Batılılaşma Ve Türk Edebiyatı-Lale Devrinden Tanzimata Yenileşme

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-03-2012

Batılılaşma ve Türk Edebiyatı / Lale Devrinden Tanzimata Yenileşme

Osmanlı yöneticileri, XVIII

asrın başlarında, askerliğe, bilime ve teknolojiye dair yeniliklere yönelirken, farkında olmadan, hayatın her alanında ve sanatta Batılılaşmaya da kapı aralamışlardır

Böylece, hem fizik hem estetik bir değişim süreci, aynı zamanda başlamıştır

Bin yıldır içinde yaşanılan kültürden bir başka kültüre geçilmektedir

Ne var ki, sanatın, özellikle edebiyatın akşamdan sabaha değişmesi söz konusu değildir

Bir yaşama üslûbunun ifadesi olarak edebiyat; dünden bugüne, bugünden yarına, duraksız bir yolculuktur

Öyleyse, Tanzimattan sonra ortaya çıkan edebiyat, eğer “yeni” ise, sürecin, muhakkak, daha öncesinin olması lazımdır

Bu durumda; edebiyatla Batılılaşma arasındaki münasebet, sanıldığından daha sıkıdır ve “yenileşme”, şimdiye kadar söylenegelenden çok daha erken bir dönemde başlamıştır

“Batılılaşma ve Türk Edebiyatı”, bir bakıma, bu düşüncelerin izinin sürülmesinden doğmuştur

Kitapta, Batılılaşmanın ilk somut belirtilerinin görüldüğü XVIII

yüzyıl başlarından yeni bir dünya görüşünün ve edebiyatın ortaya çıktığı XIX

yüzyıl ortalarına kadar geçen yaklaşık 150 yıl; “Uyanış”, “Yenileşme”, “Batılılaşma” adlarını taşıyan üç ana bölüm halinde incelenmektedir

Lale Devrinde, Avrupaya ilgiyi elle tutulur kılan en önemli yenilik Türkçe matbaanın kurulmuş olmasıdır

Sihirli makine, bütün imkânsızlıklara rağmen, cılız da olsa, Türk aydınlanmasının ilk ışığını yakmıştır

Yüzyılın sonunda, Fransız Devriminin armağanı ise, “gazete”lerdir

Türk gazeteciliği, özellikle, siyasal bir muhalefetin ortaya çıktığı 1860 sonrasında, modernleşmenin en önemli aracı olmuştur

Edebî manifestolar, kanunların bile önüne geçmiş; Batılılaşan Türkiyenin ilk liderleri politikacılar değil, aynı zamanda birer gazeteci ve fikir önderi olan şairler ve yazarlar arasından çıkmıştır

Yazar:Ali Budak

Yayınevi:Bilge Kültür Sanat

Sayfa Sayısı:648

Etiket Fiyatı:32,00 YTL

Basım Tarihi:Eylül 2008

11-03-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Batılılaşma Ve Türk Edebiyatı-Lale Devrinden Tanzimata Yenileşme Batılılaşma ve Türk Edebiyatı / Lale Devrinden Tanzimata Yenileşme Osmanlı yöneticileri, XVIII asrın başlarında, askerliğe, bilime ve teknolojiye dair yeniliklere yönelirken, farkında olmadan, hayatın her alanında ve sanatta Batılılaşmaya da kapı aralamışlardır Böylece, hem fizik hem estetik bir değişim süreci, aynı zamanda başlamıştır Bin yıldır içinde yaşanılan kültürden bir başka kültüre geçilmektedir Ne var ki, sanatın, özellikle edebiyatın akşamdan sabaha değişmesi söz konusu değildir Bir yaşama üslûbunun ifadesi olarak edebiyat; dünden bugüne, bugünden yarına, duraksız bir yolculuktur Öyleyse, Tanzimattan sonra ortaya çıkan edebiyat, eğer “yeni” ise, sürecin, muhakkak, daha öncesinin olması lazımdır Bu durumda; edebiyatla Batılılaşma arasındaki münasebet, sanıldığından daha sıkıdır ve “yenileşme”, şimdiye kadar söylenegelenden çok daha erken bir dönemde başlamıştır “Batılılaşma ve Türk Edebiyatı”, bir bakıma, bu düşüncelerin izinin sürülmesinden doğmuştur Kitapta, Batılılaşmanın ilk somut belirtilerinin görüldüğü XVIII yüzyıl başlarından yeni bir dünya görüşünün ve edebiyatın ortaya çıktığı XIX yüzyıl ortalarına kadar geçen yaklaşık 150 yıl; “Uyanış”, “Yenileşme”, “Batılılaşma” adlarını taşıyan üç ana bölüm halinde incelenmektedir Lale Devrinde, Avrupaya ilgiyi elle tutulur kılan en önemli yenilik Türkçe matbaanın kurulmuş olmasıdır Sihirli makine, bütün imkânsızlıklara rağmen, cılız da olsa, Türk aydınlanmasının ilk ışığını yakmıştır Yüzyılın sonunda, Fransız Devriminin armağanı ise, “gazete”lerdir Türk gazeteciliği, özellikle, siyasal bir muhalefetin ortaya çıktığı 1860 sonrasında, modernleşmenin en önemli aracı olmuştur Edebî manifestolar, kanunların bile önüne geçmiş; Batılılaşan Türkiyenin ilk liderleri politikacılar değil, aynı zamanda birer gazeteci ve fikir önderi olan şairler ve yazarlar arasından çıkmıştır Yazar:Ali Budak Yayınevi:Bilge Kültür Sanat Sayfa Sayısı:648 Etiket Fiyatı:32,00 YTL Basım Tarihi:Eylül 2008