Amasya Nasıl Gidilir

Amasya Medreseleri

Halifed Gazi Medresesi (Merkez)

Amasyada yapılan ikinci medrese Şamice Mahallesinde Halifed Gazi Türbesinin bitişiğindedir Medreseyi IGıyaseddin Keyhüsrev zamanında Emir Mücahit el Mübarüziddin Halifed Alp İbn-i Tulî yaptırmıştır Kapı üzerindeki kitabesinde 1235 tarihinde medresenin yapılmasının emir tarafından emredildiği yazılıdır Ancak kitabede 1235 tarihi yazılı olmasına rağmen vakfiyesinde 1225 tarihinde yapıldığı yazılıdır Yapılmasındaki amaç Fahreddin Ali bin Muhammed el Buhari ve öğrencilerine öğrenim görmeleri için bir mekân sağlamaktır

Medresenin günümüze ön cephesi ile temellerine ait taşlar gelebilmiştirAyrıca bu yapının altında bir Bizans kilisesi olduğu da iddia edilmiştir Medreseden türbeye bitişik olan ön cepheye ait kalıntılar günümüze gelebilmiştir Medrese depremlerden zarar görmüş, mütevellileri tarafından onartılmıştır

Kapı Ağası Medresesi (Merkez)



Şamlar Mahallesinde Beyzıt Camisinin karşısındadır Halk arasında Büyük Ağa Medresesi olarak da tanınmaktadır Medreseyi IIBeyazıtın Kapı Ağası Abdülmûinoğlu Hüseyin Ağa 1488de yaptırmıştır

Osmanlı medrese mimarisinde benzerine çok az rastlanan sekizgen plân tipindeki medrese olup, son yıllarda onarılmıştır Ön Asya ve Selçuklu mezar anıtlarında görülen sekizgen plan şeması fonksiyon itibariyle ilk defa bu medresede tatbik edilmiştir Duvarları moloz taş ve tuğla hatıllıdır

Medreseye kuzeybatı köşesindeki büyük yay kemerli bir kapıdan girilmektedir Sekizgen plânlı avlunun her kenarında dörder sütun üzerine sivri Bursa Kemeri revaklarla çevrilmiştir Bunların arkasında 20 medrese hücresiyle bir dershane vardır Dershane aynı zamanda mescit olarak kullanılır ve üzeri büyük bir kubbe ile örtülüdür

Şamlar Medresesi (Merkez)

Yeşilırmakın kuzey yakasında Şamlar Mahallesinde Şamlar Camisinin kuzeyindedir Kapı Ağası Ayas Ağa tarafından yaptırılmıştır Şamlar Camisinin son cemaat yerinin uzantısında yer alıp, moloz taştan yapılmıştır Dershanesi olmayan medresenin avlusunda on bir sütunun taşıdığı 13 kubbe ile örtülü revaklar bulunmakta, bunların arkasında da 17 öğrenci hücresi bulunmaktadır Ayrıca medresenin kuzeydoğusuna da beşik tonozla örtülü bir sıbyan mektebi eklenmiştir

Tıgrakya Medresesi (Merkez)

Amasya Mehmet Paşa Mahallesinde Yeşilırmakın kenarında olup, Nureddin Tıgrak tarafından 1234te yaptırılmıştır İlk yapımında mescit olarak düşünülmüş, sonradan medreseye çevrilmiştir

Çelebi Mehmed Medresesi (Merzifon)

Merzifonda Camii Cedid Mahallesinde Çelebi Mehmet Camisinin yanında IÇelebi Mehmed tarafından 1415te yaptırılmıştır Medresenin mimarı Ebu Bekir İbn Muhammed İbn Hamza-tül Müşeymiştir Halk arasında Sultaniye Medresesi ismi ile de tanınan bu medrese 1419da Emin Onuroğlu Ali Bey tarafından onarılmıştır

Selçuklu medrese mimarisindeki 4 eyvanlı plân tipinde olup, kare plânlıdır Dershane bölümü eyvanların dışında çıkıntı oluşturmuştur Kesme taştan medresenin giriş kapısı üzerindeki saat kulesini 1866da Amasya mutasarrıfı Ziya Paşa yaptırmıştır Giriş kapısı ve eyvanlar arasında 20 medrese odası sıralanmıştır Avluyu çeviren 12 kare ayak kırmızı beyaz taşlarla yapılmış sivri kemerlerle birbirlerine bağlanmıştır Eyvanın arkasındaki odalar kubbelidir

Haliliye Medresesi (Gümüşhacıköy)

Gümüşhacıköy İlçesi Gümüş Beldesi merkezinde bulunan eser Çelebi Sultan Mehmedin Beylerbeyi Halil Paşa tarafından 1413 de yaptırılmıştır Dikdörtgen planlı, moloz taştan, kapalı avlulu bir medresedir Avluyu ahşap ve sivri kemerli düz tavanlı revaklar çevirir Medresenin her yüzünde ortaya gelecek yere birer dershane yapılmış, köşelere de 12 medrese odası eklenmiştir Giriş kapısı üzerinde kitabesi bulunmaktadır

Darülhadis Medresesi (Merkez)

Amasyanın Pirinççi Mahallesinde dere kenarında, Hacı Hamza Efendi Camisinin hizasındadır Kadı Şeydi Alinin oğlu El-Hac Osman Çelebi tarafından 1527de Darülhadis olarak yaptırılmıştır İlk önce ahşap olarak yapılan bu medrese 1602de çıkan yangında yandığından, Osman Çelebinin torunu Ayşe Hatun tarafından 1609da yeniden yaptırılmış ve mütevelliliğini oğlu Şaban Ağaya vermiştir

Dağrakiye Medresesi (Merkez)

Yeşilırmakın kenarında, Mehmet Paşa Camisinin kuzeybatısındadır Amasya Valisi Emir Nureddin Dağrak tarafından 1224te mescit olarak yaptırıldığı kapı kitabesinden anlaşılmaktadır Medrese 1875te Yeşilırmakın taşması sonucu yıkılmış ancak, 1891de Canikli Mehmed Efendi tarafından yenilenmiştir

Sultan Beyazıt Medresesi (Merkez)

Amasya Ziya paşa Bulvarında Beyazıt Camisinin batısında olup, IIBeyazıt tarafından 1486da yaptırılmıştır Kesme taştan olan bu medrese U plânlı olup, avlunun etrafını kubbeli revaklar ve bunların arkasındaki dershane hücreleri çevirmektedir Revakların ucunda, giriş kapısının karşısındaki dershane sekiz kasnaklı bir kubbe ile örtülü ve kare plânlıdır

Medresenin ilk müderrisliğini Şeyhülislam Amasyalı Cemalîzade Zembilî Ali Efendi yapmıştır Daha sonra devrin alimlerinden Çorumlu Ahmed Efendi, Mütevellizade Ahmed Efendi, ünlü hattat Kâtipzade es-Seyyid Ahmed Kemal Efendi burada ders vermişlerdir

Günümüzde Amasya İl Halk Kütüphanesi olarak kullanılmaktadır

Torumtay Medresesi (Gök Medrese) (Merkez)



Gök Medrese mahallesinde Torumtay Türbesinin ve Camisinin içerisinde olup, 1267de Amasya Valisi Seyfeddin Torumtay tarafından yaptırılmıştır

Medrese cami avlusunun iç tarafında, kuzey ve batı yönünde taştan yapılmış küçük odalardan ibarettir Dershanesi doğuda olup altıgen plânlıdır Burası açık yakut gibi yeşil taşlarla süslü olduğundan Gök Medrese diye de vakfıyesinde bahsedilmiştir Bu medresenin dershanesi sonraki yıllarda Torumtayların türbesine dönüşmüştür

Amasyanın ünlü ulemalarından Gıyasüddin Mahmud-ı Garmini Ömer Efendi, Halil Efendi, Es-Şeyh Mustafa Efendi, Ahmed Niyazi Efendi bu medresede ders vermişlerdir

Kâşifiye Medresesi (Merkez)

Amasyada yapılan ikinci medrese Şamice Mahallesinde Halifed Gazi Türbesinin bitişiğindedir Medreseyi IGıyaseddin Keyhüsrev zamanında Emir Mücahit el Mübarüziddin Halifed Alp İbn-i Tulî yaptırmıştır

Kapı üzerindeki kitabesinde 1235 tarihinde medresenin yapılmasının emir tarafından emredildiği yazılıdır Ancak kitabede 1235 tarihi yazılı olmasına rağmen vakfiyesinde 1225 tarihinde yapıldığı yazılıdır Yapılmasındaki amaç Fahreddin Ali bin Muhammed el Buhari ve öğrencilerine öğrenim görmeleri için bir mekân sağlamaktır

Medresenin günümüze ön cephesi ile temellerine ait taşlar gelebilmiştirAyrıca bu yapının altında bir Bizans kilisesi olduğu da iddia edilmiştir Medreseden türbeye bitişik olan ön cepheye ait kalıntılar günümüze gelebilmiştir Medrese depremlerden zarar görmüş, mütevellileri tarafından onartılmıştır