Bilgisayar Aritmetiği

fModulo işlemi
Modulo işlemi, hesaplamada bir sayının diğer bir sayıya bölümünden arta kalan sayıyı verir

İki pozitif sayı, a (bölünen) ve n (bölen), verildiğinde, a modulo n (a mod n olarak kısaltılır) a sayısının n ile bölünmesinden arta kalan sayı olarak düşünülebilir Örneğin "5 mod 4" ifadesi 1 sonucunu verirken, "9 mod 3" ifadesi 0 sonucunu verir (3'ü 3'le çarptıktan sonra 9'dan çıkaracak sayı kalmaz) a veya n negatif bir sayı olduğunda, bu naif tanım bozulur ve bir çok programlama dili bu değerlerin nasıl tanımlandığı konusunda farklılık gösterir Modulo işlemi, genellikle a ve n iki tamsayı olduğu durumlarda yapılsa da, bilgisayar sistemlerinin bir çoğu sayısal işlenenlerin diğer türlerine de olanak sağlamaktadır

On altılı sayı sistemi
Heksadesimal , 16 tabanlı sayı sistemidir Hxx bilgisayar belleğindeki 8 bit'lik bayt'ları göstermek için kullanılan bir kestirme yoldur

Bu sayı sistemine "16 tabanlı sayı sistemi" denilmesinin nedeni, 16 tane sembolden oluşmasıdır Sembollerden 10 tanesi rakamlarla (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9), geri kalan 6 tanesi harflerle (A, B, C, D, E, F) temsil edilir

Dönüşüm Tablosu

Aşağıdaki tabloda; 1'den 15'e kadar 16, 10, 8 ve 2 tabanlı sayılar verilmiştir

0hex = 0dec = 0oct 0 0 0 0
1hex = 1dec = 1oct 0 0 0 1
2hex = 2dec = 2oct 0 0 1 0
3hex = 3dec = 3oct 0 0 1 1

4hex = 4dec = 4oct 0 1 0 0
5hex = 5dec = 5oct 0 1 0 1
6hex = 6dec = 6oct 0 1 1 0
7hex = 7dec = 7oct 0 1 1 1

8hex = 8dec = 10oct 1 0 0 0
9hex = 9dec = 11oct 1 0 0 1
Ahex = 10dec = 12oct 1 0 1 0
Bhex = 11dec = 13oct 1 0 1 1

Chex = 12dec = 14oct 1 1 0 0
Dhex = 13dec = 15oct 1 1 0 1
Ehex = 14dec = 16oct 1 1 1 0
Fhex = 15dec = 17oct 1 1 1 1



Heksadesimal Sayıların Desimale Çevrilişi

5A316 = 5 · 162 + 10 · 161 + 3 · 160

= 5 · 256 + 10 · 16 + 3 · 1

= 1280 + 160 + 3

= 144310

Desimal Sayıların Heksadesimale Çevrilişi

Desimal sayı, bölüm sıfır olana kadar heksadesimalin tabanı olan 16'ya bölünür Bölme işlemi bittikten sonra, sırayla bölüm hanesindekiler ve en son olarak da kalan sayı soldan sağa yazılır Örnek;

100/16 = 4(kalan):6(bölüm) 6/16 = 6(kalan) = 64