Akkoyunlu Kabilesinin Menşei Ve Teşekkülü

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Konar-göçer bir Türkmen topluluğu olan Akkoyunlular'ın adlarının besledikleri sürülerden verilmiş olması muhtemeldir

Çeşitli Farsça ve Arapça kaynaklar, Akkoyunlular'ın menşe'lerinden bilgi vermeksizin, Selçuklu ve Artuklu beğlerinden olduklarını ifade etmelerine karşılık yukarda zikredilen Akkoyunlu tarihi olan Kitab-ı Diyarbekriye'de Akkoyunlular Oğuz Han neslinden gelmektedir denilmektedir

Buna göre Oğuzlar'ın Bayındır boyunun bir oymağı olan Akkoyunlular'ın Peygamber devrinde (VII

yüzyıl) Kıpçak ülkesine, oradan da Ârran Ovası'na geldiklerini, Selçuklular döneminde bu devletin hizmetine girdiklerini ve Diyarbakır bölgesinin kendilerine ikta olarak verildiğini kaydetmektedir

Oğuzlar'ın Bayındır boyundan inen Akkoyunlular'ın tarihi 1300 yıllarından itibaren bilinmektedir

Akkoyunlular'dan bilinen ilk tarihi simâ Tur-Ali Bey'dir

Karakoyunlu devletini yıkarak (1469) onun yerine büyük bir Türkmen devleti haline gelen Akkoyunlular'ın bu tarihe kadar başlarında bulunan reisleri şunlardır:
1 Tur-Ali Bey (?-1360): Babası Akkoyunlu Beylerinden Pehlivan Bey'dir

Kendisine bağlı Türkmenler'le Diyarbakır'da yurt tuttuğu bilinmektedir

İlhanlı Gazan Han (1248-1291)'a genç yaşta intisap ettiği ve onun maiyetinde Suriye seferine katıldığı bilinmektedir

2 Fahreddin Kutlu Bey (1360-1389): Babası Tur-Ali Bey'den sonra Akkoyunlular'ın reisliğine gelmiştir

Devri oldukça hareketli geçmiş, Sivas hakimi Kadı Burhaneddin, Trabzon Rum İmparatorluğu, Mısır Memlûk Sultanlığı ve amansız rakipleri Karakoyunlular'la mücadele etmiştir

1389 yılında ölen Fahreddin Kutlu Bey'in mezarı Bayburt'un Sinor köyündedir

3 Ahmed Bey (1389-1397): Fahreddin Kutlu Bey'in oğludur

Babasının ölümü üzerine Akkoyunlular'ın reisliğine getirilmiştir

Uzun süre Kadı Burhaneddin'in yüksek hakimiyetini kabul etmek zorunda kalan Ahmed Bey, 1397 yılında onun tarafından öldürülmüştür

4 Fahrüddin/Bahaüddin Kara-Yülük Osman Bey (1397-1435): Akkoyunlular'ın Doğu Anadolu'da hakimiyetini perçinleyen reisleridir

Fahreddin Kutlu Bey'in oğullarındandır

Rakipleri ve ağabeyi Ahmed Bey'i öldürten Kadı Burhaneddin'i mağlûp ve katletmiş, daha sonra Karakoyunlu Kara-Yusuf'la Türkmenler üzerindeki hakimiyet ve Doğu-Güneydoğu Anadolu'yu elde etmek için amansız bir mücadeleye girmiştir

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Akkoyunlu Kabilesinin Menşei Ve Teşekkülü Konar-göçer bir Türkmen topluluğu olan Akkoyunlular'ın adlarının besledikleri sürülerden verilmiş olması muhtemeldir Çeşitli Farsça ve Arapça kaynaklar, Akkoyunlular'ın menşe'lerinden bilgi vermeksizin, Selçuklu ve Artuklu beğlerinden olduklarını ifade etmelerine karşılık yukarda zikredilen Akkoyunlu tarihi olan Kitab-ı Diyarbekriye'de Akkoyunlular Oğuz Han neslinden gelmektedir denilmektedir Buna göre Oğuzlar'ın Bayındır boyunun bir oymağı olan Akkoyunlular'ın Peygamber devrinde (VII yüzyıl) Kıpçak ülkesine, oradan da Ârran Ovası'na geldiklerini, Selçuklular döneminde bu devletin hizmetine girdiklerini ve Diyarbakır bölgesinin kendilerine ikta olarak verildiğini kaydetmektedir Oğuzlar'ın Bayındır boyundan inen Akkoyunlular'ın tarihi 1300 yıllarından itibaren bilinmektedir Akkoyunlular'dan bilinen ilk tarihi simâ Tur-Ali Bey'dir Karakoyunlu devletini yıkarak (1469) onun yerine büyük bir Türkmen devleti haline gelen Akkoyunlular'ın bu tarihe kadar başlarında bulunan reisleri şunlardır: 1 Tur-Ali Bey (?-1360): Babası Akkoyunlu Beylerinden Pehlivan Bey'dir Kendisine bağlı Türkmenler'le Diyarbakır'da yurt tuttuğu bilinmektedir İlhanlı Gazan Han (1248-1291)'a genç yaşta intisap ettiği ve onun maiyetinde Suriye seferine katıldığı bilinmektedir 2 Fahreddin Kutlu Bey (1360-1389): Babası Tur-Ali Bey'den sonra Akkoyunlular'ın reisliğine gelmiştir Devri oldukça hareketli geçmiş, Sivas hakimi Kadı Burhaneddin, Trabzon Rum İmparatorluğu, Mısır Memlûk Sultanlığı ve amansız rakipleri Karakoyunlular'la mücadele etmiştir 1389 yılında ölen Fahreddin Kutlu Bey'in mezarı Bayburt'un Sinor köyündedir 3 Ahmed Bey (1389-1397): Fahreddin Kutlu Bey'in oğludur Babasının ölümü üzerine Akkoyunlular'ın reisliğine getirilmiştir Uzun süre Kadı Burhaneddin'in yüksek hakimiyetini kabul etmek zorunda kalan Ahmed Bey, 1397 yılında onun tarafından öldürülmüştür 4 Fahrüddin/Bahaüddin Kara-Yülük Osman Bey (1397-1435): Akkoyunlular'ın Doğu Anadolu'da hakimiyetini perçinleyen reisleridir Fahreddin Kutlu Bey'in oğullarındandır Rakipleri ve ağabeyi Ahmed Bey'i öldürten Kadı Burhaneddin'i mağlûp ve katletmiş, daha sonra Karakoyunlu Kara-Yusuf'la Türkmenler üzerindeki hakimiyet ve Doğu-Güneydoğu Anadolu'yu elde etmek için amansız bir mücadeleye girmiştir