Prof. Dr. Sinsi
|
Harita Ve Çeşitleri
Harita
Haritanın temel işlevi, haritası olduğu bölgenin topografyası ya da bu bölge ile mekansal olarak ilişkili diğer konular (bu bölgenin jeolojisi, jeomorfolojisi, iklimi, trafiği, yeraltı kaynakları, değişik bakış açılarından ekonomisi vb ) hakkında bilgi vermektir Bu haliyle harita, insandan (haritayı üreten- kartograf) insana (harita kullanıcısı) mekansal referanslı bilgi aktaran, genel olarak basılı, bir iletişim aracıdır Harita, Uluslararası Kartografya Birliği tarafından son olarak 1991 yılında tanımlanmıştır
Bu tanım, Harita, belirlenmiş bir kullanım amacı için gerçek doğa (haritası yapılan bölge) ile ilişkili seçilmiş bilgilerin aktarımını yapan bütüncül yapıda görsel, dokunsal ya da sayısal kartografik üründür biçimindedir Dokunsal kavramı ile, görme özürlüler için üretilmiş ve dolayısıyla haritadan bilgileri ancak parmaklarıyla dokunarak alabilenler için üretilmiş haritalar ifade edilmektedir Sayısal kavramı ise bilgisayar ortamındaki haritalar için kullanılmaktadır
Kartografya
Yukarıdaki ifadelerde geçen Kartografya kavramı, her tür ve her ölçekteki harita planlanması, tasarımlanması, üretilmesi, basılması ve kullanılmasına yönelik teknikler geliştirmeyi ve uygulamasını yapmayı kendisine konu edinmiş bir akademik disiplindir biçiminde açıklanabilir
Topografik Harita
Eğer haritada gösterilen bilgiler ağırlıklı olarak topografik karakterli ise bu tür kartografik ürünler topografik harita, buna karşın mekansal diğer konularla ilişkili ise tematik harita olarak adlandırılmaktadır
Topografik haritalar, haritası oldukları bölgelerde bulunan yapay objeler (binalar, köprüler, yollar, akarsu ve durgun su objeleri, bitki örtüsü ve arazi engebesini kartografik işaretlerle göstererek bilgi veren ürünlerdir Akarsu ve durgun su objesi kavramı, dereler, çaylar, nehirler, kanallar, göller, baraj gölleri ve denizleri kapsamaktadır Haritanın ölçeğine bağlı olarak burada anılan objelere ait aktarılan bilginin ayrıntısı değişmektedir Genel olarak, büyük ölçekli bir harita, aynı bölgenin daha küçük ölçekli bir haritasına göre daha fazla bilgi içerir
Tematik Harita
Tematik haritalar bir topografik altlık üzerinde o bölge ile mekansal referanslı olan her konuda bilgi aktaran kartografik ürünlerdir Örneğin mekansal refaranslı konu olarak sayısız örnekten bir kaçı burada sayılabilir Jeoloji, ulaşım, taşımacılık, hava sıcaklığı, hava basıncı, tarımcılık, madencilik, ekonomi, üretimler, denizcilik, hava ve toprak kirliliği, turizm v b
Harita Güncelleme Periyotları Nasıl Belirlenir?
Harita güncelleme periyotları belirlenirken, 1:250 000 ölçekteki pafta bazında çeşitli parametreler dikkate alınmıştır Bu parametreler o bölgenin topografik anlamda harita yapım zorluğunun yanında, gelişmişlik düzeyi, nüfus, göç, sanayileşme ve elektrik tüketimi gibi parametrelerdir Belirlenen parametrelere göre o bölgenin en az kaç yılda bir haritasının güncellenmesi gerektiği ortaya çıkar ve o bölgede 1:25 000 ölçekten başlayarak, daha küçük ölçekli (1:50 000, 1:100 000, 1:250 000) haritalar da aynı üretim döneminde üretilmeye çalışılır Üretim yöntemi olarak, temel ölçek olan 1:25 000 ölçekli haritalardan faydalanarak genelleştirme tekniği uygulanır
|