Röle Nedir? Nasıl Çalışır?

Termik Röleler
Ortamdaki ısı değişikliğine göre kontaklarını açan ya da kapayan röle türüdürTermik röleler çalışma sırasında aşırı ısınan motorların durdurulmasında veya ütü, saç kurutma makineleri gibi ısı üreten cihazlarda uygun ısı seviyesinde daha fazla ısınmayı engellemek amacı ile sıklıkla kullanılır
Termik röleler içindeki bi-metal adı verilen özel bir metal bileşimi sayesinde ortamın ısısı, belirlenen ısı değerinin üzerine çıkında yüke giden akımı keserBi-metal ısı altında farklı genleşme gösteren iki metalden oluşurMetallerin biri hızlı ve fazla genleşirken diğeri çok az genleşerek bi-metal bileşimin bir yönde eğilmesini sağlayarak ısı enerjisini hareket enerjisine çevirirBu hareket enerjisi kontakları kapamak için kullanılırTermik röleler birçok farklı yapıda olabilir Motor kontrol devrelerinde kullanılan termik rölelerin içinde ısınmayı sağlayan krom-nikel ısıtıcı varken, ütü vb cihazlarda kullanılan termik röleler cihaz içindekiısıyı kullanır ve içinde sadece bi-metal ve kontaklar vardır


Termik röle

Bu iki farklı termik rölenin iç yapısı Şekil15’te verilmiştir Birinci rölede bi-metal ısının etkisi ile palet üzerine eğilerek kontakların hareket etmesini sağlar İkinci rölede ise ısı etkisi ile gevşeyen bi-metal ağırlığında etkisi ile kontak üzerine düşerek kontağın açılmasına neden olur

Aşırı Akım Koruma Röleleri
Bir yük devresinde hattın başına konulan sigortalar çalışma karakteristikleri nedeni ile yükü değil hattı korurlarYükleri arızadan önce korumak için çeşitli röleler kullanılır İşte aşırı akım rölesi, aşırı akımların motor sargılarına vereceği zararları önlemek amacı ile kullanılır Aşırı akım koruma röleleri motorları, sistemleri aşırı akıma karşı korumak için tasarlanmıştır
Bir fazlı alternatif akım devrelerinde yalnızca bir iletkene, üç fazlı devrelerde ise her üç faz iletkenine bağlanan aşırı akım röleleri kumanda devresindeki devreye seri bağlı, normalde kapalı kontağı kumanda eder Aşırı akım rölelerinde akım ayarı, röle üzerinde bulunan ayar vidası ile yapılır Motorların anma akımlarına göre belirli sınırlar içerisinde akım ayarı yapılır


Aşırı akım rölesi
Aşırı akım röleleri, yük devresine seri olarak bağlanır ve üzerinden yük akımı geçer Yük geçici bir arıza nedeniyle veya yol alma anında çektiği kısa süreli aşırı akımlarda sargılar zarar görmez ve bu durumda rölenin devreyi açmaması istenir Bunun içinde rölenin devreyi açması, geciktirici bir sistem ile önlenir
Akım değeri normal sınırlar içinde ise çıkış rölesi çekili konumundadır Akım ayarlanan değerin üzerine çıkarsa çıkış rölesi gecikme süresi sonunda kontağını bırakır ve bağlı olduğu motor veya sistemi devreden çıkarır
Aşırı akım röleleri yapılarına göre ikiye ayrılır Bunlar:
Termik aşırı akım rölesi
Manyetik aşırı akım rölesi