Türkiyenin Kültür Mirası Olan Kalelerimiz

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Kütahya Kalesi
Kütahya Kalesi, Kütahya şehrinde Bizanslılar'dan kalma kale

Çevresi yaklaşık 3

500 m'dir

Yetmiş burcu vardır

Kale, üç bölümden meydana gelir

İç hisar, yukarı ve aşağı kalelerden sonra yapılmıştır

Asıl kalenin eteğindedir

İç hisara iki kapıdan geçilerek girilir

Yukarı kale (bir adı da Asıl kale) doğusunda iki kapı vardır

Biri yıkık durumdadır

İç kale, Yukarı kalenin içinde ve batısındadır

Burada bir mescid, iki ambar, sarnıçlarmuhafız daireleri ve askerî koğuşlar vardı ve çevresi 800 m kadardı

Evliya Çelebi kalenin birara hapishane olarak kullanıldığını yazar

Mut Kalesi
Şehrin ortasında olan kalenin ilk inşa tarihi bilinmemektedir

Küçük bir garnizonu anımsatan kalenin temel taşları rektoponel düzgün kesme taşlarla örülmüştür

Karamanoğulları ve Bizans Bizans döneminde tamir gören kalenin dört adet burcu bulunmaktadır

Kalenin içinde bir de iç kale diye adlandırılan kule vardır

İçinde çınar altına çıkan tüneller vardır

Mut KalesiŞehrin ortasında olan kalenin ilk inşa tarihi bilinmemektedir

Küçük bir garnizonu anımsatan kalenin temel taşları rektoponel düzgün kesme taşlarla örülmüştür

Karamanoğulları ve Bizans Bizans döneminde tamir gören kalenin dört adet burcu bulunmaktadır

Kalenin içinde bir de iç kale diye adlandırılan kule vardır

İçinde çınar altına çıkan tüneller vardır

Malazgirt Kalesi
Muş ili Malazgirt ilçesinde bulunan bu kalenin ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı kesinlik kazanamamıştır

Kale, bir tepe üzerinde, eski Malazgirt şehrini çepeçevre kuşatmaktadır

Akkoyunlu Uzun Hasan Bayındırı ele geçirmek isterken Fatih Sultan Mehmet tarafından bozguna uğratılmış ve Malagirt Kalesi ile birlikte yöreye hâkim olmuştur

Ardından Yavuz Sultan Selim Çaldıran Savaşında bu kaleyi ele geçirmiştir

Malazgirt Kalesi
Muş ili Malazgirt ilçesinde bulunan bu kalenin ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı kesinlik kazanamamıştır

Kale, bir tepe üzerinde, eski Malazgirt şehrini çepeçevre kuşatmaktadır

Akkoyunlu Uzun Hasan Bayındırı ele geçirmek isterken Fatih Sultan Mehmet tarafından bozguna uğratılmış ve Malagirt Kalesi ile birlikte yöreye hâkim olmuştur

Ardından Yavuz Sultan Selim Çaldıran Savaşında bu kaleyi ele geçirmiştir

Pertek Kalesi
Pertek Kalesi Pertek ilçesi yakınındadır

Keban baraj gölü yapılmadan önce Murat nehrinin kıyısında sivri bir kayanın ucunda bulunan kalenin bugün etrafı sularla çevrili bir ada görünümündedir

Kalenin içinde bir sarnıç mevcuttur

Çevresinde çinili odalarda 1071 yılından sonra yöreye hakim olan Mengüçoğulları tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır

Kale Osmanlı döneminde Halit Bin Velit tarafından onarılmış, daha önce kalede bulunan karakuş heykeli kaldırılarak Arapça yazılmış bir Kitabe konulmuştur

Pertek Kalesi
Pertek Kalesi Pertek ilçesi yakınındadır

Keban baraj gölü yapılmadan önce Murat nehrinin kıyısında sivri bir kayanın ucunda bulunan kalenin bugün etrafı sularla çevrili bir ada görünümündedir

Kalenin içinde bir sarnıç mevcuttur

Çevresinde çinili odalarda 1071 yılından sonra yöreye hakim olan Mengüçoğulları tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır

Kale Osmanlı döneminde Halit Bin Velit tarafından onarılmış, daha önce kalede bulunan karakuş heykeli kaldırılarak Arapça yazılmış bir Kitabe konulmuştur

Rumkale
Rumkale, Gaziantep'in Yavuzeli ilçesi sınırları içinde bulunan ve günümüzde Birecik Barajı gölünün oluşmasıyla doğmuş bir yarımadada yer alan tarihi kale

Zeugma'dan veya Halfeti'den motorlarla ulaşılmaktadır

Şanlıurfa'nın Halfeti ilçesine daha yakındır

Savaşır Kalesi
Ardahan'ın Posof ilçesi Savaşır (Cancak) Köyünün güneydoğusunda üç yanı vadi ile çevrili oldukça yüksek bir tepe üzerinde kurulmuştur

Rivayete göre Gürcü Tamar Dodopal tarafından yapılmıştır

Kale oldukça dar bir alanda, çevreyi kontrol etmek amacı ile kurulmuştur

Çevre duvarlarının kalıntıları ve bir de kulesi günümüze ulaşabilmiştir

Kaba yontma taştan yapılmıştır

Büyük olasılıkla bu kale bir karakol kalesidir

Seddülbahir Kalesi
Seddülbahir Kalesi, 1659'da IV

Mehmet döneminde Frenk Ahmet Paşa'nın Mimar Mustafa Ağa'ya yaptırdığı Biga'daki Osmanlı kalesi

Bugün yıkık haldedir

Seddülbahir Kalesi

Silifke Kalesi
Temel belirlemelere göre Helenistik ya da erken Roma döneminin olduğu anlaşılan kale, geçirdiği onarım ve değişiklikler sonucu bugün bir Orta Çağ kalesi görünümündedir

Silifke'ye hakim, 185 metre yüksekliğinde bir tepe üzerinde yapılmış olan, çevresi kuru hendekle çevrili oval biçimdeki kalenin içinde kemerli galeriler, su sarnıçları, depolar ve diğer yapı kalıntıları bulunmaktadır

Ünlü gezgin Evliya Çelebi Seyahatname'sinde, XVII

yy'da Silifke Kalesi'nin 23 burcu olduğunu, içinde bir cami ve 60 ev bulunduğunu yazar; ancak burçların bir kısmı ve kale içi tümden yıkık durumda olduğundan tam belirlemesini yapmak güçtür

Hâlâ görülebilen 10 adet burç bulunur

Silvan Kalesi
Silvan Kalesi, yapım tarihi bilinmemektedir

Ancak Diyarbakır Kalesi kadar eski ve Diyarbakır tarihiyle yaşıt bir geçmişi vardır evliya çelebiye göre Cercis Peygamber emriyle Handik adında bir melik kurmuştur

Bir Asur kenti olarak kabul edilen silvan'ın tarihte 7 defa yıkılıp yeniden kurulduğu rivayet edilmektedir

Silvan azizler şehri olarak anılmaktadır

M

S

400'lü yıllarda Şehrin kurucusu olan Mar Maruthas tarafından İran'dan getirilen 40 Hristiyan şehidinin silvan'a gömülmesinden sonra Silvan; Martiropolis (şehitler şehri) adıyla anılmıştır

M

Ö

70'li yıllarda 300

000 nüfusuyla bir imparatorluk başkenti olan silvan , helenistik çağın en büyük başkentlerinden biriydi ve Tigranokerta adıyla anılmaktaydı

Meyafarqin Suru iki katlı olarak yapılmış

Arada geniş bir yol bulunurmuş

Dış sur bugün az çok Diyarbakır Kapısı civarında fark edilebilir

Kale, dörtgene yakın bir şekildedir

Doğudan batıya 600, kuzeyden güneye 500 metre,toplam 2200 metre uzunluğunda olup, surlardan 50 burç ve kule vardır

Sinop Kalesi
Sinop Kalesi, Sinop kentinin bulunduğu yarımada üzerinde kurulu kaledir

Kale, İÖ 7

yüzyılda da kenti korumak amacıyla kuruldu

Roma, Bizans ve Anadolu Selçukluları döneminde birkaç kez onarıldı

Günümüzde hâlâ özelliğini koruyan kalenin duvarları 2

050 metre uzunluğu, 25 metre yüksekliği, 3 metre genişliğindedir

İki ana giriş kapısı vardır

Kale duvarı şehri çevrelemektedir

11-04-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Türkiyenin Kültür Mirası Olan Kalelerimiz Kütahya Kalesi Kütahya Kalesi, Kütahya şehrinde Bizanslılar'dan kalma kale Çevresi yaklaşık 3500 m'dir Yetmiş burcu vardır Kale, üç bölümden meydana gelir İç hisar, yukarı ve aşağı kalelerden sonra yapılmıştır Asıl kalenin eteğindedir İç hisara iki kapıdan geçilerek girilir Yukarı kale (bir adı da Asıl kale) doğusunda iki kapı vardır Biri yıkık durumdadır İç kale, Yukarı kalenin içinde ve batısındadır Burada bir mescid, iki ambar, sarnıçlarmuhafız daireleri ve askerî koğuşlar vardı ve çevresi 800 m kadardı Evliya Çelebi kalenin birara hapishane olarak kullanıldığını yazar Mut Kalesi Şehrin ortasında olan kalenin ilk inşa tarihi bilinmemektedir Küçük bir garnizonu anımsatan kalenin temel taşları rektoponel düzgün kesme taşlarla örülmüştür Karamanoğulları ve Bizans Bizans döneminde tamir gören kalenin dört adet burcu bulunmaktadır Kalenin içinde bir de iç kale diye adlandırılan kule vardırİçinde çınar altına çıkan tüneller vardırMut KalesiŞehrin ortasında olan kalenin ilk inşa tarihi bilinmemektedir Küçük bir garnizonu anımsatan kalenin temel taşları rektoponel düzgün kesme taşlarla örülmüştür Karamanoğulları ve Bizans Bizans döneminde tamir gören kalenin dört adet burcu bulunmaktadır Kalenin içinde bir de iç kale diye adlandırılan kule vardırİçinde çınar altına çıkan tüneller vardır Malazgirt Kalesi Muş ili Malazgirt ilçesinde bulunan bu kalenin ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı kesinlik kazanamamıştır Kale, bir tepe üzerinde, eski Malazgirt şehrini çepeçevre kuşatmaktadır Akkoyunlu Uzun Hasan Bayındırı ele geçirmek isterken Fatih Sultan Mehmet tarafından bozguna uğratılmış ve Malagirt Kalesi ile birlikte yöreye hâkim olmuştur Ardından Yavuz Sultan Selim Çaldıran Savaşında bu kaleyi ele geçirmiştirMalazgirt Kalesi Muş ili Malazgirt ilçesinde bulunan bu kalenin ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı kesinlik kazanamamıştır Kale, bir tepe üzerinde, eski Malazgirt şehrini çepeçevre kuşatmaktadır Akkoyunlu Uzun Hasan Bayındırı ele geçirmek isterken Fatih Sultan Mehmet tarafından bozguna uğratılmış ve Malagirt Kalesi ile birlikte yöreye hâkim olmuştur Ardından Yavuz Sultan Selim Çaldıran Savaşında bu kaleyi ele geçirmiştir Pertek Kalesi Pertek Kalesi Pertek ilçesi yakınındadır Keban baraj gölü yapılmadan önce Murat nehrinin kıyısında sivri bir kayanın ucunda bulunan kalenin bugün etrafı sularla çevrili bir ada görünümündedir Kalenin içinde bir sarnıç mevcuttur Çevresinde çinili odalarda 1071 yılından sonra yöreye hakim olan Mengüçoğulları tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır Kale Osmanlı döneminde Halit Bin Velit tarafından onarılmış, daha önce kalede bulunan karakuş heykeli kaldırılarak Arapça yazılmış bir Kitabe konulmuştur Pertek Kalesi Pertek Kalesi Pertek ilçesi yakınındadır Keban baraj gölü yapılmadan önce Murat nehrinin kıyısında sivri bir kayanın ucunda bulunan kalenin bugün etrafı sularla çevrili bir ada görünümündedir Kalenin içinde bir sarnıç mevcuttur Çevresinde çinili odalarda 1071 yılından sonra yöreye hakim olan Mengüçoğulları tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır Kale Osmanlı döneminde Halit Bin Velit tarafından onarılmış, daha önce kalede bulunan karakuş heykeli kaldırılarak Arapça yazılmış bir Kitabe konulmuştur Rumkale Rumkale, Gaziantep'in Yavuzeli ilçesi sınırları içinde bulunan ve günümüzde Birecik Barajı gölünün oluşmasıyla doğmuş bir yarımadada yer alan tarihi kale Zeugma'dan veya Halfeti'den motorlarla ulaşılmaktadırŞanlıurfa'nın Halfeti ilçesine daha yakındır Savaşır Kalesi Ardahan'ın Posof ilçesi Savaşır (Cancak) Köyünün güneydoğusunda üç yanı vadi ile çevrili oldukça yüksek bir tepe üzerinde kurulmuştur Rivayete göre Gürcü Tamar Dodopal tarafından yapılmıştır Kale oldukça dar bir alanda, çevreyi kontrol etmek amacı ile kurulmuştur Çevre duvarlarının kalıntıları ve bir de kulesi günümüze ulaşabilmiştir Kaba yontma taştan yapılmıştır Büyük olasılıkla bu kale bir karakol kalesidir Seddülbahir Kalesi Seddülbahir Kalesi, 1659'da IV Mehmet döneminde Frenk Ahmet Paşa'nın Mimar Mustafa Ağa'ya yaptırdığı Biga'daki Osmanlı kalesi Bugün yıkık haldedirSeddülbahir Kalesi Silifke Kalesi Temel belirlemelere göre Helenistik ya da erken Roma döneminin olduğu anlaşılan kale, geçirdiği onarım ve değişiklikler sonucu bugün bir Orta Çağ kalesi görünümündedir Silifke'ye hakim, 185 metre yüksekliğinde bir tepe üzerinde yapılmış olan, çevresi kuru hendekle çevrili oval biçimdeki kalenin içinde kemerli galeriler, su sarnıçları, depolar ve diğer yapı kalıntıları bulunmaktadır Ünlü gezgin Evliya Çelebi Seyahatname'sinde, XVII yy'da Silifke Kalesi'nin 23 burcu olduğunu, içinde bir cami ve 60 ev bulunduğunu yazar; ancak burçların bir kısmı ve kale içi tümden yıkık durumda olduğundan tam belirlemesini yapmak güçtür Hâlâ görülebilen 10 adet burç bulunur Silvan Kalesi Silvan Kalesi, yapım tarihi bilinmemektedir Ancak Diyarbakır Kalesi kadar eski ve Diyarbakır tarihiyle yaşıt bir geçmişi vardır evliya çelebiye göre Cercis Peygamber emriyle Handik adında bir melik kurmuştur Bir Asur kenti olarak kabul edilen silvan'ın tarihte 7 defa yıkılıp yeniden kurulduğu rivayet edilmektedir Silvan azizler şehri olarak anılmaktadır MS 400'lü yıllarda Şehrin kurucusu olan Mar Maruthas tarafından İran'dan getirilen 40 Hristiyan şehidinin silvan'a gömülmesinden sonra Silvan; Martiropolis (şehitler şehri) adıyla anılmıştır MÖ70'li yıllarda 300000 nüfusuyla bir imparatorluk başkenti olan silvan , helenistik çağın en büyük başkentlerinden biriydi ve Tigranokerta adıyla anılmaktaydı Meyafarqin Suru iki katlı olarak yapılmış Arada geniş bir yol bulunurmuş Dış sur bugün az çok Diyarbakır Kapısı civarında fark edilebilir Kale, dörtgene yakın bir şekildedir Doğudan batıya 600, kuzeyden güneye 500 metre,toplam 2200 metre uzunluğunda olup, surlardan 50 burç ve kule vardır Sinop Kalesi Sinop Kalesi, Sinop kentinin bulunduğu yarımada üzerinde kurulu kaledir Kale, İÖ 7 yüzyılda da kenti korumak amacıyla kuruldu Roma, Bizans ve Anadolu Selçukluları döneminde birkaç kez onarıldı Günümüzde hâlâ özelliğini koruyan kalenin duvarları 2050 metre uzunluğu, 25 metre yüksekliği, 3 metre genişliğindedir İki ana giriş kapısı vardır Kale duvarı şehri çevrelemektedir