Keltler Kımdır

Keltler kımdır

Yunan*lılar ise "Galatlar" diye ça*ğırıyorlardı Ancak, sıfat çeşitliliği bu kadarla sınırlı değil Kimi zaman "Belçikalı", kimi za*man "Britanyalı" kimi zaman da "İbero-kelt" olarak tanımlandılar Ama tüm bu halkların bugün ortak ismi "Keltler"

Keltler tarih boyunca ne etnik bir birlik, ne de si*yasal bir kimlik oluşturabildi

Bu kadar geniş bir tanımlanmanın nedeni kesinlikle tarihsel Çünkü, bugün Kelt adı verilen insanlar tarih boyunca ne etnik bir birlik ne de si*yasal bir kimlik oluşturabildi Hint-Avrupa grubundan olmalarına karşın farklı diller konuştular Tanrıları bile farklıydı Onların tek ortak paydası, demiri işlemeleri ve tuz madenlerini çalıştırmalarıydı Nitekim, bugün Avrupa'da Keltler'in yayıldığı alanlarda Hallstatt bölgesinde olduğu gi*bi sayısız yeraltı tuz madenine rast*lanıyor

İlk Keltler'in bugün İsviçre sınır*lan içinde kalan Neufchatel Gölü kı*yılarında yaşadıkları tahmin ediliyor Ancak zaman içinde bu dar alanla yetinmemişlerdi MÖ 6 yüzyılda özellikle Akdeniz topluluklarıyla te*masa geçtikleri, Yunan ve Etrüsk kolonilerine saldırıya başladıkları görülüyor Ne var ki, bu toplumlarla sadece savaş ilişkisine girmediler, onlardan gemi inşaatı ve para kulla*nımı gibi konularda da yararlandılar

Kelt savaşçılarının bir bölümü Ana*dolu içlerine kadar ilerledi ve Ankara yakınlarına yerleşti

MÖ 2 yüzyılda Keltler güçleri*nin en üst noktasına ulaştılar ve çok geniş alanlara yayıldılar Batıda tüm Balkanlar'ı ve Slovakya'yı istila eden Kelt savaşçılarının bir bölümü Ana*dolu içlerine kadar ilerledi ve Ankara yakınlarına yerleşti Yunanlılar, Keltler'in bu koluna, Ege bölgesin*deki Yunan site kentlerini vurmaları nedeniyle "Galatlar" adını verdiler Aynı tarihlerde Keltler batıya doğru da ilerliyorlardı Fransa'nın önemli bir bölümüne yerleştiler İber Yarım*adası'na kadar ilerleyenlerine ise İbero-Keltler adı verildi

Keltler'in bu yayılması Roma İm*paratorluğu'nu rahatsız etmişti

Keltler'in bu yayılması o dönemin bir başka güçlü devletini, Roma İm*paratorluğu'nu rahatsız etmişti Sezar ile birlikte yayılmacı bir kimliğe bürünen Roma, önce Fransa'nın Ak*deniz kıyısındaki topraklarını ele ge*çirdi Alesia Savaşı'ndan sonra Kelt*ler'in bir kolu olan Galyalılar Roma egemenliğini tanıdılar ve onun için*de kaynayıp gittiler MÖ 52 yılında Keltler'in efsanevi kralı Vercingeto*riks Sezar'ın lejyonlarına yenildi ve teslim olmak zorunda kaldı Daha sonra Claudius tarafından Britanya Adaları'nın fethi, Keltler'in son sığı*naklarının da düşmesine yol açtı Öyle ki, Avrupa'da Hıristiyanlığın yayılmaya başladığı günlerde, birkaç Kelt soylusundan başka Romalılar'a karşı direnen kalmamıştı

Keltler'in bugün ne olduğu konu*su pek aydınlığa kavuşmuş değil

Büyük çoğunluğunun yükselen diğer ulusların içinde kaynayıp gittiği ke*sin Latinleşen Keltler Fransa'nın güneyinde ve İtalya'nın kuzeyindeki halklara kaynayıp gittiler İber Ya*rımadası'na göç edenler ise buradaki yerli halkın ve Araplar'ın arasına ka*rıştılar Nitekim, bugün hala Kuzey Portekiz'de ve İspanya'nın Galiçya bölgesinde sarı saçlı Kelt torunlarına rastlanıyor Gal Keltleri ise 12 yüz*yıla kadar küçük krallıklar halinde bağımsızlıklarını korudular, ama bu tarihten sonra İngiliz tahtının gücüne boyun eğmek zorunda kaldılar

Bu*gün Avrupa'da özgün Kelt nüfusunun en yoğun olduğu ülkeler

İskoç*ya, İrlanda, Galler'in bir bölümü ve Fransa'nın Brötanya bölgesi Kelt*ler belki yeni yükselen ulusların içinde kaynayıp gittiler Ama, özellik*le Orta Çağ'da gelenekleri ve bilgile*ri sayesinde tüm Avrupa'nın sanat ve tarım tekniklerine öncülük ettiler

Tüm baskılara direnen bir dil

Bugün Avrupa'da Kelt dilini kul*lanan insan sayısının 3 milyon civarında olduğu tahmin ediliyor Hint-Avrupa dil grubundan olan Keltçe, Alman dili ile büyük ben*zerlikler gösteriyor Ne var ki Kelt*çe bütünsel bir dil değil Bugün İskoçya'da ve İrlanda'da kullanılan Keltçe bu dilin içinde bir lehçe İber Yarımadası'ndaki Keltler'in konuştuğu dil Orta Çağ'dan itiba*ren yok olmuş durumda İskoçya açıklarındaki Man Adası'nda yaşa*yan Keltler'in konuştuğu Manua lehçesi de 60'lı yıllardan sonra unutulup gitmiş Tarihin karanlık raflarına kalkan bir başka Kelt leh*çesi de Fransa'nın Brötanya bölgesinde konuşulan Bröton lehçe*si Bu dilin de özellikle 50'li yıllar*daki baskılar sonucu ortadan kalk*tığı ileri sürülüyor Ne var ki, son yıllarda ivme kazanan milliyetçi ve ayrılıkçı akımlar nedeniyle Keltçe'ye yeniden bir dönüş söz*konusu Bugün İskoçya'daki tüm devlet binalarında ve yollar üze*rindeki işaretlerde İngilizce'nin al*tında Keltçe yazılar bulunuyor Fransa'nın Brötanya bölgesindeki ortaokullarda Kelt dili ve edebiyatı zorunlu ders olarak okutuluyor Bu şekilde, sadece bugün Brötan*ya'da kendi Kelt lehçelerini konu*şan insanların sayısı 10 000'e ulaşmış durumda

Kronoloji

MÖ 8 yüzyıl Orta Avrupa'da ilk Kelt kabile*leri görüldü

MÖ 450 İsviçre ve Güney Almanya top*raklarında yaşayan Keltler, hem doğuya hem batıya göç ettiler

MÖ 5 yüzyıl Keltler, Tuna boyuna, Fransa ve İspanya'ya yerleştiler

MÖ 400 Keltler İtalya'da Po vadisine kadar indiler

MÖ 390 Kelt Kralı Brennus Roma'yı ele geçirdi

MÖ 279 Keltler, Makedonya ve Yuna*nistan'ı istila ettiler

MÖ 275 Bir Kelt boyu Ankara'ya kadar geldi ve Galatya'yı kurdu

MÖ 230 Anadolu'ya gelen Keltler, Ber*gama önlerinde durdurulurken Britanya Adaları Keltler tarafın*dan işgal edilmeye başladı

MÖ 192 Romalılar, Kuzey İtalya'daki Padanya bölgesini Kelt kabilele*rinden geri aldılar

MÖ 57-52 Roma ile Keltler arasındaki Galya Savaşları başladı

MÖ 52 Ünlü Kelt Kralı Vercingetoriks Romalılar'a teslim oldu

MS43 İmparator Claudius Britanya Adalarını işgal etti Keltler adala*rın kuzeyine ve batısına çekil*diler