11-04-2012
|
#2
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Gümüşhane Kilise Ve Manastırları...
Binatlı Kilisesi (Merkez)
Gümüşhane Dumanlı Köyü, Binatlı Mahallesinde bulunan kilise XIX yüzyılda yapılmıştır
Kilise 870x1200 m ölçüsünde dikdörtgen planlı, üç neflidir Kilisenin güney ve batısında iki ayrı girişi bulunmaktadır Bunlardan güney girişinde kabartma bir haç motifi üst söveye işlenmiştir Ayrıca bu cephesinde üç penceresi de bulunmaktadır Doğu cephesinde bulunan apsid ile papaz hücreleri dışarıya yarım daire şeklinde çıkıntılıdır
Kilise kesme taştan yapılmış, kapı, pencere, taşıyıcı elemanlar ve köşelerde kullanılan kesme taşlarda özenli bir işçilik gözlenmektedir Kilisenin üzeri beşik tonozlarla örtülüdür Kilisenin içerisi fresklerle süslenmiş olup, Gümüşhane yöresindeki kiliselerin en iyi durumda günümüze gelen örneklerindendir
Vank Kilisesi (Merkez)
Gümüşhane Vank Köyünde bulunan bu kilise XIXyüzyılda yapılmıştır
Dikdörtgen planlı, bazilika üslubundaki kilisenin ortasında merkezi bir kubbe bulunmaktadır Bu yapı şekli ile kapalı Yunan Haçı kiliseler ile bazilika planlı kiliselerin kaynaştırılmasından meydana getirilmiş bir yapısı bulunmaktadır Merkezi kubbenin dışında kalan bölümler tonoz ve çatı ile örtülmüştür Duvarları muntazam kesme taştan yapılmıştır İç mekanda fresko izlerine rastlanmamıştır
Hagios Stephanos Kilisesi (Merkez)
Eski Gümüşhanede Süleymaniye Mahallesinde bulunan bu kilisenin kitabesi bulunmamakla beraber, yapı üslubundan XVIIIyüzyılda yapıldığı sanılmaktadır XIXyüzyılda onarılan kilise üç nefli, bazilika plan düzenindedir
Eski Gümüşhanedeki diğer kiliselerle mimari yönden benzerlikleri görülen kilise moloz ve kesme taştan yapılmıştır Apsidler yuvarlak olup, dışarıya taşkındır Duvarlarında fresko izlerine rastlanmıştır Kilisenin üzeri iki yönlü bir çatı ile örtülüdür
Piştovli Kilisesi (Merkez)
Gümüşhane Dumanlı Köyü, Piştov Mahallesinde bulunan kilise XIXyüzyılda yapılmıştır
Kilise 1700x1300 m ölçüsünde dikdörtgen planlı, üç nefli bir bazilikadır Sütunlarla üç nefe ayrılan kilisenin orta nefi diğerlerinden daha geniş ve daha yüksektir Kuzey ve güney yönlerinde yuvarlak kemerli iki girişi bulunmaktadır Kuzey girişi üzerinde sövelere işlenmiş haç motifi vardır Apsid ve papaz hücreleri doğu cephesinde olup, yuvarlak şekilde dışa taşkındır Kilisenin yan duvarlarında dörder, apsidin dışa taşkın bölümlerinin üzerine birer pencere açılmıştır
Kilise içerisinde fresk izlerine rastlanmış olup, bunlar da kilisenin bütününün fresklerle kaplı olduğunu göstermektedir Kilisenin kuzeydoğusuna bir de çeşme eklenmiştir
Zurnacılı Kilisesi (Merkez)
Gümüşhane Dumanlı Köyü Zurnacili Mahallesindeki bu kilise XIXyüzyılda yapılmıştır
Kilise 1280x1680 m ölçüsünde dikdörtgen planlı, üç nefli bir bazilikadır Sütunlarla üçe bölünen iç mekanda orta nef yan neflerden daha geniş ve daha yüksektir Kilisenin batı ve güneyinde yuvarlak kemerli iki girişi bulunmaktadır Bunlardan güneydeki ana giriş olup, iki yanına duvarlara bitişik sütunlar yerleştirilmiş, üzerlerine de haç motifleri işlenmiştir
Kilisenin apsid ve papaz hücreleri dışarıya yuvarlak biçimde taşkındır Her bir bölümün üzerine de pencere açılmıştır Moloz ve düzgün kesme taştan yapılmış olan kilisenin içerisindeki sıvalarda fresk izlerine rastlanmıştır Bunlar İncilden alınmış dini motifleri içermektedir
Ayvalos Kilisesi (Merkez)
Gümüşhane, Merkez ilçesi Mescitli Köyü ile Armutlu Yaylası arasında, XIXyüzyılda yapılmış küçük bir kilisedir
Kilise dikdörtgen planlı olup, tek nefli ve tek apsidlidir Giriş kapısı muntazam taş bloklarından yapılmıştır Bunun dışında yapılmış duvarlar moloz taş ile örülmüştür Kilisenin üzeri beşik tonoz ile örtülüdür Apsidi üzerinde üç adet mazgal penceresi vardır
Sarıun Mahallesi Kilisesi (Merkez)
Gümüşhane Yağlıdere Köyü, Krom Vadisi Sarıun Mahallesinde bulunan kilise XIXyüzyılda yapılmıştır
Dikdörtgen planlı olan kilise yöreye hakim bir tepe üzerinde bulunmaktadır Kilise üç apsid ve üç neflidir Giriş kapısı üzerinde haç motifi vardır Kilse içerisinde fresk izlerine rastlanmamıştır Kilisenin çatılı olan üst örtüsü günümüzde çökmüş durumdadır
Krom Vadisi Zembelek Kilisesi (Merkez)
Gümüşhane Yağlıdere Köyü, Krom Vadisinde bulunan bu kilise XIXyüzyılda yapılmıştır
Kilise dikdörtgen planlı yontma taştan yapılmıştır Tek nefli ve tek apsidli olan kilisenin üzeri beşik tonozla örtülmüştür Günümüzde üst örtüsü çökmüş durumdadır
Yaylım Köyü Kilisesi (Köse)
Gümüşhane Köse ilçesi, Yaylım Köyünde bulunan bu kilise XIXyüzyılda yapılmıştır
Dikdörtgen planlı kilise içerisindeki dört sütunla üç nefe ayrılmıştır Apsid üç bölümlüdür Kilisenin tümü yontma taştan yapılmış olup, üzeri beşik tonoz ile örtülüdür Giriş kapısı orijinalliğini korumaktadır Kilise içerisinde İncilden alınma fresklerle bezendiği bilinmektedir Ancak, kilise içerisinde çıkan bir yangın bu fresklerin büyük çoğunluğunu yok etmiştir Bu fresklerden yanlıca HzMeryeme ait bir figür günümüze ulaşabilmiştir
Orta Mahalle Kilisesi (Kürtün)
Gümüşhane Kürtün İlçesi Yaylalı Köyü, Orta Mahallesinde bulunan kilisenin XIXyüzyılda yapıldığı sanılmaktadır
Kilise tek nefli, çatılı ve beş bölümlü apsidden meydana gelmiştir Kilisenin girişi, köşeleri düzgün yontma taştan, diğer bölümleri de moloz taştan örülmüştür
Kızlar Manastırı (Kürtün)
Gümüşhane, Kürtün ilçesi Yaylalı Köyünde bulunan Kızlar Manastırı XIXyüzyılda yapılmıştır
Hıristiyanlık döneminde Rum kızlarının eğitim ve ibadeti için yapılmış olduğundan buraya Kızlar Manastırı ismi verilmiştir Avlu içerisinde bulunan manastır kilisesi moloz taştan yapılmış, üzeri de iki yönlü bir çatı ile örtülmüştür Tek nefli ve tek apsidli olan kilisenin üst örtüsü çökmüş, yalnızca beden duvarları günümüze gelebilmiştir
Manastırı oluşturan kilise dışındaki yapılardan hiçbir iz günümüze gelememiştir
|
|
|
|