Sürtünme Kuvveti Nedir ? Hayatımızdaki Önemi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-28-2012

Hareket halindeki bir cisme hareketi ile zıt yönde etki eden kuvvete sürtünme kuvveti denir

Sürtünme kuvveti; yüzey ile cisim arasında, cismin hareketini zorlaştıran veya engelleyen bir

kuvvettir

DİKKAT!!!: Sürtünme kuvveti, cismin hareketi ile zıt yönde oluşur

Sürtünme kuvveti;

*

Sürtünen cisimlerin cinsine bağlıdır

*

Pürüzlü yüzeylerde daha büyüktür

*

Cismin ağırlığına bağlıdır

*

Cismin hızını azaltır

*

Cisimlerin hareketine karşı koyan bir kuvvettir

DİKKAT: Sürtünme temasa gerektiren bir kuvvettir

Sürtünme kuvveti;

*

Hareketli cisimleri durdurmaya,

*

Duran cisimlerin ise hareketini engellemeye çalışır

*

Cisimleri harekete geçirebilmek için sürtünme kuvvetine eşit ya da daha büyük kuvvet

uygulamak gerekir

HAVA DİRENCİ

Hava ortamında hareket eden cismin, hareketini zorlaştıran kuvvete hava direnci denir

Hava direnci;

*

Temas kuvvetlerinden biridir

*

Cisim yüzeyi ile, hava arasındaki sürtünme sonucunda meydana gelir

*

Cismin hareket yönü ile ters yönde olduğu için hızını azaltır

*

Cisim ne kadar hızlı hareket ederse hava direnci o kadar büyük olur

ÖRNEKLER

1

Hava direnci; paraşütle atlayan birinin hızını azaltarak güvenli bir şekilde yere inmesini sağlar

2

çok hızlı uçan jet uçakların kısa pistlere inerken, paraşüt açarak durmasını kolaylaştırır

3

hava taşıtlarının hava ile temasını azaltmak için burun kısmı sivri olarak tasarlanır

SU DİRENCİ

Su içerisinde hareket eden cismin hareketini zorlaştıran kuvvete su direnci denir

Su direnci;

*

Temas kuvvetlerinden biridir

*

Su içindeki cismin yüzeyi ile su arasındaki sürtünme sonucunda meydana gelir

*

Cismin hareket yönü ile ters yönde olduğu için hızını azaltır

*

Suyun yoğunluğu arttıkça su direnci artar

SÜRTÜNME KUVVETİ GÜNLÜK YAŞANTIMIZI NASIL ETKİLER

*

Bir yere tutunmadan, güvenli bir şekilde ve kaymadan yürüyebilmemizi ayakkabı tabanımızla

yer arasındaki sürtünme kuvvetine borçluyuz

*

Sürtünme kuvveti sayesinde cisimler bıraktığımız yerde kalır

*

Otomobilinizin frenlerini sıktığınızda, fren pabuçları tekerleğin metal kısmına doğru çekilerek

bastırılır

Aralarındaki sürtünme artar ve otomobil durur

SÜRTÜNME KUVVETİNİ AZALTAN VE ARTIRAN YÖNTEMLER

*

Makine parçalarının sürtünerek aşınmasını önlemek için yüzeyler arasında yağ kullanılır

*

Bir çok ağır makinelerin hareketini kolaylaştırmak için altına tekerlek konarak, sürtünen

yüzeyler küçültülür

Bunun sonucunda sürtünme azalır

*

Kışın karlı ve buzlu yollarda kaymadan hareket edebilmek için;

I

Ayakkabı ve botların tabanlarının girintili, çıkıntılı olması,

II

Taşıtlara çivili lastik ya da zincir takılması gerekir

Böylece yüzeyler arasındaki sürtünme

kuvveti artırılır

*

Cisimlerin ağırlıklarının artırılması da sürtünme kuvvetini artırır

UYARI ! ! !

***

Pürüzlü yüzeydeki sürtünme, düz yüzeydekinden fazladır

***

Geniş yüzeydeki sürtünme, dar yüzeydekinden fazladır

***

Ağır cisimle taban arasındaki sürtünme, hafif cisimle taban arasındaki sürtünmeden daha fazladır

10-28-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Sürtünme Kuvveti Nedir ? Hayatımızdaki Önemi Hareket halindeki bir cisme hareketi ile zıt yönde etki eden kuvvete sürtünme kuvveti denir Sürtünme kuvveti; yüzey ile cisim arasında, cismin hareketini zorlaştıran veya engelleyen bir kuvvettir DİKKAT!!!: Sürtünme kuvveti, cismin hareketi ile zıt yönde oluşur Sürtünme kuvveti; * Sürtünen cisimlerin cinsine bağlıdır * Pürüzlü yüzeylerde daha büyüktür * Cismin ağırlığına bağlıdır * Cismin hızını azaltır * Cisimlerin hareketine karşı koyan bir kuvvettir DİKKAT: Sürtünme temasa gerektiren bir kuvvettir Sürtünme kuvveti; * Hareketli cisimleri durdurmaya, * Duran cisimlerin ise hareketini engellemeye çalışır * Cisimleri harekete geçirebilmek için sürtünme kuvvetine eşit ya da daha büyük kuvvet uygulamak gerekir HAVA DİRENCİ Hava ortamında hareket eden cismin, hareketini zorlaştıran kuvvete hava direnci denir Hava direnci; * Temas kuvvetlerinden biridir * Cisim yüzeyi ile, hava arasındaki sürtünme sonucunda meydana gelir * Cismin hareket yönü ile ters yönde olduğu için hızını azaltır * Cisim ne kadar hızlı hareket ederse hava direnci o kadar büyük olur ÖRNEKLER 1 Hava direnci; paraşütle atlayan birinin hızını azaltarak güvenli bir şekilde yere inmesini sağlar 2 çok hızlı uçan jet uçakların kısa pistlere inerken, paraşüt açarak durmasını kolaylaştırır 3 hava taşıtlarının hava ile temasını azaltmak için burun kısmı sivri olarak tasarlanır SU DİRENCİ Su içerisinde hareket eden cismin hareketini zorlaştıran kuvvete su direnci denir Su direnci; * Temas kuvvetlerinden biridir * Su içindeki cismin yüzeyi ile su arasındaki sürtünme sonucunda meydana gelir * Cismin hareket yönü ile ters yönde olduğu için hızını azaltır * Suyun yoğunluğu arttıkça su direnci artar SÜRTÜNME KUVVETİ GÜNLÜK YAŞANTIMIZI NASIL ETKİLER * Bir yere tutunmadan, güvenli bir şekilde ve kaymadan yürüyebilmemizi ayakkabı tabanımızla yer arasındaki sürtünme kuvvetine borçluyuz * Sürtünme kuvveti sayesinde cisimler bıraktığımız yerde kalır * Otomobilinizin frenlerini sıktığınızda, fren pabuçları tekerleğin metal kısmına doğru çekilerek bastırılır Aralarındaki sürtünme artar ve otomobil durur SÜRTÜNME KUVVETİNİ AZALTAN VE ARTIRAN YÖNTEMLER * Makine parçalarının sürtünerek aşınmasını önlemek için yüzeyler arasında yağ kullanılır * Bir çok ağır makinelerin hareketini kolaylaştırmak için altına tekerlek konarak, sürtünen yüzeyler küçültülür Bunun sonucunda sürtünme azalır * Kışın karlı ve buzlu yollarda kaymadan hareket edebilmek için; I Ayakkabı ve botların tabanlarının girintili, çıkıntılı olması, II Taşıtlara çivili lastik ya da zincir takılması gerekir Böylece yüzeyler arasındaki sürtünme kuvveti artırılır * Cisimlerin ağırlıklarının artırılması da sürtünme kuvvetini artırır UYARI ! ! ! * Pürüzlü yüzeydeki sürtünme, düz yüzeydekinden fazladır * Geniş yüzeydeki sürtünme, dar yüzeydekinden fazladır *** Ağır cisimle taban arasındaki sürtünme, hafif cisimle taban arasındaki sürtünmeden daha fazladır