|
Prof. Dr. Sinsi
|
Türkiye Bölgelerinin Karakteristik Özellikleri
AKDENİZ BÖLGESİ
KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:
Bölge yurdumuzun güneyinde, Akdeniz boyunca bir şerit halinde uzanır Komşuları Ege, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu Bölgeleri, Suriye, Kıbrıs Adası ve Akdeniz ile komşudur Gerçek Alanı 122927 Km28217;dir Ülkemizin % 158217;ini kaplar ve Alan bakımından 5sırada yer alır
Nüfusu 2000 sayımına göre 87 milyondur Nüfus yoğunluğu Km28217;ye 71 kişidir Bu Türkiye ortalamasının altındadır (Türkiye ortalaması Km28217;ye 83 kişi) Kentsel nüfus % 608217;tır (Türkiye ortalaması %65) Nüfus artış hızı %o 228217;dir (Türkiye ortalaması %o 183)
BÖLÜMLERİ:
1Adana Bölümü
2Antalya Bölümü
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ:
Dağları: Bölge genel olarak Toros Dağları ve yüksek platolarla kaplıdır Batı Toroslar, Bey Dağları, Çiçekbaba ve Barla Dağları, Sultan Dağı, Dedegöl ve Geyik Dağları, Orta Toroslar, Bolkar Dağları, Aladağlar, Tahtalı ve Binboğa Dağları, Nur Dağları Karadeniz Bölgesinde olduğu gibi dağların uzanış yönü ulaşıma elverişli olmadığı için ulaşım ancak geçitlerden sağlanır Bu geçitler Çubuk, Gülen ve Gürbulay Geçitlerdir
Platoları: Taşeli ve Teke Platoları
Ovaları: Çukurova, Amik, Antalya, Göller Yöresindeki Çöküntü Ovaları
Akarsuları: Bölgedeki akarsular iklim sebebiyle düzensiz akışa sahiptir Akarsuları kışın kabarır, yazın ise çok azalır Asi, Seyhan, Ceyhan, Göksu, Manavgat, Aksu ve Dalaman başlıca akarsularıdır Manavgat ve Aslantaş Baraj Gölleri de bulunmaktadır
Gölleri: Beyşehir, Eğirdir, Burdur, Kovada, Acıgöl, Suğla, Söğüt, Salda, Elmalı ve Avlan başlıca gölleridir
İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ:
Bölgenin Akdeniz yamaçlarında Akdeniz İklimi ve Maki Bitki Topluluğu görülür Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır
Dağların kuzey yamaçlarında ve göller yöresindeyse iklim karasallaşır Bitki örtüsü de bozkırdır Bu alanlarda yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır Yer yer ormanlara da rastlanır
TARIM VE HAYVANCILIK:
Buğday: Bölgenin dağların kuzey yamaçlarındaki karasal iklimin görüldüğü alanlarda görülür
Pirinç: Amik Ovasında ve Maraş çevresinde görülür
Pamuk: Çukurova ve kıyı ovalarında Türkiye8217;de 2 Sırada görülür
Tütün: Burdur ve Göller Yöresinde yetiştirilir
Turunçgiller: Akdeniz İkliminin görüldüğü kıyı kesiminde görülür
Muz: Mersin ve Anamur çevresinde yetiştirilir Türkiye8217;de 1 sıradadır
Zeytin: Kıyı kesiminde yetiştirilir
Göller Yöresinde: Ananas, Haşhaş, Gül ve 350ekerpancarı yetiştirilir
Seracılık: Akdeniz Bölgesi ilk sırada yer alır
Sebzecilik: Mersin ve Antalya çevresinde turfanda sebze yetiştirilir
Bölgenin hayvancılığı fazla gelişmemiştir Genelde yaylacılık faaliyetiyle birlikte yapılır Sığır, Koyun ve Kıl Keçisi yetiştirilir
YER ALTI ZENGİNLİKLERİ:
Krom: Adana, Denizli ve Muğla8217;da (Türkiye8217;de 1)
Barit: Antalya, İçel ve Konya8217;da (Türkiye8217;de 1)
Boksit (Alüminyum): Antalya, Konya, Adana ve Hatay (Türkiye8217;de 1)
Kükürt: Isparta-Keçiborlu
Demir: Adana ve İçel
Amyant: Hatay-İskenderun
Manganez: Adana, Muğla ve Burdur
Petrol: Adana
ENDÜSTRİ:
Adana Bölümünde: Dokuma, Tütün, Gıda, Kimya, Tarım Araçları, Çimento, Madeni Eşya, Tuğla, Ataş-Mersin8217;de Ataş Petrol Rafinerisi, ve Mersin Limanı bulunmaktadır
Antalya Bölümünde: Ferro Krom, Yağ, Gülyağı, Çimento, Tuğla, Tarım Araçları, Halıcılık, faaliyeti yapılmaktadır
TURİZM:
Burdur8217;da İnsuyu Mağarası, Alanya8217;da Damlataş Mağarası, Tarsus8217;ta Yedi Uyuyanlar Mağarası, Mersin8217;de Cennet ve Cehennem Obruğu, Plajları bulunmaktadır
NÜFUS VE YERLE350MESİ:
Nüfusu 2000 sayımına göre 87 milyondur Nüfus yoğunluğu Km28217;ye 71 kişidir Bu Türkiye ortalamasının altındadır (Türkiye ortalaması Km28217;ye 83 kişi) Kentsel nüfus % 608217;tır (Türkiye ortalaması %65) Nüfus artış hızı %o 228217;dir (Türkiye ortalaması %o 183)
Fakat tarım alanlarının ikliminde uygun olması nedeniyle verimli olması nüfusun bu alanlara toplanmasına neden olmuştur Bunun yanında Toroslar ve Platolarda nüfus çok seyrektir Bölge nüfusun %708217;i Adana Bölümüne toplanmıştır
BÖLGENİN GENEL ÖZELLİKLERİ:
Ø Yüzölçümü bakımından % 15 ile 4 Sıradadır
Ø Orman bakımından % 21 ile 2 Sıradadır Ama Maki olduğu için ekonomik değeri yoktur
Ø iklimin etkisi ile orman yangınları çok görülür
Ø Ekili-Dikili alanlar bakımından % 18 ile 5 Sıradadır
Ø Dağların uzanış yönü nedeniyle Boyuna Kıyı Tipi görülür
Ø Ekonomisi tarıma dayanır ve Sanayi 2 Sırada gelir
Ø Sanayi bakımından Türkiye8217;de 3 Sırada gelir
Ø Susam, yerfıstığı, turunçgiller, muz, gül ve soya fasülyesi üretiminde Türkiye8217;de ilk sırada gelir
Ø İklimi nedeniyle tropikal bir bitki olan muz sadece bu bölgede yetiştirilir
Ø Karstik Yer şekillerine en çok bu bölgede yetiştirilir
Ø Kışları en ılık bölgemizdir
Ø Üçüncü büyük Kapalı Havzamız olan Göller Yöresi Antalya Bölümünde yer alır
Ø Çukurova en büyük delta ovamızdır ve Seyhan ve Ceyhan Nehirleri tarafından oluşturulmuştur
Ø İklim sayesinde yılda birden fazla ürün alınabilmektedir
Ø Sıcaklık ve buharlaşma nedeniyle en tuzlu denizimiz Akdeniz8217;dir
Ø Kışları en kısa süren bölgemizdir
Ø Sebze ve Meyvenin en erken olgunlaştığı bölgemizdir
Ø Don olaylarının en az olduğu bölgemizdir
Ø Mevsimlik işçi göçünün en fazla olduğu bölgemizdir
Ø Göl bakımından en zengin bölgemizdir
Ø Platolarında nüfus çok seyrektir
Ø Toroslar ulaşımı olumsuz yönde etkiler
Ø Yıl içinde gölge uzunluğunun en kısa olduğu
Ø Güneşlenme süresinin en fazla olduğu bölgedir
Ø Derece ortalama sıcaklık ile en sıcak bölgemizdir
|