Kayseri Genel Tanitimi

Kayseri Köşkleri

Hızır İlyas Köşkü (Kocasinan)


Kayseri Kocasinan ilçesi Erkilet kasabasında bulunan Hızır İlyas Köşkü, bir tümülüs üzerinde yapılmıştır Günümüze gelemeyen bir kitabesine göre köşk 1241 yılında yapılmıştır Bu kitabeyi ilk defa Mordtmann okumuş ancak bu kitabe sonradan kırılmış ve yok olmuştur Sonraki yıllarda Barth bu köşkün planını yayınlamıştır

Hızır İlyas Köşkünün şehir dışında yapılmış olmasının nedeni açıklık kazanamamıştır Bazı araştırmacılara göre bu yapı Çifte Medresedeki şifahanesinin göğüs hastalıkları bölümü olarak kullanılmıştır Bazılarına göre de Selçuklu sultanlarının dinlendikleri bir yerdir

Hızır İlyas Köşkü düzgün yontma taştan ve kalın duvarlı olarak yapılmıştır Köşkün önünde bir merdiven olduğunu, zemin yüksekliği göstermektedir Köşkün duvarları ön cephelerde yuvarlak, yanlarda ve arkada köşeli kulelerle desteklenmiştir Köşkün giriş portali mermer kaplamalı olup, ana duvarlardan dışarıya taşan anıtsal bir görünümdedir Burada birbiri içerisine geçmiş geometrik geçmeler ve aynı şekilde geometrik bordürler dikkati çekmektedir Portalin içerisinde karşılıklı olarak yerleştirilmiş iki mihrabiye bulunmaktadır Girişten sonra L şeklinde bir avluya geçilmektedir Avlunun üzeri portalin arkasındaki bölüm çapraz tonozla, geri kalan bölümler de yuvarlak tonozlarla örtülüdür Avlunun sağında kare planlı küçük bir mescit bulunmaktadır Girişin solunda yuvarlak tonozla üzeri örtülü birbirlerine bitişik aynı ölçüde iki oda yapılmıştır Bu odaların karşısında da avluya açılan yuvarlak kemerli bir mutfak vardır

Kızıl Köşk (Melikgazi)

Kayserinin güneyinde Ali Dağının eteklerinde Billur Bağları denilen sayfiye yerinde bulunan tepe üzerindeki Kızıl Köşkün ne zaman ve kimin tarafından yapıldığını belirten bir kitabesi bulunmamaktadır Köşkün duvarları üzerindeki taşçı işaretleri ve çevrede ele geçen çini parçalarına dayanılarak XIIIyüzyılın ortalarında yapıldığı sanılmaktadır Ayrıca Gıyaseddin Keyhüsrevin 1246 tarihli vakfiyesinde de bu köşkün ismi geçmektedir

Kızıl Köşk günümüze gelebilen izlerine göre; doğu-batı yönünde uzanan bir yapı olup, düzgün yontma taştan ve moloz taştan yapılmıştır Köşkün kuzey ve doğu cephe duvarlarının bir kısmı ayaktadır Bunun dışında kalan bölümleri ise yıkılmıştır Yalnızca kuzeydoğu köşesindeki dikdörtgen oda iyi bir durumda günümüze ulaşabilmiştir Bunun iki yanındaki diğer odaların duvarları ve üst örtüleri tamamen yıkılmıştır Kalıntılardan anlaşıldığına göre bu köşkte sivri tonozlu bir üst örtü kullanılmıştır Duvarların üzerinde yer yer alçı sıva izlerine rastlanmıştır Köşkün çevresinde çok sayıda firuze renkli çini parçalarına rastlanılması bu köşkün çinilerle kaplı olduğuna işaret etmektedir

Osmanlı dönemindeki kaynaklarda bu köşkün ismi geçmektedir Osmanlılar bu köşkü bir süre kullanmışlar sonra da terk etmişlerdir

Haydar Bey Köşkü (Kocasinan)


Kayseriyi Sivasa bağlayan ipek yolu üzerinde, Pervane Yazısı denilen yerde, Argıncık Köyündeki Haydar Bey köşkünün ne zaman ve kimin tarafından yapıldığı kesinlik kazanamamıştır Bazı araştırmacılara göre bu köşk Ertana Beyi Haydar Beye aittir Selçuklu veziri Muineddin Süleyman Pervanenin Kayseride bir köşk yaptırdığı ve bunun da son derece görkemli olduğu belirtilmektedir Baybarsın Kayseriyi işgalinde burası yağmalanmıştır Buna dayanılarak köşkün kesin olmamakla beraber XIIIyüzyılın ikinci yarısına tarihlendirilmelidir

Haydar Bey Köşkü plan şeması ve iç avlu etrafındaki mekanların sıralanışından ötürü Beyşehir Kubadabat Sarayları ile yakın benzerlik göstermektedir Köşk düzgün kesme taştan 2200x1700 m ölçüsünde yapılmıştır Dış görünümü ile de anıtsal bir yapı olduğu görülmektedir Aynı zamanda doğu-batı yönünde uzanan yüksek duvarlı bir kale görünümündedir Cephelerde mazgal pencereleri bulunmaktadır Köşkün batısında bulunan giriş bölümü ana duvarlardan dışarı çıkıntı meydana getirmiştir Portali ince bir bordür içerisine alınmış sivri bir kemer ile onun altındaki basık kemerli bir kapıdan meydana gelmiştirGiriş tamamen L şeklinde olup, üzeri sivri tonoz örtülüdür Girişin iki yanında birer niş bulunmaktadır Bu nişlerin köşkün ahırı olduğu da sanılmaktadır Girişin karşısında bulunan ve çatıya doğru yükselen merdiven taş basamaklıdır Girişin büyük kapısının bitişiğinde kare planlı odaya açılan basık kemerli bir kapı daha bulunmaktadır Köşkün asıl bölümü olan bu kapıdan sonra avluya girilir Avlu doğu-batı yönünde uzanan sivri bir tonozla örtülmüştür Bu tonoz ana mekandan daha yüksektir Avlunun kuzeyinde içeriden birbirleri ile bağlantılı üç oda; güneyde de kapıları avluya açılan değişik ölçülerde dört oda vardır Bu odaların üzerleri sivri tonozlarla örtülmüş ve içerisi de küçük mazgal pencerelerle aydınlatılmıştır

Kayseride bu köşklerin dışında daha başka köşklerin olduğu da sanılmaktadır Ancak bunların çoğu günümüze ulaşamamış ve yıkılmıştır

Babük Bey Köşkü (Melikgazi)


Kayseri Yanıkoğlu Mahallesinde, park içerisindeki Emir Şahap Türbesinin kuzeybatısında bulunan bu köşkün yanındaki türbe üzerindeki kitabede Moğol Beyi Babük Bey tarafından 1366-1367 yılında yaptırıldığı yazılıdır Bu kitabede:

”Bu mübarek binanın yapılmasını yüce sultan, milletlerin hakimi, Toga Timur oğlu Hacı Babük, mülkü daim olsun Muharrem h768 (1366-1367) emretti” yazılıdır

Babük Beg Moğol ordusu ile Kayseriye gelmiştir Toga Timur burada şehit düşünce oğlu burada kalmıştır

Köşkün kesme taştan yuvarlak kemerli giriş kapısı günümüze ayakta gelebilmiştir