Goriller Neden Elim Sende Oynar

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Goriller neden elim sende oynar

Sosyal hiyerarşideki yerlerini ve sınırlarını bilen goriller, bu adaletsizliği kendilerince gidermek için 'üstlerine' şakalar yapıyor

Tropik ormanlarda sıkça görülen bir manzara

Bir yavru goril bir başkasının arkasından gizlice yaklaşıyor, tüylerini çekiştirip “ağzı kulaklarında” kaçıyor

Oyun, insanlar kadar öteki memeli kardeşlerinin de vazgeçemediği bir gereksinim,hem dostluk geliştirme, bağ kurma yöntemi, hem de kendilerini yetişkin yaşamda karşılacakları sorunlara hazırlamak için etkili bir araç

Ama yeni bir çalışma, bu oyuna farklı bir açıklama getiriyor:

Goriller sosyal hiyerarşideki yerlerini ve getirdiği sınırlamaların farkındalar

Elim sende oyununu da bu adaletsizliği kendilerince gidermek için oynuyorlar

Daha önce de adaletsizliği algılamanın insanın tekelinde olmadığını göstermişti

Örneğin 2005 yılında bir grup araştırmacı, capuchin maymunlarının, başka bir hemcinslerinin ellerindeki jetonu vererek üzüm aldıklarını görünce, kendi “paralarını” o kadar çekici olmayam salatalık öneren deneycilere uzatmadıklarını gözlemlemişti

Portsmouth Üniversitesinden (İngiltere) davranış biyologu Marina Davilla Ross yönetimindeki araştırmacılar, hayvanların kurmaca değil de daha doğal koşullarda da adaletsizliğin farkında olup olmadığını anlamak için son üç yıl boyunca çeşitli hayvanat bahçelerinde gorillerin yaşamını gösteren videoları incelemişler

Gördükleri, hemen her öğleden sonra biğrkaç gorilin güreşe başladıkları

Görüntülerde bazı gorillerin hemcinslerine vurup kaçtıkları belirlenmiş

Araştırmacılar, incelenen davranışlarda tekrarlanan bir örüntü gözlemişler

Oyun arkadaşlarına vuran goriller genellikle hiyerarşide daha düşük bir basamakta olanlar

Ayrıca aynı gorillerin oyunu yeniden başlatmayua daha istekli oldukları ve sık sık dişlerini gösterdikleri de gözlenmiş

Bunun verdiği mesaj açık: “İstersem ısırırım!”

Rossa göre bulgular “alt rütbeli” gorillerin oyunu egolarını tatmin etme aracı olarak gördüklerini gösteriyor

Üst katmandan birine vurabiliyorlar ve bu, geçici de olsa kendilerinde bir üstünlük duygusu uyandırıyor

Bu da gorillerin topluluklarındaki adaletsizliğin farkında olduklarının bir işareti

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Goriller Neden Elim Sende Oynar Goriller neden elim sende oynar Sosyal hiyerarşideki yerlerini ve sınırlarını bilen goriller, bu adaletsizliği kendilerince gidermek için 'üstlerine' şakalar yapıyor Tropik ormanlarda sıkça görülen bir manzara Bir yavru goril bir başkasının arkasından gizlice yaklaşıyor, tüylerini çekiştirip “ağzı kulaklarında” kaçıyor Oyun, insanlar kadar öteki memeli kardeşlerinin de vazgeçemediği bir gereksinim,hem dostluk geliştirme, bağ kurma yöntemi, hem de kendilerini yetişkin yaşamda karşılacakları sorunlara hazırlamak için etkili bir araç Ama yeni bir çalışma, bu oyuna farklı bir açıklama getiriyor: Goriller sosyal hiyerarşideki yerlerini ve getirdiği sınırlamaların farkındalar Elim sende oyununu da bu adaletsizliği kendilerince gidermek için oynuyorlar Daha önce de adaletsizliği algılamanın insanın tekelinde olmadığını göstermişti Örneğin 2005 yılında bir grup araştırmacı, capuchin maymunlarının, başka bir hemcinslerinin ellerindeki jetonu vererek üzüm aldıklarını görünce, kendi “paralarını” o kadar çekici olmayam salatalık öneren deneycilere uzatmadıklarını gözlemlemişti Portsmouth Üniversitesinden (İngiltere) davranış biyologu Marina Davilla Ross yönetimindeki araştırmacılar, hayvanların kurmaca değil de daha doğal koşullarda da adaletsizliğin farkında olup olmadığını anlamak için son üç yıl boyunca çeşitli hayvanat bahçelerinde gorillerin yaşamını gösteren videoları incelemişler Gördükleri, hemen her öğleden sonra biğrkaç gorilin güreşe başladıkları Görüntülerde bazı gorillerin hemcinslerine vurup kaçtıkları belirlenmiş Araştırmacılar, incelenen davranışlarda tekrarlanan bir örüntü gözlemişler Oyun arkadaşlarına vuran goriller genellikle hiyerarşide daha düşük bir basamakta olanlar Ayrıca aynı gorillerin oyunu yeniden başlatmayua daha istekli oldukları ve sık sık dişlerini gösterdikleri de gözlenmiş Bunun verdiği mesaj açık: “İstersem ısırırım!” Rossa göre bulgular “alt rütbeli” gorillerin oyunu egolarını tatmin etme aracı olarak gördüklerini gösteriyor Üst katmandan birine vurabiliyorlar ve bu, geçici de olsa kendilerinde bir üstünlük duygusu uyandırıyor Bu da gorillerin topluluklarındaki adaletsizliğin farkında olduklarının bir işareti