Diyette Tatlandırıcı Kullanmalı Mı Kullanmamalı Mı

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Şeker yerine kullanılabilen düşük kalorili veya kalori içermeyen yapay maddeler yapay tatlandırıcılar olarak nitelendiriliyor

Tatlandırıcılar, başlangıçta şeker hastalarının tatlandırma gereksiniminin giderilmesi için kullanılsa da, günümüzde zayıflamak, zayıf kalmak ve şekerin diş sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri, obeziteden korunmak isteyenler tarafından da tercih ediliyor

Yapay tatlandırıcılar genel olarak 2 gruba ayrılır:

1) Enerji İçerenler

Sükroz: Sofra şekeri olarak da bilinen şeker pancarı ve kamışından elde edilen bir disakkarittir

Bal, mısır şurubu ve esmer şekerin yapısındadır

Fruktoz: Fruktoz meyvelerde ve balda doğal olarak bulunmaktadır

Diyabetik ürünlerin yapımında da kullanılmaktadır

Sorbitol: Sebze ve meyvelerde doğal olarak bulunmaktadır

Günlük alım miktarı 30 gramı geçtiğinde hazımsızlığa ve ishale yol açabilir

Mannitol: Tatlılık derecesi glikoz kadardır

Gıda sanayinde, ciklet ve şeker üretiminde tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır

Ksilitol: Meyve ve sebzelerde ( Çilek, malta eriği, karnabahar ) bulunmaktadır

Diş çürüklerine karşı koruyucu etkisi bulunmaktadır

2) Enerji İçermeyenler

Aspartam: Ülkemizde diyabetik baklavada, diyet içeceklerde, kahvaltılık tahıllarda, süt, yoğurt, tatlı, çay ve kahvede kullanılabilmektedir

Asesülfam-K ( Asesülfam potasyum ): Çay, kahve, kahvaltılık tahıl, tatlı, çiklet, meyve ve diğer yiyeceklerde kullanılabilir

Sakkarin: Çay şekerinden 300–400 kat daha fazla tatlıdır

Yüksek dozda sakarin alımının hayvanlarda üriner sistem tümörlerine neden olduğu ortaya çıkınca insanlarda sakarin kullanımının kanser ile ilişkisi olabileceği riski nedeniyle kullanımı yasaklamıştır

Siklamat: Sukroza göre 30 kere daha tatlıdır

Aşırı siklamat alımı ishale neden olmaktadır

Hamilelik döneminde yapay tatlandırıcı kullanmayın

Gebelikte kullanımı sakıncalı çünkü; laboratuvar hayvanlarında plasentayı geçerek fetüste biriktiği görülmüş ve bebek için sakıncalı hale gelmiştir

Bu nedenle de hamile kadınların tatlandırıcı kullanması yasaklanmıştır

Hazır gıda tüketimlerinin de mümkün olduğunca sınırlandırılması gerekmektedir

Fazla tüketmeyin

Günde 15 taneden fazla kullanılması alınan kaloriyi artırmakta ve kilo vermeyi engelleyebilir

Ayrıca da kan şekeri kontrolünde zorluklar ortaya çıkarabilir

Tatlandırıcı içeren pasta, tatlı ya da tatlandırıcılı reçel gibi besinlerin de çok sık tüketilmesi yine alınan enerjinin fazlalaşması sebebiyle kilo vermeyi zorlaştırır

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Diyette Tatlandırıcı Kullanmalı Mı Kullanmamalı Mı Şeker yerine kullanılabilen düşük kalorili veya kalori içermeyen yapay maddeler yapay tatlandırıcılar olarak nitelendiriliyor Tatlandırıcılar, başlangıçta şeker hastalarının tatlandırma gereksiniminin giderilmesi için kullanılsa da, günümüzde zayıflamak, zayıf kalmak ve şekerin diş sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri, obeziteden korunmak isteyenler tarafından da tercih ediliyor Yapay tatlandırıcılar genel olarak 2 gruba ayrılır: 1) Enerji İçerenler Sükroz: Sofra şekeri olarak da bilinen şeker pancarı ve kamışından elde edilen bir disakkarittir Bal, mısır şurubu ve esmer şekerin yapısındadır Fruktoz: Fruktoz meyvelerde ve balda doğal olarak bulunmaktadır Diyabetik ürünlerin yapımında da kullanılmaktadır Sorbitol: Sebze ve meyvelerde doğal olarak bulunmaktadır Günlük alım miktarı 30 gramı geçtiğinde hazımsızlığa ve ishale yol açabilir Mannitol: Tatlılık derecesi glikoz kadardır Gıda sanayinde, ciklet ve şeker üretiminde tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır Ksilitol: Meyve ve sebzelerde ( Çilek, malta eriği, karnabahar ) bulunmaktadır Diş çürüklerine karşı koruyucu etkisi bulunmaktadır 2) Enerji İçermeyenler Aspartam: Ülkemizde diyabetik baklavada, diyet içeceklerde, kahvaltılık tahıllarda, süt, yoğurt, tatlı, çay ve kahvede kullanılabilmektedir Asesülfam-K ( Asesülfam potasyum ): Çay, kahve, kahvaltılık tahıl, tatlı, çiklet, meyve ve diğer yiyeceklerde kullanılabilir Sakkarin: Çay şekerinden 300–400 kat daha fazla tatlıdır Yüksek dozda sakarin alımının hayvanlarda üriner sistem tümörlerine neden olduğu ortaya çıkınca insanlarda sakarin kullanımının kanser ile ilişkisi olabileceği riski nedeniyle kullanımı yasaklamıştır Siklamat: Sukroza göre 30 kere daha tatlıdır Aşırı siklamat alımı ishale neden olmaktadır Hamilelik döneminde yapay tatlandırıcı kullanmayın Gebelikte kullanımı sakıncalı çünkü; laboratuvar hayvanlarında plasentayı geçerek fetüste biriktiği görülmüş ve bebek için sakıncalı hale gelmiştir Bu nedenle de hamile kadınların tatlandırıcı kullanması yasaklanmıştır Hazır gıda tüketimlerinin de mümkün olduğunca sınırlandırılması gerekmektedir Fazla tüketmeyin Günde 15 taneden fazla kullanılması alınan kaloriyi artırmakta ve kilo vermeyi engelleyebilir Ayrıca da kan şekeri kontrolünde zorluklar ortaya çıkarabilir Tatlandırıcı içeren pasta, tatlı ya da tatlandırıcılı reçel gibi besinlerin de çok sık tüketilmesi yine alınan enerjinin fazlalaşması sebebiyle kilo vermeyi zorlaştırır