Şehr-İ Van

Van Sözlü Tarih

Van Kalesine ilişkin söylence:Urartıların eline geçen Van kalesi öyle muazzam yapılmıştır ki görenler kalenin insan eliyle yapıldığına inanılmazKale dev yapılı insanlar tarafından 80 metre yüksekliğe her biri en az 30 ton gelen düzgün taşlarla sıva ve harç kullanılmadan yapılmış inanışa göre duvar yapımında çalışanlar öyle güçlülerdi ki elleriyle bastırarak taşları hamur haline getirip birbirine yapıştırmışlardırMeher de bu dev yapılı insanlardan biridirAtıyla birlikte Meher Kapı denilen yerde Urartu kaya yazıtının ardında günümüzde de yaşadığına ve kıyamet günü gelince yeniden ortaya çıkılacağına dair efsaneler vardır
Meher Kapı değişik inançlara göre kutsal sayılırHristiyanlar bu kapının Paskalya'nın yedinci günü ya da St Jean Bayaramı'nda açıldığına inanılırİslam inanaçlarına göre ise burası bir hazine kapısıdır ve her cuma gecesi açılır,fakat giren mutlaka bir kötülükle karşılaşırBir başka inanışa göre HzAli bu kapı görünümlü yerin ardında yaşamaktadırKapı önündeki su birikintisi atının sidiğidir
Şeyh Abdurrahman Söylencesi:İran Şahı Abbas ,Van Kalesi'ni almak için kentin kuzeyindeki ki "Şahbağı"(Beyüzümü Köyü)denilen yerde konaklarKAle çok yüksek ve sağlam olduğu için bir türlü alamazAradan yedi yıl geçerOraları tanıyan biri Şaha:"Kalede Abdurrahman Gazi diye ermiş biri vardırO orada oldukça burayı almamız imkansızdır"derBunun üzerine Şah Abbas,ermişi denemek için bir kuzu bir de köpek kızarttırıp armağan olarak gönderirElçiler armaağnı sunduklarında ,ermiş şöyle bir bakar,köpeği göstererek:"Bunu Şahınıza götürün" der Elçiler geri götürürlerse şahın kendilerini öldüreceğini söylerBunun üzerine Şeyh elini köpeğe doğru uzatarak"hoşt" diye seslenirKöpek canlanıp koşmaya başlarElçiler dönüp durumu Şaha anlatırlarŞahta kuşatmayı kaldırıp ülkesine döner
Çomar Bölükbaşı söylencesi:Çomar Bölükbaşı sınır boylarında yıllarca bulunmuş yiğitlikleriyle kahramanlıklarıyla tanınmış bir kahramandırYıllar sonra Van'a gelip Van Beylerbeyi Mehmet Emin Paşa 'nın kale komutanı olurMehmet Emin Paşa bir ara celali olmuş iddiasıyla tutuklanmış,sonra suçsuz bulunarak bırakılmıştırAma kale komutanı asi ilan edilmiştirÇomar Bölükbaşı bir avuç askeriyle Van kalesinde kıstırılırEmir gereği sağ olarak ele geçirilecektirDurumun kötüye gittiğini gören Çomar Bölükbaşı arkadaşlarıyla birlikte kaleden sarkıttığı bir ip merdivenle kaçar ardlarına düşen 600 kişilik ordu Van Gölü'nün güney kıyısında ki Kuskunkıran deresi'nde bunları sıkıştırırKanlı bir savaş olur Çomar Bölükbaşı Orduyu dağıtacakken yardım gelirÇomar Bölükbaşı 'nın kurtulma ümidi kalmamıştırBir yanı yüksek kayalar bir yanı uçurumdurAtından inip onu öper yelesini okşar herkes teslim olcağını düşünürken o atını uçuruma sürerÖldüğü sanılırken bir de bakarlar ki Çomar Bölükbaşı yüzerek gölden karşıya geçmektedirKimileri yakalanmasını kimileri ise Tanrı'nın yardım ettiği bu kahramanın bağışlanmasını ister ama yakalanmasını isteyenler ağır basarOrdu dolaşıp önünü keserÇomar Bölükbaşı güçlükle bataklıktan kıyıya çıkarYeniden orduyla savaşa tutuşurSonunda alnından vurulur başını kesip Van Paşa'sına götürürlerPaşa:"Yazık etmişsiniz böyle bir yiğit vurulur mu,başı kesilir mi? götüün bedeniyle birlikte şehit olduğu yere gömün"diye adamlarını azarlar