10-29-2012
|
#2
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Türkiye’Nin Ekonomisini Etkileyen Coğrafi Etmenler
Endüstri Bitkileri
Tarıma dayalı endüstrilerin hammaddesi olan endüstri bitkilerinin üretiminde modern tarım yöntemleri kullanıldığından alınan verim yüksektir Endüstri bitkileri dış satıma da konu olmaktadır Sulanabilen tarım alanları genişledikçe endüstri bitkilerinin ekim alanları da genişlemektedir
Şekerpancarı
Yetiştirme Koşulları : Ilıman iklim bölgelerinde tarımı yaygın olan şekerpancarı nemli toprak ister Kuraklığın belirgin olduğu bölgelerde sulama ile yetişir Olgunlaşma döneminde fazla yağış istemez
UYARI : Şekerpancarı, fazla bekletilmeden işlenmesi gereken bir tarım ürünü olduğundan şeker fabrikaları ile pancar üretim alanları iç içedir
Üretim : Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde kuraklığın belirgin ve sulamanın yetersiz olması nedeniyle şekerpancarı tarımı yapılamaz Kıyı ovalarında ise ekonomik değeri daha yüksek ürünler yetiştirildiği için şekerpancarı tarımı yapılmaz Belli bir tarım bölgesi olmayan şekerpancarı üretiminde İç Anadolu Bölgesi ilk sırayı alır
Pamuk
Yetişme Koşulları : Dokuma ve tekstil endüstrisinin hammaddesidir Yetişme döneminde bol nem isteyen pamuk, olgunlaşma döneminde yüksek sıcaklık ve kuraklık ister
UYARI : Güneydoğu Anadolu Projesi’nin tamamlanmasıyla bu bölgemizde pamuk ekim alanlarında genişleme, üretimde ise büyük artış olması beklenmektedir
Üretim : Çukurova, Amik Ovası ve Ege önemli üretim alanlarıdır Türkiye, Dünya üretiminde, Çin, BDT, ABD, Hindistan, Brezilya ve Mısır’dan sonra 6 sırayı alır
Tütün
Yetişme Koşulları : Türkiye’nin iklim koşullarına en iyi uyum sağlamış bir endüstri bitkisidir Çimlenme ve büyüme döneminde bol su ister Kıraç arazide yetişen tütünlerin kalitesi yüksektir
Üretim : Türkiye’de tütün üretim alanları devlet denetimi altındadır Önemli bir dış satım ürünü olan tütünün kalitesini bozmamak için İç Anadolu Bölgesi’nde tarımı yapılmaz Tütün üretimi en çok Ege, Karadeniz ve Marmara bölgelerinde yapılır Dünya üretiminde Türkiye 5 sırada yer almaktadır
Çay
Yetişme Koşulları : 1950’den sonra Türkiye’de çay tarımı büyük önem kazanmıştır Ilıman iklim, bol yağış, kireçsiz toprak ve kış ılıklığı isteyen bir bitkidir Çay, fazla bekletilmeden işlenmesi gereken bir üründür
Üretim : Trabzon’dan Gürcistan sınırına kadar olan kıyı şeridi önemli çay tarım bölgesidir Ülkemizde ekim alanı endar olan endüstri bitkisidir
Haşhaş
Türkiye’nin hemen hemen tüm bölgelerinde yetişebilen bir bitkidir Belli bir tarım bölgesi yoktur Uyuşturucu elde edilmesinde kullanıldığı için haşhaş üretimi devlet denetimindedir En önemli ekim alanları İç Batı Anadolu ile Göller Yöresi’dir İlaç endüstrisinde kullanılan haşhaş önemli bir dış satım ürünüdür Ayrıca tohumlarından sofralık yağ elde edilir
Diğer Endüstri Bitkileri
Anason : Göller Yöresi’nde ve Menteşe Yöresi’nde tarımı yaygındır Daha çok içki endüstrisinde katkı maddesi olarak kullanılır
Keten-Kenevir : Keten dokumacılıkta, kenevir ise halat, urgan ve çuval yapımında kullanılır Kenevir tohumlarından uyuşturucu elde edildiğinden ekimi devlet denetimindedir Ayrıca keten tohumlarından yağ elde edilmektedir
Şerbetçi Otu : Türkiye için yeni bir tarım ürünüdür Bilecik ve çevresinde tarımı yaygındır Bira üretiminde ve alkollü içkilerde hoş koku ve acımsı tad vermekte kullanılır
Gül : Parfümeri endüstrisinin hammaddesi olan gül tarımı Göller Yöresi’nde yaygındır Yurtdışına satımı yapılan önemli bir üründür Ayrıca gül yağı üretiminin % 70 - % 80’i dışarı satılmaktadır
Yağlı Tohumlular ve Yağ Bitkileri
Ayçiçeği : Alüvyonlu topraklarda ve sıcak ortamlarda yetişir Büyüme döneminde yağış ve sulama isteyen ayçiçeği, olgunlaşma döneminde kuraklıktan etkilenmez Üretimde ilk sırada yer alan Marmara Bölgesi’ni Orta Karadeniz, Ege ve İç Anadolu Bölgeleri izler
Zeytin : Yağ bitkisi ve sofralık olarak tüketilen zeytin maki bitkisidir Don olayının görülmediği yerlerde yetişir Zeytin üretiminde ilk sırada Ege, 2 sırada Marmara Bölgesi yer alır Ege zeytinleri yağ üretiminde kullanılırken Marmara zeytinleri sofralık olarak kullanılır
Yer Fıstığı : Türkiye’de tarımı 1915’ten sonra başlayan yer fıstığı yaygın olarak Akdeniz Bölgesi’nde yetiştirilir Menteşe Yöresi ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde de yer yer tarımı yapılmaktadır
Susam : Olgunlaşma için sıcaklık, hasat için kuraklık isteyen bu bitki, Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaygın olarak yetiştirilir
Soya Fasulyesi : Soya fasulyesinin Türkiye’deki doğal yetişme alanı Doğu ve Orta Karadeniz bölümlerinin kıyı şerididir Akdeniz Bölgesi’nde buğdaydan sonra ikinci ürün olarak yetiştirilmektedir Son yıllarda önem kazanan bir yağ bitkisidir
|
|
|
|