeniden açılmıştır Bursanın en eski mahallelerinden biri olan Işıklarda oluşundan ötürü Işıklar Askeri Lisesi olarak tanınmıştır

Hamidiye Senayi Mektebi (Osmangazi)

Bursa Filibos Mahallesi, Türkmenoğlu Konağındaki Hamidiye Senayi Mektebi 10 Nisan 1869da açılmıştır Başlangıçta jandarmalar için elbiselik kumaşlar dokunmuş, daha sonra da ayakkabı yapımı için İstanbuldan yeni aletler getirilmiştir Böylece Islahhane ismi ile tanınan bu okulda öğrencilere dokumacılık ve ayakkabıcılık öğretilmiştir 1900lü yıllarda okulun ders programlarına Fransızca ve musiki dersleri eklenmiş okulun bir de bandosu kurulmuştur Bu okulu geliştirmek için Hükümet Caddesinde bir satış mağazası açılmış, Bursalılar bunun için bir çekiliş düzenlemiş, Hayvan Pazarından alınan Pazar resmi de (vergi olarak) okula bırakılmıştır

Bu okul, açıldığı yerde iki yıl kalmış ve daha sonra Tophane semtine taşınmıştır

Mülkiye İdadisi (Osmangazi)

Bursada Mülkiye İdadisi ismi ile 1885te açılan dört yıllık okulun öğrenimi 1890-1891 yılına kadar devam etmiş, bundan sonra yedi sınıflı olmuş, 1901-1904te kimyahane, yatakhane, yemekhane bölümleri yapılmış, 1906 yılında bunlara bir de hamam eklenmiştir Okulun ismi 1909dan sonra Mekteb-i Sultani olmuştur

Ziraat Mektebi

Bursa Valisi Mahmud Celaleddin Paşa tarım konusunda eleman yetiştirmek amacıyla 1891 yılında Hamitler Köyünde Topal Mehmet Ağanın arazisinde Hüdavendigâr Numune Çiftliği Ziraat Mektebi ismi ile ziraat mektebini kurmuştur Başlangıçta 20 öğrenci ile öğrenime başlanmış ve her yıl 15 öğrenci buradan diploma almıştır